Pajęczynokustrzebka złotożółta
_Fuckel_312422.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pajęczynokustrzebka złotożółta |
| Nazwa systematyczna | |
| Arachnopeziza aurelia (Pers.) Fuckel Jb. nassau. Ver. Naturk. 23-24: 303 (1870) [1869-70] | |
Pajęczynokustrzebka złotożółta (Arachnopeziza aurelia (Pers.) Fuckel) – gatunek grzybów z rodziny Arachnopezizaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Arachnopezizaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1822 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza aurelia. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Karl Wilhelm Gottlieb Fuckel w 1870 r.[1]
Ma 12 synonimów. Niektóre z nich:
- Arachnopeziza fulgens (Hazsl.) Boud. 1907
- Arachnoscypha aurelia (Pers.) Boud. 1907[2].
Polską nazwę podaje internetowy atlas grzybów[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Owocniki typu apotecjum bardzo drobne, o średnicy 0,3–2 mm, występujące pojedynczo lub w grupach, siedzące, o okrągłym kształcie, początkowo miskowate, potem kielichowate. Nie mają trzonu, do podłoża przyrastają żółtawą grzybnią. Powierzchnia hymenialna gładka, o barwie od bladożółtej do złotożółtej. Powierzchnia zewnętrzna i brzeg pokryte żółtopomarańczowymi włoskami[4].
- Cechy mikroskopowe
Strzępki o ścianach i zawartości od szklistej do pomarańczowej, często gęste, pogięte, o szerokości 3,5–4,1 μm w dolnej części i zwężające się zwykle do wierzchołka, który ma szerokość 1,5–3 μm, jest szpiczasty, dość grubościenny, gładki. Strzępki mają wiele sept i długość 100–500 μm. Worki bitunikowe, 8 zarodnikowe, maczugowate, (88) 102-115 × (7,2) 7,7-9,2 (11,5) μm. Askospory szkliste, gładkie, wrzecionowato-cylindryczne, cieńsze w dolnej części, a często także w górnej, w workach ułożone ukośnie, dwurzędowo, z 1–3 septami w stanie dojrzałym i wymiarach 12–22 × 3,5–5 μm. Wstawki (parafizy) szkliste, proste, nitkowate, o wierzchołku tej samej grubości lub tylko nieznacznie grubszym, z kilkoma septami[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Arachnopeziza aurelia występuje w Ameryce Północnej, Europie, Japonii, Australii i na Nowej Zelandii. Najwięcej stanowisk podano w Europie, pojedyncze stanowiska podano w Ameryce Południowej i Afryce[5], a w 2008 r. w Turcji[4]. W Polsce po raz pierwszy jej występowanie podał Bogumir Eichler w 1904 r., później gatunek notowany jeszcze kilkukrotnie[6]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście grzybów zagrożonych i wartych objęcia ochroną[3].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny występujący na próchniejącym drewnie drzew liściastych[6]. Zwykle występuje na dolnej stronie rozkładających się, zwalonych kłód, na gałęziach lub liściach, a zwłaszcza na żołędziach dębów i na orzeszkach buków. Owocniki tworzy od wiosny do zimy[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-02-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-10] (ang.).
- ↑ a b Aktualne stanowiska Arachnopeziza aurelia w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2022-12-10].
- ↑ a b c d Hakan Işik, İbrahim Türkeful, A New Record for Turkish Mycota from Tokat Province: Arachnopeziza aurelia (Pers.) Fuckel, „The Journal of Fungus”, 9 (1), 2018, s. 54–57, DOI: 10.30708/mantar.318148 [dostęp 2022-12-10].
- ↑ Występowanie Anrachnopeziza aurelia na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-10].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.