Audie Murphy
Imię i nazwisko |
Audie Leon Murphy |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
20 czerwca 1925 |
Data i miejsce śmierci | |
Zawód | |
Współmałżonek |
1. Wanda Hendrix |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Audie Murphy z odznaczeniami, 1948 | |
porucznik | |
Data i miejsce urodzenia |
20 czerwca 1925 |
---|---|
Data śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1942–1969 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
aktor |
Audie Leon Murphy (ur. 20 czerwca 1925 w Kingston w stanie Teksas, zm. 28 maja 1971 na Brush Mountain w stanie Wirginia) – amerykański wojskowy i aktor.
W 1949 opublikował autobiografię To Hell and Back, zekranizowaną w 1955 jako Do piekła i z powrotem, Murphy zagrał w niej samego siebie.
Służba wojskowa
[edytuj | edytuj kod]Urodzony 20 czerwca 1925, syn ubogich farmerów z Teksasu, stał się bohaterem narodowym w czasie II wojny światowej jako najbardziej uhonorowany żołnierz. Wśród jego 33. oznaczeń jest Medal Honoru – najwyższe odznaczenie za odwagę, jakie może otrzymać amerykański żołnierz. Ponadto za odwagę był odznaczony przez rządy Francji i Belgii. Przypisuje mu się zabicie ponad 240 niemieckich żołnierzy, a rannych i wziętych przez niego do niewoli było wielu więcej.
Murphy próbował zaciągnąć się do wojska w rodzinnym Teksasie, ale został odrzucony przez komisję, ponieważ był zbyt młody. Dzięki pisemnemu oświadczeniu swojej starszej siostry Corinne, w którym stwierdziła pełnoletniość brata, podając fałszywą datę jego urodzenia, ponownie zgłosił się do komisji poborowej i tym razem został przyjęty. Po przejściu podstawowego przeszkolenia wojskowego został wysłany do Tunezji, a następnie na Sycylię i do Europy Zachodniej, gdzie walczył w dziewięciu dużych kampaniach i w ciągu trzech lat awansował z rangi szeregowego do podporucznika.
Dla wielu osób powodem odrzucenia Murphy’ego przez komisję było to, że nie pasował on do „wizerunku” bohatera wojennego. Był niewielkim, kruchym, nieśmiałym młodym człowiekiem o łagodnym głosie, którego chłopięcy wygląd (coś, czego nigdy nie stracił przez całe życie, zawsze wyglądał dużo młodziej niż w rzeczywistości) często szokował ludzi, kiedy ci dowiadywali się, że, na przykład, w czasie bitwy w kotle kolmarskim w styczniu 1945 r. wskoczył do płonącego czołgu wypełnionego paliwem i amunicją (który w każdej chwili mógł eksplodować) i za pomocą karabinu maszynowego w nim zamontowanego powstrzymał falę atakujących żołnierzy niemieckich, zabijając wielu napastników i tym sposobem ratując swój oddział przed niechybną zagładą.
We wrześniu 1945 został zwolniony z czynnej służby wojskowej. Po wybuchu wojny koreańskiej w czerwcu 1950 wstąpił w randze kapitana do 36 dywizji piechoty Gwardii Narodowej Teksasu, ale na front nie został wysłany.
Zginął w katastrofie lotniczej.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Filmy fabularne
- Texas, Brooklyn and Heaven (1948) jako pomocnik w redakcji gazety
- Beyond Glory (1948) jako Thomas
- Bad Boy (1949) jako Danny Lester
- The Kid from Texas (1950) jako William Bonney
- Sierra (1950) jako Ring Hassard
- Kansas Raiders (1950) jako Jesse James
- Szkarłatne godło odwagi (The Red Badge of Courage, 1951) jako Henri Fleming
- The Cimarron Kid (1951) jako Bill Doolin
- Pojedynek nad Silver Creek (The Duel at Silver Creek, 1952) jako Luke Cromwell
- Gunsmoke (1953) jako Reb Kittridge
- Column South (1953) jako por. Jed Sayre
- Tumbleweed (1953) jako Jim Harvey
- Ride Clear of Diablo (1954) jako Clay O’Mara
- Drums Across the River (1954) jako Gary Brannon
- Destry (1954) jako Tom Destry
- Do piekła i z powrotem (To Hell and Back, 1955) jako Audie Murphy
- World in My Corner (1956) jako Tommy Shea
- Walk the Proud Land (1956) jako John Philip Clum
- Joe Butterfly (1957) jako szer. John Woodley
- The Guns of Fort Petticoat (1957) jako por. Frank Hewitt
- Nocne przejście (Night Passage, 1957) jako Lee McLaine
- Spokojny Amerykanin (The Quiet American, 1958) jako Alden Pyle
- Ride a Crooked Trail (1958) jako Joe Maybe
- The Gun Runners (1958) jako Sam Martin
- No Name on the Bullet (1959) jako John Gant
- The Wild and the Innocent (1959) jako Yancy Hawks
- Cast a Long Shadow (1959) jako Matt Brown
- Nie do przebaczenia (The Unforgiven, 1960) jako Cash Zachary
- Hell Bent for Leather (1960) jako Clay
- Seven Ways from Sundown (1961) jako Seven Jones
- Posse from Hell (1961) jako Banner Cole
- Battle at Bloody Beach (1961) jako Craig Benson
- Sześć karych koni (Six Black Horses, 1962) jako Ben Lane
- War Is Hell (1962) jako narrator
- Showdown (1963) jako Chris Foster
- Strzelanina w Comanche Creek (Gunfight at Comanche Creek, 1963) jako Bob Gifford
- The Quick Gun (1964) jako Clint Cooper
- Bullet for a Badman (1964) jako Logan Keliher
- Strzelby Apaczów (Apache Rifles, 1964) jako kpt. Jeff Stanton
- Obrońcy Arizony (Arizona Raiders, 1965) jako Clint Stewart
- Gunpoint (1966) jako Chad Lucas
- The Texican (1966) jako Jess Carlin
- Trunk to Cairo (1966) jako Mike Merrick
- 40 karabinów (40 Guns to Apache Pass, 1967) jako kpt. Bruce Coburn
- A Time for Dying (1969) jako Jesse James
- Seriale
- General Electric Theater (1958) jako Tennessee
- Startime (1960) jako Howard Wilton
- Whispering Smith (1961) jako Tom „Whispering” Smith
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Honoru
- Krzyż za Wybitną Służbę
- Srebrna Gwiazda – dwukrotnie
- Legia Zasługi
- Brązowa Gwiazda z odznaką waleczności – dwukrotnie
- Purpurowe Serce – trzykrotnie
- Medal za Dobre Zachowanie
- Presidential Unit Citation – dwukrotnie
- Medal Kampanii Amerykańskiej
- Medal Kampanii Europy-Afryki-Bliskiego Wschodu – dziesięciokrotnie
- Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej
- Medal Armii Okupacyjnej
- Armed Forces Reserve Medal
- Combat Infantryman Badge
- Marksmanship Badge
- Texas Legislative Medal of Honor – pośmiertnie
- Krzyż Wojenny z brązową palmą (Belgia)
- Kawaler Legii Honorowej (Francja)
- Krzyż Wojenny (Francja) – trzykrotnie
- Medal Wyzwolenia Francji (Francja)
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Gwiazda w hollywoodzkiej Alei Sławy
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Audie Murphy w bazie Filmweb
- Audie Murphy w bazie IMDb (ang.)
- The Badass of the Week • Audie Murphy (ang.)
- „Los Angeles Times” – Hollywood Star Walk • Audie Murphy (ang.)
- Amerykańscy oficerowie
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Brązową Gwiazdą
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Belgia)
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Odznaczeni Krzyżem Wybitnej Służby (Stany Zjednoczone)
- Odznaczeni Legią Zasługi
- Odznaczeni Medalem Honoru
- Odznaczeni Purpurowym Sercem
- Odznaczeni Srebrną Gwiazdą
- Odznaczeni Medalem za Dobre Zachowanie
- Uczestnicy II wojny światowej
- Ofiary katastrof lotniczych w Stanach Zjednoczonych
- Pochowani na Cmentarzu Narodowym w Arlington
- Urodzeni w 1925
- Zmarli w 1971