Ali Krasniqi
| Data i miejsce urodzenia |
1952 |
|---|---|
| Data śmierci |
3 grudnia 2024 |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
Ali Krasniqi lub Alija Krasnići (ur. 1952 w Crkvenej Vodicy, zm. 3 grudnia 2024[1]) – jugosłowiański i kosowski pisarz oraz działacz społeczny narodowości romskiej[2]. Jako pierwszy napisał dramat w języku romskim[3][4].
Jego utwory były tłumaczone na języki m.in. albański, macedoński, włoski, arabski[5], turecki[3], angielski, serbski[6], francuski, niemiecki i bułgarski[7].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Gdy Ali miał 15 lat, zmarła jego matka, natomiast ojciec zmarł w 1963 roku; został następnie wychowywany przez ciotkę[4]. Na początku lat 70. odbywał obowiązkowej służbę wojskową w Jugosłowiańskiej Armii Ludowej w miejscowości Klana, w tym czasie rozpoczął działalność artystyczną[4][8].
Po ukończeniu studiów prawniczych w Obiliciu zaangażował się w działalność życia kulturalnego kosowskich Romów[5][4][9]. Zaangażował się także w działalność polityczną, wycofał się z niej w trakcie wojny w Kosowie; wraz z rodziną przeniósł się do Kragujevaca, następnie do Suboticy[5][3].
W 1975 roku zaczął opracowywać słownik serbsko-romski, którego pierwsze wydanie ukazało się dopiero w 2014 roku; pozycja zawiera około 70 tys. słów[6][8].
Utwory[5][8][7]
[edytuj | edytuj kod]- Antologija romske poezije-kosovo[3]
- Dinipe godji
- Čergarendje Jaga (1981)[3]
- Iaripe ano djuvdipe (1986)
- Zvezdani snovi (1989)
- Prekal efta plajina (1995)
- Rromane kanrralje droma (1995)
- Rromani kalji paramići / Romska crna bajka (1995)
- Ljimora munrre ljimorenđe (1997)
- Rat Rromano (1997)
- Đilja parvarde sunenca (2000)
- Elvira (2000)
- Jasenovac: antologija pesama o Jasenovcu / Jasenovac: antologija e điljenđi katar o Jasenovac (2000)
- Rromani mahlava (2000)
- DEVL!A, ker man kir: rromane paramìća andar-e Kòsova ta e Metohìa (2001)
- Đuvdimase bibahhtaljimate (2002)
- Ane mamijaći angalji (2004)
- Đilja amare dukhenđe (2004)
- E ćehrajin pe palma (2004)
- Kaj garadol o suno? (2004)
- Kamljipe thaj dukhajpe (2004)
- Kasko si o kham? (2004)
- Ma rov dejone, munrrije (2004)
- Papo, mamije, kako, bibije (2004)
- Rromani arrmaj (2004)
- So vaćaren e đuvdinutna? (2004)
- Vurma palje vurma (2004)
- E bahh paćardi ćorrimasa (2005)
- Korkorripe hamime čerćimasa (2006)
Dramaty[3]
[edytuj | edytuj kod]- Rromano ratvalo abav (1978)
- Carra me, carra tu… (1974)
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Ma jedną córkę[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ A. G, Umro Alija Krasnići [online], Telegraf.rs, 4 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-04] (serb.).
- ↑ Orhan Galjus: Roma of Kosovo: the Forgotten Victims. geocities.com, 1999-04-07. [dostęp 2009-10-26]. (ang.).
- ↑ a b c d e f ALIJA KRASNIĆI [online], sveske.ba (bośn.).
- ↑ a b c d e Maja Grubišić: Alija Krasnići: Ne postoji narod bez svog materinjeg jezika. phralipen.hr, 2019-12-24. (chorw.).
- ↑ a b c d Sofiya Zahova: Alija Krasnići. romarchive.eu, 2018. (ang.).
- ↑ a b Ромско-српски речник Алије Краснићија. rts.rs, 2014-08-28. (serb.).
- ↑ a b Promocijom rečnika obeležen Svetski dan Roma. subotica.info, 2014-04-08. (serb.).
- ↑ a b c PISANA REČ JE NAJVEĆE BOGATSTVO NARODA: Treba je čuvati kao svetinju! (FOTO). telegraf.rs, 2015-07-15. (serb.).
- ↑ Ali (Alija) Krasnići. rombase.uni-graz.at, 2005. [dostęp 2023-01-31]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ali Krasniqi w bazie IMDb (ang.)