Alderamin
| α Cephei | |||||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
21h 18m 34,772s[1] | ||||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
62° 35′ 08,07″[1] | ||||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
49,09 ± 0,09 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−15,8 ± 1,1 km/s[1] | ||||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
A8 Vn[1] | ||||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||||
| Okres obrotu |
<0,5 d[3] | ||||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
246 km/s[3] | ||||||||||||||||||||||
| Temperatura |
7600 K[3] | ||||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
7292[2] pc | ||||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0348[2] | ||||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Alderamin (Alfa Cephei, α Cep) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Cefeusza, odległa od Słońca o około 49 lat świetlnych.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alderamin, wywodzi się od arabskiego الذراع اليمين al-dhirā‘ al-yamīn, co oznacza „prawe przedramię”[3][4]. Zapewne nazwa ta była pierwotnie odnoszona do Kastora w gwiazdozbiorze Bliźniąt, a potem została zniekształcona przez tłumacza i przez pomyłkę przylgnęła do Alfa Cephei[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alderamin dla określenia tej gwiazdy[5].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Alderamin jest białą gwiazdą ciągu głównego (karłem) o typie widmowym A8 V, który mógł już zacząć ewoluować w podolbrzyma. Gwiazda ta ma temperaturę 7600 K, jej jasność jest 18 razy większa od jasności Słońca. Jej masa gwiazdy jest około 1,9 raza większa od masy Słońca, a jej promień to obecnie 2,5 R☉. Gwiazda obraca się wokół osi 125 razy szybciej niż Słońce, co zapobiega separacji pierwiastków w gwieździe (typowej dla gwiazd tego rodzaju) i może mieć związek z jego aktywnością magnetyczną (nietypową dla gwiazd tego rodzaju). Alderamin emituje podobną ilość promieniowania rentgenowskiego co Słońce[3].
Około roku 7500 n.e., z uwagi na precesję osi ziemskiej, Alderamin zajmie na sferze niebieskiej miejsce Gwiazdy Polarnej (dokładniej znajdzie się o 3° od północnego bieguna niebieskiego). Poprzednio znajdował się w tym położeniu 20 000 lat temu[3][4]. W połowie drogi między Alderaminem a Denebem znajduje się także północny biegun niebieski Marsa[4].
Około 3,3 minuty kątowej od Alfa Cephei znajduje się jej optyczna towarzyszka o wielkości 11,46m, która ma także dwóch własnych towarzyszy[6]. Ruch własny tych gwiazd znacznie różni się od ruchu Alderamina, co wskazuje, że ich sąsiedztwo jest przypadkowe[1][7][8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Lista gwiazd w gwiazdozbiorze Cefeusza
- Lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Alderamin w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 105199. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: Alderamin. STARS. [dostęp 2016-11-02]. (ang.).
- ↑ a b c Cepheus. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 157. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-20].
- ↑ Mason et al.: WDS J21186 6235A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ GSC 04252-01354 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ UCAC3 306-134002 w bazie SIMBAD (ang.)