Baulowie

Muzykujący baul spotkany w pociągu

Baulowie (beng. বাউল, ang. baul) – synkretyczna heterodoksyjna tradycja pobożnościowa aktywna w Bengalu Zachodnim i Bangladeszu o tantryczno-jogicznym zabarwieniu. Zawiera elementy przejęte z bengalskich szkół sufizmu i buddyzmu oraz rytuały seksualne. Współcześnie można ją pojmować jako baulów hinduistycznych i baulów muzułmańskich.

Etymologia

Słowo baul jest pochodzenia sanskryckiego. Wywodzone jest od słów wjakula (zmieszany) i watula (szalony). Członkowie tej tradycji często dołączają do swoich imion tytuły pagal lub kszepa o bezpośrednim znaczeniu szalony gloryfikując znaczenie szalony miłością do Boga.

• W odniesieniu do kobiet, stosuje się termin baulini.

Historia

Początków tego ruchu poszukuje się w okresie między XV a XVII wiekiem. Szczególny rozkwit i wzrost znaczenia osiągnęli w XIX i w początkowych latach XX wieku. Naukową recepcję wspólnoty datuje się od 1870.

Doktryna

W tej tradycji odrzuca się:

• indyjskie normy podziału kastowego
• święte teksty hinduizmu (w tym Wedy) i islamu (w tym Koran)
• zasługę z odbywania pielgrzymek do miejsc świętych (tzw. tirtha)
• kult świątynny
• modlitwy przy grobach świętych w dargah i mahasamadhi
• ascezę, odosobnienie i celibat
• prawo szariatu
• tabu nieczystości kobiety podczas okresu menstruacji
• możliwość wyzwolenia po śmierci.

Siddhapurusza

Wobec negacji kanonicznych ksiąg świętych i znikomej twórczości własnej w zakresie pism doktrynalnych, najważniejszy dla adepta na duchowej drodze staje się guru (Siddhapurusza, czyli „doskonały człowiek”). Poprzez guru, który osiągnął już wyzwolenie, najpełniej manifestuje się Bóg.

Najwyższa istota

Boga baulowie określają wieloma imionami, wspólnymi dla religii obecnych w północno-wschodnich Indiach (Allah, Kryszna, Sai, Człowiek Serca, Człowiek sahadźa, ...). Głoszą jego andrygoniczność i tożsamość ze światłem, oddechem i jaźnią.

Droga duchowa

W swoich sadhanach baulowie dążą do odnalezienia („schwytania”) człowieka wielkości kciuka w ćakrze serca (Anahata) jako Boga w sobie, zgodnie z nauką o ciele jako mikrokosmosie (równoważniku jakościowym zewnętrznego wszechświata) (doktryną dehatattwy). Za siedzibę pozbawionego cech Najwyższego atala Iśwary uznają ćakrę sahasrara. Droga duchowa w tradycji baulizmu podzielona jest na trzy etapy. Każdy z nich rozpoczyna się od wprowadzającego rytuału dikszy:

1. mantradiksza – adept przyjmowany jest do wspólnoty, otrzymuje duchowe imię i indywidualną mantrę
2. śikszadiksza – dalsze wprowaszenie w sadhanę
3. sanjadiksza – rozpoczynająca okres ascezy adepta.

Miłość

Szczególną cechą doktrynalną, która wyróżnia nauki baulów jest miłość. Stąd rozdzielenie i tęsknota, to motyw przewodni wielu ich pieśni. Głoszą, że sposobem na doświadczenie miłości boskiej jest miłość ludzka.

Baulowie w wiosce

Kult ciała

• Baulowie nie budują świątyń. Uważają ludzkie ciało za jedyny instrument prowadzący do wyzwolenia, a wszelki kult niezwiązany z ciałem ludzkim jako bezużyteczny.
• W ciele subtelnym sukszmaśarira, podobnie jak inne ezoteryczne tradycje Wschodu, wyróżniają nadi i ćakry oraz kundalini.
• Są przeciwni tłumieniu instynktów płciowych jako działaniu przeciw naturze ludzkiej. Praktykują jogiczne połączenie seksualne (mithuna), według wskazówek osobistego guru, w okresie menstruacji partnerki. Równocześnie za największego wroga uważają pożądanie, któremu patronuje bóg Kama. Aby je przetransformować w środek wspierający sadhanę, baul mężczyzna wyobraża sobie siebie jako postać żeńską. Dzięki temu przezwycięża pożądanie i powstrzymuje wytrysk nasienia, a jego energię kieruje do ćakry sahasrara, aby śakti osiągnęła siedzibę Najwyższego.

Styl życia

Baulowie prowadzą wędrowny styl życia. Przemieszczają się często łódkami po delcie Gangesu. Żyją z jałmużny lub opłat za śpiewane pieśni i poematów religijnych. Znani są ze swych niekonwencjonalnych zachowań i zwyczajów.

Wygląd

Mężczyźni zawiązują na czubku głowy kok ze swoich długich włosów. Ubierają się w długie, luźne, szafranowe lub białe szaty. Ich wierzchnie nakrycie często stanowi narzuta zszyta z kawałków szmat.

Pieśni baulów

Ich pieśni religijne składają się zazwyczaj z trzech lub czterech zwrotek i refrenu. Wykonują je przy akompaniamencie ekatary i dugi wędrując po obszarze Bengalu. Treść najczęściej jest dwuznaczna, aby przed nieinicjowanymi (zob. diksza) ukryć rytualne znaczenie. Za najwybitniejszego poetę tradycji baulów uważa się Lalana Fakira.

Typy pieśni baulów:

• phuler gan (pieśni kwiatu) – mithuna podczas pierwszych trzech dni menstruacji
• parer gan (pieśni o przeprawie).

Znaczenie dla Bengalu

• Ich tradycja i pieśni należą do istotnych elementów umacniających bengalską tożsamość narodową. Taki status symbolu kulturowego przyszedł wraz z zaangażowaniem w popularyzację ich religijnych poematów. Mentorami ich pieśni tworzonych w bengali byli Rabindranath Tagore i Ksiti Mohan Sena.
• Corocznie odbywa się baulmela w miejscowości Kenduli (okręg Birbhum w stanie Bengal Zachodni).

Zobacz też

• Kartabhadźa
• Wisznuizm sahadźija

Bibliografia

• Carol Salomon: 9. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 229–253. ISBN 83-88238-68-X.Sprawdź autora rozdziału:1.