Przejdź do zawartości

Baulowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muzykujący baul spotkany w pociągu

Baulowie (beng. বাউল, ang. baul) – synkretyczna heterodoksyjna tradycja pobożnościowa aktywna w Bengalu Zachodnim i Bangladeszu o tantryczno-jogicznym zabarwieniu. Zawiera elementy przejęte z bengalskich szkół sufizmu i buddyzmu oraz rytuały seksualne[1]. Współcześnie można ją pojmować jako baulów hinduistycznych i baulów muzułmańskich[2].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Słowo baul jest pochodzenia sanskryckiego. Wywodzone jest od słów wjakula (zmieszany) i watula (szalony). Członkowie tej tradycji często dołączają do swoich imion tytuły pagal lub kszepa o bezpośrednim znaczeniu szalony gloryfikując znaczenie szalony miłością do Boga.

  • W odniesieniu do kobiet, stosuje się termin baulini[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początków tego ruchu poszukuje się w okresie między XV a XVII wiekiem. Szczególny rozkwit i wzrost znaczenia osiągnęli w XIX i w początkowych latach XX wieku. Naukową recepcję wspólnoty datuje się od 1870.

Doktryna

[edytuj | edytuj kod]

W tej tradycji odrzuca się:

Siddhapurusza

[edytuj | edytuj kod]

Wobec negacji kanonicznych ksiąg świętych i znikomej twórczości własnej w zakresie pism doktrynalnych, najważniejszy dla adepta na duchowej drodze staje się guru (Siddhapurusza, czyli „doskonały człowiek”). Poprzez guru, który osiągnął już wyzwolenie, najpełniej manifestuje się Bóg.

Najwyższa istota

[edytuj | edytuj kod]

Boga baulowie określają wieloma imionami, wspólnymi dla religii obecnych w północno-wschodnich Indiach (Allah, Kryszna, Sai, Człowiek Serca, Człowiek sahadźa, ...). Głoszą jego andrygoniczność i tożsamość ze światłem, oddechem i jaźnią.

Droga duchowa

[edytuj | edytuj kod]

W swoich sadhanach baulowie dążą do odnalezienia („schwytania”) człowieka wielkości kciuka w ćakrze serca (Anahata) jako Boga w sobie, zgodnie z nauką o ciele jako mikrokosmosie (równoważniku jakościowym zewnętrznego wszechświata) (doktryną dehatattwy). Za siedzibę pozbawionego cech Najwyższego atala Iśwary uznają ćakrę sahasrara. Droga duchowa w tradycji baulizmu podzielona jest na trzy etapy. Każdy z nich rozpoczyna się od wprowadzającego rytuału dikszy:

  1. mantradiksza – adept przyjmowany jest do wspólnoty, otrzymuje duchowe imię i indywidualną mantrę
  2. śikszadiksza – dalsze wprowaszenie w sadhanę
  3. sanjadiksza – rozpoczynająca okres ascezy adepta[5].

Miłość

[edytuj | edytuj kod]

Szczególną cechą doktrynalną, która wyróżnia nauki baulów jest miłość. Stąd rozdzielenie i tęsknota, to motyw przewodni wielu ich pieśni. Głoszą, że sposobem na doświadczenie miłości boskiej jest miłość ludzka.

Baulowie w wiosce

Kult ciała

[edytuj | edytuj kod]
  • Baulowie nie budują świątyń. Uważają ludzkie ciało za jedyny instrument prowadzący do wyzwolenia, a wszelki kult niezwiązany z ciałem ludzkim jako bezużyteczny.
  • W ciele subtelnym sukszmaśarira, podobnie jak inne ezoteryczne tradycje Wschodu, wyróżniają nadi i ćakry oraz kundalini.
  • Są przeciwni tłumieniu instynktów płciowych jako działaniu przeciw naturze ludzkiej. Praktykują jogiczne połączenie seksualne (mithuna), według wskazówek osobistego guru, w okresie menstruacji partnerki. Równocześnie za największego wroga uważają pożądanie, któremu patronuje bóg Kama. Aby je przetransformować w środek wspierający sadhanę, baul mężczyzna wyobraża sobie siebie jako postać żeńską. Dzięki temu przezwycięża pożądanie i powstrzymuje wytrysk nasienia, a jego energię kieruje do ćakry sahasrara, aby śakti osiągnęła siedzibę Najwyższego.

Styl życia

[edytuj | edytuj kod]

Baulowie prowadzą wędrowny styl życia. Przemieszczają się często łódkami po delcie Gangesu[6]. Żyją z jałmużny lub opłat za śpiewane pieśni i poematów religijnych. Znani są ze swych niekonwencjonalnych zachowań i zwyczajów[7].

Wygląd

[edytuj | edytuj kod]

Mężczyźni zawiązują na czubku głowy kok ze swoich długich włosów. Ubierają się w długie, luźne, szafranowe lub białe szaty. Ich wierzchnie nakrycie często stanowi narzuta zszyta z kawałków szmat.

Pieśni baulów

[edytuj | edytuj kod]

Ich pieśni religijne składają się zazwyczaj z trzech lub czterech zwrotek i refrenu. Wykonują je przy akompaniamencie ekatary i dugi wędrując po obszarze Bengalu. Treść najczęściej jest dwuznaczna, aby przed nieinicjowanymi (zob. diksza) ukryć rytualne znaczenie. Za najwybitniejszego poetę tradycji baulów uważa się Lalana Fakira.

Typy pieśni baulów:

  • phuler gan (pieśni kwiatu) – mithuna podczas pierwszych trzech dni menstruacji
  • parer gan (pieśni o przeprawie)[8].

Znaczenie dla Bengalu

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kulty bogini i tradycje śaktyzmu / Tantra lewej ręki. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel (tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 201, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8. Cytat: stosują rytuały seksualne.
  2. Carol Salomon: 9. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 236. ISBN 83-88238-68-X.
  3. Śri Anirwan, Lizelle Reymond: Żyć w sobie. Nauki baula. Magda Złotowska (tł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1994, s. 206. ISBN 83-85041-56-7.
  4. Carol Salomon: Pieśni baulów. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 237. ISBN 83-88238-68-X.
  5. 4.5. Bóg ukryty w człowieku, Elżbieta Wnuk-Lisowska, „Między wiarą a gnozą”, Universitas, s. 291.
  6. Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 116. ISBN 83-7132-369-7.
  7. Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kuźniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004. ISBN 83-914652-5-X.
  8. Barbara Grabowska: Świat wężowej bogini. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2002, seria: Świat Orientu. ISBN 83-88938-05-3.
  9. Sectarian Fairs. W: Asutosh Bhattacharya: Folklore of Bengal. Srirang Jha (rev.). New Delhi: National Book Trust, 2007, s. 107–108, seria: Folklore. ISBN 978-81-237-4749-7. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]