Biegacz fioletowy
| Carabus violaceus | |
| Linneusz, 1758 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Podplemię | |
| Rodzaj | |
| (bez rangi) | Multistriati |
| (bez rangi) | Procrustimorphi |
| Podrodzaj | |
| Gatunek |
biegacz fioletowy |
Biegacz fioletowy (Carabus (Megodontus) violaceus) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny Carabinae.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza[1][2]. Klasyfikowany jest obecnie w podrodzaju Megodontus, zaliczanym do podziału (subdivisio) Procrustomorphi w dziale (divisio) Multistriati[3].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Osiąga długość od 18[4] lub 22[5] do 34[4] lub 35[5] mm. Przedostatni człon głaszczków wargowych wieloszczeciniasty. Gula bez uszczecinionych punktów. Boczna krawędź przedplecza i pokryw silnie metalicznie fioletowa lub niebieska (do niebieskozielonej[4]). Pokrywy ma gładkie lub z podłużnymi homogenicznymi rzędami. Gatunek bardzo zmienny[5].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Jest drapieżnym polifagiem[6] polującym na inne owady oraz ich larwy, ślimaki i dżdżownice. Żywi się również świeżą padliną oraz grzybami. Aktywny nocą. W ciągu dnia ukrywa się w mchu, pod kamieniami lub kawałkami drewna. Larwy smukłe i długie podobnie jak dorosłe prowadzą nocą drapieżny tryb życia. Po trzech linieniach przepoczwarczają się w ziemi. Okres aktywności rozciąga się od czerwca do sierpnia.
Habitat
[edytuj | edytuj kod]Żyje w wilgotnych lasach liściastych i mieszanych, preferując gleby humusowe[7]. Zamieszkuje również łąki łęgowe oraz inne otwarte tereny. Preferuje tereny wilgotne natomiast zdecydowanie unika suchych.
W górach występuje także powyżej piętra lasu[7].
Rozprzestrzenienie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek palearktyczny. W Europie wykazany z Albanii, Andory, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Białorusi, Czech, Chorwacji, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, byłej Jugosławii, Luksemburgu, Liechtensteinu, Litwy, Łotwy, Macedonii, Mołdawii, Niemiec, Norwegii, obwodu królewieckiego, Polski, europejskiej Rosji, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch[2][1]. Poza Europą znany z zachodniej Syberii[7], Kazachstanu i Gruzji[1].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się 20 podgatunków tego biegacza[1]:
- Carabus violaceus andrzejuscii Fischer, 1823
- Carabus violaceus aurichalceus Kraatz, 1879
- Carabus violaceus aurolimbatus Dejean, 1829
- Carabus violaceus azurescens Dejean, 1826
- Carabus violaceus baeterrensis Lapouge, 1901
- Carabus violaceus dryas Gistl, 1857
- Carabus violaceus exasperatus Duftschmid, 1812
- Carabus violaceus fiorii Born, 1901
- Carabus violaceus fulgens Charpentier, 1825
- Carabus violaceus germarii Sturm, 1815
- Carabus violaceus liguriensis Breuning, 1934
- Carabus violaceus mixtus Gehin, 1876
- Carabus violaceus neesi Hoppe et Hornschuch, 1825
- Carabus violaceus picenus
- Carabus violaceus purpurascens Fabricius, 1787
- Carabus violaceus rilvensis Kolbe, 1887
- Carabus violaceus salisburgensis Kraatz, 1879
- Carabus violaceus violaceus Linne, 1758
- Carabus violaceus vlasuljensis Apfelbeck, 1894
- Carabus violaceus wolffii Dejean, 1826
W Polsce występują C. v. violaceus i C. v. andrzejuscii[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Carabus violaceus w Carabidae of the World. [dostęp 2014-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)].
- ↑ a b Carabus violaceus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-02-14].
- ↑ a b Mieczysław Stachowiak: Przegląd systematyczny biegaczowatych Polski (Coleoptera, Carabidae) – wersja skrócona. 25 stycznia 2008. [dostęp 2014-02-15].
- ↑ a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 136.
- ↑ a b c Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987.
- ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
- ↑ a b c Carabus violaceus w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-02-14].