Antoni Milwid

Antoni Milwid
Data i miejsce urodzenia	ok. 1755 ; Stawianki k. Wiłkomierza, Litwa
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	24 grudnia 1837 ; Czerwińsk nad Wisłą
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, organista, kapelmistrz

Antoni Milwid także Mielwid, Melwid, Milewicz (ur. ok. 1755 w Stawiankach k. Wiłkomierza na Litwie, zm. 24 grudnia 1837 w Czerwińsku nad Wisłą)^[1] – polski kompozytor, organista i kapelmistrz.

Życiorys

Był członkiem i prawdopodobnie kapelmistrzem kapeli kościelnej przy klasztorze Kanoników Regularnych Laterańskich w Czerwińsku nad Wisłą. Brak danych o jego życiu. Możliwe, że był nauczycielem Józefa Kazimierza Piotrowskiego (1817–1873), organisty i kompozytora działającego w Kościele Wizytek w Warszawie. Zdaniem niektórych muzykologów^[a] Milwid jest tożsamy z Antonim Milewiczem^[2].

Twórczość

Komponował głównie dla kapeli kościelnej utwory na głosy solowe z towarzyszeniem orkiestry^[3]. Jego muzyka ma niezwykle liryczny charakter^[1]. Można w niej też wyraźnie dostrzec elementy narodowościowe, głównie w postaci linii melodycznych zaczerpniętych z polskich tańców (polonez, mazurek), kolęd i tradycyjnych pieśni kościelnych^[1]. Jego muzyka sakralna ma cechy charakterystyczne dla barokowego stylu neapolitańskiego z elementami stylistyki klasycystycznej^[1]^[3]. W kantacie Semper mi Jesu stosuje techniki typowo barokowe, ale już w cyklu dwunastu kantat Sub tuum praesidium pojawiają się elementy wczesnoklasycystyczne, najwyraźniej pod wpływem formy sonatowej. Elementy te występują również w mszach Milwida i są zintegrowane ze stylem galant^[1].

W zbiorach archiwum i biblioteki klasztoru w Czerwińsku nad Wisłą (obecnie księży salezjanów) zachowało się 11 utworów religijnych sygnowanych nazwiskiem Milwida oraz 10 prawdopodobnie pisanych jego ręką. Utwory te często są mu przypisywane, głównie ze względu na zastosowanie charakterystycznej obsady. W większości kompozycje te zachowały się w stanie niekompletnym, często bez stron tytułowych^[2].

Kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2]}

Utwory świeckie

Symfonia b-moll „Bieda ruska” (zaginiona)^[b]
Symfonia C-dur^[c]

Utwory religijne

Aria in C De Nomine Jesu „Semper mi Jesu” na sopran, skrzypce i organy
Litania in C na sopran, bas, 2 skrzypiec, klarnet, 2 rogi i organy
7 mszy
- 4 Missae in Dis na sopran, bas, 2 skrzypiec, 2 klarnety, 2 rogi i organy
- Missa in D na sopran, bas, 2 skrzypiec, klarnet, 2 rogi i organy
- Missa in D na sopran, bas, 2 skrzypiec, 2 klarnety, 2 clarini i organy
- Missa in D na sopran, bas, 2 skrzypiec, 2 klarnety, 2 clarini i organy (zach. we fragmentach)
cykl 12 kantat Sub tuum praesidium na sopran, bas, 2 skrzypiec, flet, klarnet i organy
Vespere in D na sopran, bas, 2 skrzypiec, 2 klarnety, 2 rogi i organy (zach. we fragmentach)

Utwory religijne przypisywane Milwidowi

6 mszy
2 litanie
- Litania in F
- Litania de BVM in D)
psalm Dixit Dominus
offertorium O gloriosa virginum

Uwagi

↑ Taka jest opinia m.in. Tadeusza Maciejewskiego^[2], Zygmunta Szweykowskiego^[1] i Andrzeja Chodkowskiego^[3].
↑ Symfonia zaginiona, znana jedynie z opisu Aleksandra Polińskiego, który podał także jej tytuł Bieda ruska. Składała się ona z 4 części (Allegro, Dumka, Menuet, Finał). Była wykonana we Lwowie 26 października 1910, z okazji przypadającej w tym roku 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina^[2].
↑ Kompozycja przekomponowana przez Jana Krenza, który dokomponował pozostałe części i wydał jako A.M. – J. Krenz Sinfonia concertante per oboe et orchestra, Kraków, 1952^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szweykowski 2004 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Stachel 2000 ↓, s. 274.
↑ ^a ^b ^c Chodkowski 1995 ↓, s. 560.

Bibliografia

Irena Stachel: Milwid, Mielwid, Melwid, Antoni. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 6: M część biograficzna. Kraków: PWM, 2000, s. 273–275. ISBN 83-224-0656-8. (pol.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Zygmunt M. Szweykowski: Milwid [Milewicz], Antoni. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. M. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

Antoni Milwid – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Antoni Milwid w bazie AllMusic (ang.)
Antoni Milwid w bazie Discogs.com (ang.)

[u1-2] Taka jest opinia m.in. Tadeusza Maciejewskiego^[2], Zygmunta Szweykowskiego^[1] i Andrzeja Chodkowskiego^[3].

[u2-5] Symfonia zaginiona, znana jedynie z opisu Aleksandra Polińskiego, który podał także jej tytuł Bieda ruska. Składała się ona z 4 części (Allegro, Dumka, Menuet, Finał). Była wykonana we Lwowie 26 października 1910, z okazji przypadającej w tym roku 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina^[2].

[u3-6] Kompozycja przekomponowana przez Jana Krenza, który dokomponował pozostałe części i wydał jako A.M. – J. Krenz Sinfonia concertante per oboe et orchestra, Kraków, 1952^[2].

[CITEREFSzweykowski2004-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szweykowski 2004 ↓.

[CITEREFStachel2000274-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Stachel 2000 ↓, s. 274.

[CITEREFChodkowski1995560-4] Chodkowski 1995 ↓, s. 560.

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]

[c]

Kompozytorzy	Bazyli Bohdanowicz Wojciech Dankowski August Fryderyk Duranowski Józef Elsner Jakub Gołąbek Feliks Janiewicz Maciej Kamieński Karol Kurpiński Franciszek Lessel Franciszek Mirecki Antoni Milwid Michał Kazimierz Ogiński Michał Kleofas Ogiński Antoni Radziwiłł Jan Stefani Józef Stefani Jacek Szczurowski Maria Szymanowska Franciszek Ścigalski Józef Zeidler Mateusz Zwierzchowski Marcin Józef Żebrowski
Teoretycy	Józef Elsner Jan Dawid Holland Karol Kurpiński Wacław Sierakowski Karol Antoni Simon Antoni Arnulf Woroniec
Ważniejsze opery	Agatka, czyli przyjazd pana Cud mniemany, czyli Krakowiaki i Górale Faust Nędza uszczęśliwiona
Budowniczowie instrumentów	Mateusz Mielczarski Ignacy Żebrowski
Obcokrajowcy działający w Polsce	Jan Dawid Holland
Zobacz też	Opera stanisławowska
Inne sztuki	Architektura Literatura