Andrzej Chryzoberges
| Data urodzenia |
koniec XIV wieku |
|---|---|
| Data śmierci |
1451 lub 1456 |
| Język |
grecki |
| Ważne dzieła | |
|
Apologia pism Tomasza | |
Andrzej Chryzoberges lub Chrysoberges, także Andrzej z Rodos, Andrzej z Konstantynopola albo Andrzej z Pery (zm. 1451 lub 1456) – dominikanin, teolog bizantyński.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Andrzej Chryzoberges był młodszym bratem Maksyma Chryzobergesa, i podobnie jak brat dominikaninem[1]. Pochodził z greckiej rodziny prawosławnej. Po nawróceniu wstąpił do klasztoru dominikanów w Pera, na przedmieściu Konstantynopola[2]. Około 1410 roku był nauczycielem filozofii w Padwie, później studiował tam teologię. Był tłumaczem języka greckiego na soborze w Konstancji (1414-1418)[1]. W 1425 roku został legatem papieskim przy dworze bizantyńskim i biskupem Sutri, biskupstwa jednak nie objął[2]. W 1426 roku został generalnym wikarym dominikańskim na Bizancjum i Polskę[1]. W latach 1428–1429 przebywał w Polsce, prawdopodobnie w celu skłonienia króla polskiego Władysława Jagiełły do wojny z husytami. W tym czasie znalazł się też na liście profesorów Akademii Krakowskiej. Podjął się wykładów prawdopodobnie za namową Zbigniewa Oleśnickiego. 2 maja 1432 roku papież Eugeniusz IV mianował Andrzeja arcybiskupem Kolossy na Rodos[2]. Andrzej wziął udział w soborze ferraro-florenckim (1438-1439) jako przedstawiciel Kościoła rzymskiego[1]. 6 lipca 1439 roku podpisał akt unii florenckiej. Jako legat papieski pozyskał dla Kościoła katolickiego metropolitę chaldejskiego Tymoteusza i biskupa maronitów Eliasza. W 1147 roku został arcybiskupem Nikozji na Cyprze[2]. Zmarł w 1451 roku[1] lub w 1456 roku[2].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Andrzej Chryzoberges przetłumaczył na język grecki mszał dominikański[3], wydał swoje mowy soborowe i Apologię pism Tomasza (Apologia apodejktiké apὸ ton syngrammátón tu [...] Thomá), zwalczające palamityzm[1]. W rękopisach Biblioteki Watykańskiej zachowały się jego dwie dysputy: ze schizmatykiem J. Bessarionem Apologia peri tes teias usias kai energeias, a także dialog polemiczny skierowany do Marka Eugenika Andreu Rodu kai Marku Efesiu dialogos[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Jurewicz 1984 ↓, s. 285.
- ↑ a b c d e f Malej 1985 ↓, s. 452.
- ↑ Zdaniem W. Hryniewicza mszał dominikański przełożył na grekę Manuel Chryzoloras za namową brata Andrzeja, Maksyma Chryzobergesa. Wacław Hryniewicz: Chryzoberges Maksimos. W: Encyklopedia katolicka. T. 3. s. 339.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01422-X.
- Wacław Hryniewicz: Chryzoberges Manuel. W: Encyklopedia katolicka. T. 3. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1985, s. 339.
- Witold Malej: Andrzej z Rodos. W: Encyklopedia katolicka. T. 1. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1985, s. 452-453.
- Polski Słownik Biograficzny. T. 1: Abakanowicz Abdank Bruno - Beynart Wojciech. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1935, s. 107.