Aspidiske
| ι Carinae | |||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
09h 17m 05,407s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−59° 16′ 30,84″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
11,98 ± 0,09 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
12,00 ± 0,30 km/s[1] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
biały nadolbrzym[3] | ||||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,23[2] | ||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||
| Okres obrotu |
<245 dni[3] | ||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
10 km/s[4] | ||||||||||||||||
| Wiek |
~40 mln lat[3] | ||||||||||||||||
| Temperatura |
7173 K[4] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||
| Półoś wielka |
7348[2] pc | ||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0088[2] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Aspidiske (Jota Carinae, ι Car) – gwiazda w gwiazdozbiorze Kila, odległa od Słońca o około 765 lat świetlnych[2].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Tradycyjna nazwa tej gwiazdy, Aspidiske, wywodzi się od stgr. Ἀσπιδίσκε, co oznacza „małą tarczę” (ozdobę na rufie Okrętu Argo). Nazwa ta przypuszczalnie pierwotnie odnosiła się do innej grupy gwiazd, jednak przylgnęła do Jota Carinae[3][5]. Nazwa była też znana w wersji łacińskiej – Scutulum oraz arabskiej تريْس Turais[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Aspidiske dla określenia tej gwiazdy[6].
Charakterystyka obserwacyjna
[edytuj | edytuj kod]Obserwowana wielkość gwiazdowa Aspidiske to 2,21m, a jej wielkość absolutna to −4,64m[2].
Jota Carinae należy do asteryzmu „Fałszywego Krzyża”[3]. Wraz z całym gwiazdozbiorem leży zbyt daleko na niebie południowym, żeby być widoczna z terytorium Polski[7].
Charakterystyka fizyczna
[edytuj | edytuj kod]Jest to biały nadolbrzym, należy do typu widmowego A7[1]. Temperatura tej gwiazdy to około 7200 K, świeci ona 4900 razy jaśniej niż Słońce. Promień tej gwiazdy jest 43 razy większy niż promień Słońca[3], a masa jest 7,4 razy większa niż masa Słońca[4]. Gwiazda rozpoczęła życie około 40 milionów lat temu jako gorętsza przedstawicielka typu widmowego B. Gwiazda nie ma dość dużej masy, aby zakończyć życie jako supernowa i umrze jako biały karzeł o masie podobnej do Słońca[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Kila
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- najjaśniejsze gwiazdy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Aspidiske w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j Anderson E., Francis C.: HIP 45556. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-09]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Jim Kaler: ASPIDISKE (Iota Carinae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-05-14]. (ang.).
- ↑ a b c d R. Smiljanic, B. Barbuy, J. R. De Medeiros, A. Maeder. CNO in evolved intermediate mass stars. „Astronomy & Astrophysics”. 449 (2), s. 655-671, kwiecień 2006. DOI: 10.1051/0004-6361:20054377. (ang.).
- ↑ a b Argo Navis. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 73. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-05-14].
- ↑ Gwiazdozbiory. Astrofan, 2017-06-23. [dostęp 2018-05-14]. (pol.).