Antoni Krauze

Antoni Krauze
	; Antoni Krauze (2014)
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1940 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	14 lutego 2018 ; Warszawa
Zawód	reżyser filmowy, scenarzysta
Lata aktywności	1963-2018
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Antoni Krauze (ur. 4 stycznia 1940 w Warszawie^[1], zm. 14 lutego 2018^[2] tamże) – polski reżyser i scenarzysta. Twórca filmów fabularnych oraz realizator licznych obrazów krótkometrażowych, wyprodukowanych głównie przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych.

Życiorys

Studiował w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, współpracując także ze Studenckim Teatrem Satyryków. W 1966 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi. Od maja 1968 związany ze Studiem Filmowym „TOR”. Asystent Krzysztofa Zanussiego przy filmie Struktura kryształu. Od 1969 pracował samodzielnie. Zaprzyjaźniony z Piwnicą pod Baranami, brał udział w wielu jej przedsięwzięciach.

Brat grafika Andrzeja Krauzego. Zmarł 14 lutego 2018 w Warszawie w wieku 78 lat. Pogrzeb miał charakter państwowy^[3]; został pochowany 20 lutego 2018 w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Falenicy - Aleksandrowie^[4].

Filmografia

1966: Skok (dok. film krótkometrażowy, współpraca z Edwardem Żebrowskim)
1966: Można lądować (film krótkometrażowy)
1967: Konflikty (film krótkometrażowy
1967: Cudów nie ma (film krótkometrażowy)
1967: W niedzielę (film krótkometrażowy, Nagroda na Festiwalu Filmów Turystycznych)
1969: Struktura kryształu (II reżyser)
1970: Monidło (film telewizyjny, 35’; scenariusz na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha)
1970: Kaszëbë (II reżyser, współpraca przy scenopisie)
1971: Meta (reżyseria, dialogi; film telewizyjny, 60’; scenariusz Marka Nowakowskiego. Emisja w TVP jesienią 1980 r. Nagroda specjalna jury na FPFF w Gdańsku 1981)
1971: Piżama (reżyseria, scenariusz; film telewizyjny, 30’; scenariusz na podstawie opowiadania Leszka Płażewskiego)
1972: Palec Boży (reżyseria, scenariusz (z Tadeuszem Zawieruchą); film dla kin, 90’. Nagroda im. A. Munka za najlepszy debiut 1973. Nagroda na LLF w Łagowie oraz na Festiwalu „Młodzi i ekran” w Koszalinie 1973. „Srebrny Lampart” na MFF w Locarno 1974)
1975: Strach (reżyseria; film dla kin, 90’; scenariusz Zbigniew Safjan. Nagroda na MFF w San Sebastián 1975)
1976: Zaklęty dwór – serial (reżyseria, dialogi; scenariusz na podstawie powieści Walerego Łozińskiego: Andrzej Wydrzyński; serial 7 odc. po 60’)
1979: Podróż do Arabii (reżyseria, scenariusz; film dla kin 90’)
1980: Party przy świecach (reżyseria; scenariusz na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha; film telewizyjny, 60)
1981: Stacja (reżyseria; scenariusz Władysław Lech Terlecki; film telewizyjny, 60’)
1982: Prognoza pogody (reżyseria, scenariusz na podstawie opowiadania Marka Nowakowskiego „Zdarzenie w miasteczku”; film dla kin, 97’. Grand Prix i Nagroda Młodych (jury studentów włoskich) na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo 1987)
1988: Dziewczynka z hotelu Excelsior (reżyseria; scenariusz Eustachy Rylski; film dla kin 90’)
1989: Koniec świata kormoranów (film dokumentalny o Piotrze Szczepaniku dla TVP, 60’)
1990: Tamara (film dokumentalny o Tamarze Kalinowskiej dla TVP, 40’)
1991: Co się należy prawdzie (film dokumentalny dla TVP, 60'. Nagroda Główna na FFK w Niepokalanowie 1991)
1992: Czyny i rozmowy (film dokumentalny dla TVP, 90’; część I Tarcza i miecz, część II Wina i kara;)
1992: Preisner, czyli droga do sukcesu (film dokumentalny o Zbigniewie Preisnerze dla TVP, 50’)
1992: Ksiądz Leon (film dokumentalny dla TVP, 30’)
1993: Pracownia z portretem artysty (film dokumentalny o prof. Jerzym Mierzejewskim dla TVP, 43’)
1993: Wysłannik (film dokumentalny o prof. Jacku Baluchu dla TVP, 40’)
1994: Pisarz (film dokumentalny dla TVP, 40’)
1995: Akwarium (reżyseria, scenariusz - wraz z Janem Purzyckim - na podstawie powieści Wiktora Suworowa); film dla kin, 140’)
1995: Akwarium, czyli samotność szpiega – (reżyseria, scenariusz (wraz z J. Purzyckim); serial telewizyjny – 4 odc. po 50’)
1997: Układanie życia (film dokumentalny dla TVP, 54’)
1998: Szwed z Wesela, czyli niezdrowo i romantycznie (film dokumentalny o tłumaczu Andersie Bodegårdzie dla TVP, 40'. Nagroda specjalna na XXXII Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Krakowie 1999)
1998: Życie wewnętrzne, czyli hobby (film dokumentalny dla TVP, 30’)
1999: Okiem cenzora (film dokumentalny dla TVP, 30’)
1999: Idąc, spotykając (film dokumentalny o Stanisławie Różewiczu dla TVP, 48’)
2000: Jan Zachwatowicz (film dokumentalny dla TVP, 52’)
2000: Dlatego zrobiłem film (film dokumentalny dla TVP, 40'. Nagroda Główna na Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Filmów Dokumentalnych w Kielcach Wydarzenie NURTu 2001)
2001: Piwnica (film dokumentalny dla TVP, 58’)
2002: Piwnica pod Baranami Piotra Skrzyneckiego (film dokumentalny na kasetach video i DVD, prod. APF, 185’)
2003: W jednym – o przyjaźni, miłości i śmierci Janiny Garyckiej (film dokumentalny o Janinie Garyckiej dla TVP, 42’. Nagroda TV Planete dla najlepszego filmu polskiego i nagroda TV Kino Polska na XLIV Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Krakowie 2004)
2004: STS (film dokumentalny dla TVP, 42’
2004: Do Potomnego (fabularyzowany film dokumentalny, prod. WFDiF, 53’)
2004: Ćwiczenia z niepamięci (film dokumentalny o Januszu Morgensternie dla TVP, 53’)
2005: Nie wiem, jak to się skończy – (film dokumentalny dla TVP, 38’)
2005: Radość pisania (film dokumentalny o Wisławie Szymborskiej dla TVP, 52’)
2011: Czarny czwartek (reżyseria; film fabularny dla kin)
2016: Smoleńsk (reżyseria; film fabularny dla kin)

Odznaczenia i wyróżnienia

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertnie (2018)^[5]^[6]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2015, za wybitne zasługi w pracy artystycznej i twórczej)^[7]^[8]
Nagroda im. Andrzeja Munka za najlepszy debiut w 1973
Nagroda specjalna jury za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo (1988)^[1]
Nagroda im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego (2017, ponadto wyróżniony Andrzej Krauze)^[9]
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2016)

Przypisy

↑ ^a ^b Film Polski – Antoni Krauze (pol.) [dostęp 2011-07-30].
↑ INTERIA.PL, Antoni Krauze nie żyje. Miał 78 lat [online] [dostęp 2018-02-15] (pol.).
↑ Pogrzeb Antoniego Krauzego będzie miał charakter państwowy. telewizjarepublika.pl, 15 lutego 2018. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-15)].
↑ „O tę prawdę walczył z odwagą”. Pogrzeb Antoniego Krauzego. tvp.info, 2018-02-20. [dostęp 2018-02-20].
↑ M.P. z 2018 r. poz. 385; w brzmieniu ustalonym poprzez M.P. z 2018 r. poz. 389
↑ Prezydent: Antoni Krauze tworzył z niezachwianą wiarą w ideały i wartości. prezydent.pl, 2018-02-20. [dostęp 2018-02-20].
↑ M.P. z 2016 r. poz. 21.
↑ Odznaczenia z okazji Narodowego Święta Niepodległości. prezydent.pl, 2015-11-11. [dostęp 2018-02-20].
↑ Andrzej i Antoni Krauze odebrali Nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego. tvp.info, 2017-05-20. [dostęp 2017-05-23].

Linki zewnętrzne

Antoni Krauze w bazie filmpolski.pl
Antoni Krauze w bazie IMDb (ang.)
Antoni Krauze w bazie Filmweb
Wywiad w tygodniku „Newsweek”
Antoni Krauze w bazie Akademii Polskiego Filmu

[FP-1] Film Polski – Antoni Krauze (pol.) [dostęp 2011-07-30].

[2] INTERIA.PL, Antoni Krauze nie żyje. Miał 78 lat [online] [dostęp 2018-02-15] (pol.).

[3] Pogrzeb Antoniego Krauzego będzie miał charakter państwowy. telewizjarepublika.pl, 15 lutego 2018. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-15)].

[4] „O tę prawdę walczył z odwagą”. Pogrzeb Antoniego Krauzego. tvp.info, 2018-02-20. [dostęp 2018-02-20].

[5] M.P. z 2018 r. poz. 385; w brzmieniu ustalonym poprzez M.P. z 2018 r. poz. 389

[6] Prezydent: Antoni Krauze tworzył z niezachwianą wiarą w ideały i wartości. prezydent.pl, 2018-02-20. [dostęp 2018-02-20].

[7] M.P. z 2016 r. poz. 21.

[8] Odznaczenia z okazji Narodowego Święta Niepodległości. prezydent.pl, 2015-11-11. [dostęp 2018-02-20].

[9] Andrzej i Antoni Krauze odebrali Nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego. tvp.info, 2017-05-20. [dostęp 2017-05-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

1960–1969	Monidło (1969)
1970–1979	Meta (1971) Piżama (1971) Palec Boży (1973) Strach (1975) Podróż do Arabii (1979)
1980–1989	Party przy świecach (1980) Stacja (1981) Prognoza pogody (1982) Dziewczynka z hotelu Excelsior (1988)
1990–1999	Akwarium (1995)
2000–2009	Nie wiem jak to się skończy (2005)
2010–2019	Czarny czwartek (2011) Smoleńsk (2016)
Seriale TV	Zaklęty dwór (1976) Akwarium, czyli samotność szpiega (1995)

do 2019	2011: Wojciech Kilar 2012: Lech Majewski 2013: Jerzy Kalina 2014: Marek Nowakowski 2015: Michał Lorenc 2016: Jarosław Marek Rymkiewicz 2017: Antoni Krauze, Andrzej Krauze 2018: Antoni Libera 2019: Andrzej Nowak
lata 20. XXI wieku	2020: Bronisław Wildstein 2021: Ludwika Ogorzelec 2022: Ryszard Legutko 2023: Janusz Kapusta