Przejdź do zawartości

Banknoty Banku Polskiego na emigracji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Banknoty Banku Polskiego na emigracji – dwie emisje banknotów przygotowane w latach 1940–1942 przez Bank Polski na emigracji z przeznaczeniem do obiegu krajowego po zakończeniu wojny i planowanym ponownym przeniesieniu siedziby banku do Polski[1].

Historia banknotów Banku Polskiego na emigracji

[edytuj | edytuj kod]

Z sukcesem przeprowadzona ewakuacja Banku Polskiego we wrześniu 1939 r. doprowadziła do jego zainstalowania się najpierw w Paryżu, a w czerwcu 1940 r. w Londynie. Pomimo faktu, że bank zachował w pełni osobowość prawną, w okresie II wojny światowej nie emitował żadnych znaków pieniężnych przeznaczonych do bieżącego obiegu, np. w celu opłacenia żołdu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Planując powrót do Polski po zakończeniu wojny, dyrekcja banku przygotowała dwie antydatowane emisje banknotów nowego wzoru zamawiając[1]:

  • z datą 15 sierpnia 1939 r. nominały 1, 2 i 5 złotych w wytwórni Bradbury Wilkinson & Co w New Maldon, oraz 10, 20, 50, 100, 500 złotych techniką stalorytniczą w firmie Thomas De La Rue z Londynu,
  • z datą 20 sierpnia 1939 r. nominały 20 i 50 złotych w American Banknote Company z Nowego Jorku.

Miejscem obu emisji podanym na banknotach była Warszawa. Antydatowanie miało na celu podkreślenie ciągłości działalności emisyjnej[1]. Nad drukiem banknotów czuwał przedwojenny dyrektor techniczny PWPW – inż. Karol Chybiński, a sam ryt banknotów przygotował również przedwojenny rytownik PWPWWłodzimierz Vacek[2].

Łącznie wydrukowano banknoty opiewające na kwotę 7 mld 328 mln złotych[2].

Banknoty wyprodukowane w Stanach Zjednoczonych miały zabezpieczenia w postaci fosforyzujących konfetti, po raz pierwszy wykorzystane na polskich banknotach[2].

W 1947 r. cały nakład trafił do nowej Polski. W kraju rozważano wprowadzenie banknotów do obiegu ale ostatecznie w 1951 r. praktycznie całość poszła na przemiał w papierni w Miłkowie. Wg oficjalnych danych dla celów archiwalnych i kolekcjonerskich pozostawiono jedynie po 1000 sztuk każdego nominału w oryginalnym stanie oraz po 1000 sztuk każdego banknotu z dodatkowym napisem WZÓR[1].

Sygnatura drukarni umieszczona jest na dolnym marginesie na rewersie (dla banknotów powyżej 5 złotych na obu stronach). Klauzula prawna brzmiąca: „Bilety Banku Polskiego są prawnym środkiem płatniczym w Polsce” jest jednakowa dla wszystkich banknotów emisji Banku Polskiego na wychodźstwie[3].

Banknoty emisji 15 sierpnia 1939

[edytuj | edytuj kod]
Nominał Awers banknotu Rewers banknotu Charakterystyka[3]
1 złoty

Emisja: 15 sierpnia 1939

2 złote

Emisja: 15 sierpnia 1939

5 złotych

Emisja: 15 sierpnia 1939

10 złotych

Emisja: 15 sierpnia 1939

20 złotych

Emisja: 15 sierpnia 1939

50 złotych

Emisja: 15 sierpnia 1939

100 złotych

Emisja: 15 sierpnia 1939

500 złotych

Emisja: 15 sierpnia 1939

Banknoty emisji 20 sierpnia 1939

[edytuj | edytuj kod]
Nominał Awers banknotu Rewers banknotu Charakterystyka[4]
20 złotych

Emisja: 20 sierpnia 1939

50 złotych

Emisja: 20 sierpnia 1939

Nominał Awers banknotu Rewers banknotu
1 złoty
2 złote
5 złotych
10 złotych
20 złotych
50 złotych
100 złotych
500 złotych

Próby druku

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 284, ISBN 978-83-7705-068-2.
  2. a b c Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa 1996, s. 132–136, ISBN 83-903459-5-1.
  3. a b Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 412–427, ISBN 978-83-913361-3-7.
  4. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 428–435, ISBN 978-83-913361-3-7.