Andrzej Olgierdowicz
 Alternatywna rycina Andrzeja Olgierdowicza (1675) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1325 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 lub 16 sierpnia 1399 |
| Narodowość | |
| Rodzice | |
Andrzej Olgierdowicz, zwany Garbatym, znany również jako Andrzej Połocki (ur. 1325, zm. 12 lub 16[1] sierpnia 1399) – książę połocki i pskowski, syn wielkiego księcia litewskiego Olgierda Giedyminowica i Anny[2], brat księcia Fiodora, księcia Konstatyna, księcia Dymitra Starszego, księcia Włodzimierza oraz księżniczki Agrypiny.
Przyrodni brat króla polski, Władysława Jagiełły, księcia Skirgiełły, księcia Korybuta Dymitra, księcia Lingwena, księcia Korygiełły, księcia Wigunta, księcia Świdrygiełły, księżnej mazowieckiej - Aleksandry, księżniczki Marii i Heleny.
Po śmierci ojca w 1377 roku sprzymierzył się z Krzyżakami i księciem smoleńskim, Świętosławem sprzeciwko nowemu wielkiego księciu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Za życia ojca
[edytuj | edytuj kod]Za życia Olgierda Andrzej został mianowany księciem połockim. Osadzony został także na tronie Pskowa, którego jednak nie utrzymał.
Po śmierci Olgierda
[edytuj | edytuj kod]Po śmierci ojca i przejęciu władzy nad Litwą przez Jagiełłę, Andrzej zbiegł do Pskowa i ponownie objął w nim władzę, uznając zwierzchność wielkiego księcia moskiewskiego Dymitra Dońskiego. W umowie między nimi Andrzej określany jest jako Wielki Książę, co biorąc pod uwagę, że książęta pskowscy ani połoccy takiego tytułu nigdy nie używali, oznacza prawdopodobnie uznanie przez Moskwę praw Andrzeja do władzy nad Wielkim Księstwem Litewskim. Być może dowodził prawym skrzydłem (tzw. pułkiem prawej ręki) wojsk ruskich w bitwie nad Wożą. Z pewnością zaś uczestniczył w moskiewskim najeździe na Litwę w roku 1379. W następnym roku podczas bitwy na Kulikowym Polu dowodził prawym skrzydłem wojsk ruskich i według niektórych historyków (m.in. Wasilij Tatiszczew) w znacznym stopniu przyczynił się do zwycięstwa wojsk moskiewskich. W 1381 roku został kniaziem Połocka, po buncie tego miasta i przegnaniu Skirgiełły. W roku 1387 został wzięty do niewoli przez Jagiełłę i uwięziony w Chęcinach[3].
Zginął w bitwie nad Worsklą 12 lub 16[1] sierpnia 1399 roku.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b A. Supruniuk, Wojewoda płocki Abraham Socha. Przyczynek do genealogii Nałęczów mazowieckich, [w:] A. Supruniuk, Szkice o rycerstwie mazowieckim XIV/XV wieku, Toruń 2008, ISBN 978-83-89376-69-5, s. 7-8.
- ↑ Dawniej uważano, że była nią Maria witebska, zob. J. Tęgowski, Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, s. 47–57.
- ↑ Paweł Jasienica: Myśli o dawnej Polsce. Warszawa: Czytelnik, 1990, s. 229. ISBN 83-07-01957-5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jurij Łoszczyc: Dymitr Doński. Warszawa: PIW, 1987. ISBN 83-06-01458-8.