Berninagruppe
46°23′02″N 9°54′33″E/46,383889 9,909167 Szczyty wokół Morteratschgletscher | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Najwyższy szczyt |
Piz Bernina |
| Jednostka dominująca | |
.png) Położenie na mapie Alp; granice pasma wg Alpenvereinseinteilung der Ostalpen (1984) | |
Położenie na mapie Europy  | |
| 46°23′02″N 9°54′33″E/46,383889 9,909167
| |
Berninagruppe[1], Massiccio del Bernina[2][3][4] – pasmo górskie w Alpach Wschodnich, na pograniczu Szwajcarii i Włoch. Najwyższym szczytem pasma jest Piz Bernina (4049 m), będący jednocześnie kulminacją całych Alp Wschodnich. Do pozostałych najwyższych szczytów należą:
- Piz Zupó (3996 m),
- Pizzo Bianco (3995 m),
- Piz Scerscen (3971 m),
- Piz Argient (3945 m),
- Piz Roseg (3937 m),
- Bellavista (3922 m),
- Piz Palü (3901 m),
- Crast’ Agüzza (3854 m),
- Piz Morteratsch (3751 m).
Całe pasmo Berninagruppe zbudowane jest z krystalicznych skał granodiorytowych. Wchodzą one w skład potężnej intruzji przecinającej otaczające skały metamorficzne. Rzeźba wysokogórska z ostrymi, przepaścistymi graniami i potężnymi ścianami. Cały masyw jest silnie zlodowacony (m.in. wspaniałe lodowce Veretta Scerscen Superiore, Vedretta Scerscen Inferiore). Zwiedzanie gór ułatwiają schroniska (m.in. Tschierva Hütte od strony szwajcarskiej, Rifugio Marinelli Bombardieri od strony włoskiej). Dotarcie do niektórych z nich (np. Rifugio Marco e Rosa) wymaga umiejętności alpinistycznych. Wejście na szczyty Berninagruppe jest trudne, dostępne jedynie dla doświadczonych alpinistów. Potężna północna grań Piz Bernina (tzw. Biancograt) uważana jest za jedną z najpiękniejszych wspinaczkowych dróg w całych Alpach.
Rozwinięta jest turystyka górska. Główne ośrodki turystyczne, położone w dolinach: St. Moritz (St. Murezzan), Pontresina (Szwajcaria), Sondrio, Tirano, Bormio (Włochy).
Na skraju Berninagruppe znajduje się przełęcz Berninapass (wł. Passo del Bernina) o wysokości 2200 m n.p.m. Przez siodło tej przełęczy prowadzi najwyżej położona linia kolejowa w Europie.
W miejscowości Samedan, po stronie szwajcarskiej znajduje się najwyżej położone lotnisko sportowe w Europie.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Endonim niemiecki: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 200, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2015-05-20].
- ↑ Endonim włoski: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 200, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2015-05-20].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 289—290, 370—372; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-02-15].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-02-15].
Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.
