Andrés de Santa Cruz

Andrés de Santa Cruz
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1792 ; La Paz
Data i miejsce śmierci	25 września 1865 ; Saint-Nazaire
	Prezydent Peru
Okres	od 27 stycznia 1827; do 9 czerwca 1827
Poprzednik	Simón Bolívar
Następca	Manuel Salazar y Baquíjano
	Prezydent Peru
Okres	od 11 sierpnia 1836; do 25 sierpnia 1838
Poprzednik	Felipe Santiago Salaverry
Następca	Agustín Gamarra
	Prezydent Boliwii
Okres	od 24 marca 1829; do 20 lutego 1839
Poprzednik	José Miguel de Velasco Franco
Następca	José Miguel de Velasco Franco
	Protektor Konfederacji Peruwiańsko-Boliwijskiej
Okres	od 1836; do 1839
Poprzednik	powstanie państwa
Następca	upadek Konfederacji
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrés de Santa Cruz Villavicencio y Calaumana (ur. 5 grudnia 1792 w La Paz, zm. 25 września 1865 w Saint-Nazaire^[a]) – boliwijski żołnierz i polityk, prezydent Peru w latach 1826–1827 i Boliwii w latach 1829–1839, protektor Konfederacji Peruwiańsko-Boliwijskiej (1836–1839)^{[potrzebny przypis]}

Syn Hiszpana Jose Santa Cruz oraz Juany Villavicencio y Basilia Calahumana, córki wodza Huarina, potomka Inków.

W młodości studiował w Szkole Franciszkanów w La Paz, a później w Cusco Theological Seminary, tam poznał Augustina Gamarra.

Wstąpił do armii hiszpańskiej, do pułku Dragones de Apolobamba, którym dowodził jego ojciec, otrzymał stopień chorążego^[1]. Jako żołnierz wojsk hiszpańskich uczestniczył w walkach w Potosi, Sipe Sipe, Viloma i Cinti. W 1816 roku awansował i otrzymał stopień podpułkownika. W bitwie pod La Tablada, Tarija, dostał się do niewoli, trafił do Buenos Aires, skąd udało mu się uciec do Limy, by ponownie dołączyć do armii hiszpańskiej, gdzie mianowano go dowódcą chorrillos, żołnierzy z tej dzielnicy Limy. Został ponownie uwięziony przez wojska argentyńskie w bitwie pod Cerro de Pasco.

W 1821 roku zdecydował się wstąpić do armii dowodzonej przez generała José de San Martín, który walczył w Peru, został przyjęty w randze podpułkownika. Po zwycięstwie pod Otuste, udał się do Ekwadoru i dołączył do wojsk gen Sucre, który awansował go do stopnia generała brygady^[1].

Za udział i rolę, jaką odegrał w walce pod Zepita, peruwiański Kongres przyznał mu rangę Wielkiego Marszałka Peru. Był prefektem La Paz, a w 1826 roku objął urząd prezydenta Peru. Rządził pomiędzy 1826 i 1827 rokiem, po odejściu z urzędu udał się do Chile jako pełnomocnik ministra Boliwii. W 1829 roku został wybrany na urząd prezydenta Boliwii i rządził przez dekadę. Był najdłużej urzędującym prezydentem w historii Boliwii. Utworzył Uniwersytet San Andrés w La Paz i University of San Simon Cochabamba.

W 1839 roku po upadku Konfederacji Peru-Boliwia (której był protektorem) Andrés Santa Cruz zrezygnował ze stanowiska prezydenta i przeniósł się do Ekwadoru. Próbował powrócić do Boliwii i Chile, co jednak zakończyło się uwięzieniem w Chillán na dwa lata. W wyniku porozumienia między rządami Chile i Boliwii ułatwiano mu wyjazd do Europy^[1].

Zamieszkał we Francji. Po nieudanej próbie powrotu do ojczyzny, zmarł w pobliżu Nantes, we Francji, w 1865 roku^[1]. W 100 lecie jego śmierci rząd Boliwii sprowadził jego szczątki do kraju, obecnie spoczywają w kaplicy katedry La Paz.

Uwagi

↑ Jako miejsce śmierci podawany jest również Wersal z taką samą datą dzienną.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Andrés Santa Cruz ↓, s. według tłumaczenia.

Bibliografia

Andrés Santa Cruz: Biografias y Vidas La enciclopedia Biografica en Linea.. (hiszp.).

[nota-1] Jako miejsce śmierci podawany jest również Wersal z taką samą datą dzienną.

[CITEREFAndrés_Santa_Cruzwedług_tłumaczenia-2] Andrés Santa Cruz ↓, s. według tłumaczenia.

[a]

[1]