Amadeusz IX Sabaudzki
książę Sabaudii | |
Okres | |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Anna de Lusignan |
Rodzeństwo |
Ludwik, |
Żona |
Jolanta de Valois |
Dzieci |
Ludwik, |
Odznaczenia | |
książę | |
Czczony przez | |
---|---|
Beatyfikacja |
1677 |
Wspomnienie | |
Patron |
panujących oraz rodzin |
Amadeusz IX Sabaudzki (ur. 1 lutego 1435 w Thonon-les-Bains, zm. 30 marca 1472 w Vercelli) – książę Sabaudii i Piemontu, hrabia Aosty i Maurienne (1465–1472), błogosławiony Kościoła katolickiego[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Amadeusz IX był najstarszym synem Ludwika I z dynastii sabaudzkiej i Anny de Lusignan, księżniczki Cypru i Jerozolimy, córki króla Janusa. Znany był ze swojej miłości i troski o ubogich, początkowo chciał wstąpić do stanu duchownego. Kiedy w 1471 roku jego stan pogorszył się ze względu na epilepsję, faktyczna władza przeszła w ręce jego żony, która została regentką po jego śmierci rok później. Poświęcił się wówczas działalności charytatywnej. Umierając w wieku zaledwie 37 lat, powiedział do poddanych na łożu śmierci: "Bądźcie sprawiedliwi, kochajcie potrzebujących i biednych, a Pan da pokój waszemu krajowi". Pochowano go w katedrze w Vercelli, gdzie do dziś znajdują się jego relikwie[1].
Małżeństwo i potomstwo
[edytuj | edytuj kod]W 1452 ożenił się z Jolantą de Valois (1434–1478), księżniczką francuską, córką Karola VII. Para miała 10 dzieci[2]:
- Ludwik (ur. i zm. 1453)
- Anna (1455–1480), żona Fryderyka, króla Neapolu
- Karol (1456–1471), książę Piemontu
- Ludwika (1462–1503), żona Hugona de Chalon, pana Orbe, błogosławiona
- Filibert I Myśliwy (1465–1482), książę Sabaudii
- Maria (zm. 1511), żona (1) Filipa, margrabiego Baden-Hachberg (2) Jacques'a d'Assay, pana Le Plessis
- Bernard (ur. i zm. 1467)
- Karol I Wojownik (1468–1490), książę Sabaudii
- Jakub Ludwik (1470–1480), markiz Gex, mąż Luizy
- Jan Klaudiusz Galeaz (ur. i zm. 1472).
Kult
[edytuj | edytuj kod]Amadeusz IX został beatyfikowany w 1677 przez papieża Innocentego XI.
Jego wspomnienie obchodzone jest w Kościele katolickim w dies natalis (30 marca).
Jest patronem panujących oraz rodzin[1].
W ikonografii często ukazuje się go, jako księcia rozdającego jałmużnę z napisem Diligite pauperes, 'kochaj ubogich'[3].
Ordery
[edytuj | edytuj kod]Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) kawaler, a od 1465 Wielki Mistrz Zakonu Łańcucha (pierwotna nazwa orderu)[4].
Rodowód
[edytuj | edytuj kod]Amadeusz VI Zielony Hrabia | ||||||||||||
Amadeusz VII Czerwony Hrabia | ||||||||||||
Bonne Burbon | ||||||||||||
Amadeusz VIII (antypapież Feliks V) | ||||||||||||
Jan Walezjusz | ||||||||||||
Bona z Berry | ||||||||||||
Joanna z Armagnac | ||||||||||||
Ludwik I Sabaudzki | ||||||||||||
Jan II Dobry Walezjusz | ||||||||||||
Filip II Śmiały | ||||||||||||
Bonna Luksemburska | ||||||||||||
Maria Burgundzka | ||||||||||||
Ludwik II z Male | ||||||||||||
Małgorzata III Flandryjska | ||||||||||||
Małgorzata Brabancka | ||||||||||||
Amadeusz IX Sabaudzki | ||||||||||||
Hugo IV Cypryjski | ||||||||||||
Jakub I Cypryjski | ||||||||||||
Alicja z Ibelinu | ||||||||||||
Janus Cypryjski | ||||||||||||
Filip Brunszwicki-Grubenhagen | ||||||||||||
Helvis Brunszwicka-Grubenhagen | ||||||||||||
Helvis z Dampierre | ||||||||||||
Anna z Lusignan | ||||||||||||
Jakub Burbon | ||||||||||||
Jan I Burbon | ||||||||||||
Joanna z Chatillon | ||||||||||||
Karolina Burbon | ||||||||||||
Jan VI z Vendôme | ||||||||||||
Katarzyna z Vendôme | ||||||||||||
Joanna z Ponthieu | ||||||||||||
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Błogosławiony Amadeusz IX Sabaudzki, książę. Internetowa Liturgia Godzin, brewiarz.pl. [dostęp 2014-10-28].
- ↑ Genealogia dynastyczna. Polski serwis genealogiczny. [dostęp 2014-10-29].
- ↑ Alpejski książę – bł. Amadeusz IX Sabaudzki. wiara.pl, 2009-03-30. [dostęp 2014-10-29].
- ↑ Federico Bona: I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata. [w:] Blasonario subalpino [on-line]. (wł.).