Alaksandr Kraucewicz

Alaksandr, Aleksandr Kraucewicz
Państwo działania	Białoruś
Data i miejsce urodzenia	13 września 1958 ; Łupacze
	profesor, doktor nauk historycznych
Alma Mater	Białoruski Uniwersytet Państwowy
	"
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Alaksandr Kanstancinawicz Kraucewicz (biał. Аляксандр Канстанцінавіч Краўцэвіч^[a], ros. Александр Константинович Кравцевич, Aleksandr Konstantinowicz Krawcewicz; ur. 13 września 1958 w Łupaczach) – białoruski archeolog, historyk mediewista, w latach 1994–1995 pierwszy prorektor Grodzieńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Janki Kupały, od 1999 roku wykłada na uczelniach na Białorusi i w Polsce; doktor nauk historycznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego), profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku.

Życiorys

Urodził się 13 września 1958 roku we wsi Łupacze, w rejonie mostowskim obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR, ZSRR^[1]^[2]. W 1981 roku ukończył studia na Wydziale Historii Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego (BUP)^[3]. W latach 1981–1984 był aspirantem w Instytucie Archeologii Akademii Nauk ZSRR w Moskwie^[2]. Od 1985 roku pracował jako młodszy współpracownik naukowy w Instytucie Historii Narodowej Akademii Nauk Białorusi. W latach 1987–1994 był kierownikiem Wydziału Archeologiczno-Architektonicznego Białoruskiego Instytutu Restauracyjnego w Mińsku^[2]. W 1988 roku uzyskał stopień kandydata nauk historycznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora)^[1]. W latach 1994–1995 pełnił funkcję pierwszego prorektora Grodzieńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Janki Kupały^[1]^[2]. W latach 1995–1999 był doktorantem na BUP^[2]. W latach 1996–1997 przechodził staż naukowy^[3] jako asystent w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1999 roku uzyskał stopień doktora nauk historycznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego)^[2]. W tym samym roku zaczął wykładać na białoruskich i polskich uczelniach^[3] oraz otrzymał tytuł profesora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (oddział w Rzeszowie). W 2001 roku uzyskał tytuł profesora Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku^[2]. W 2005 roku został członkiem Związku Pisarzy Białoruskich^[3]. Pełni funkcję redaktora „Histarycznego Almanachu”^[4].

Działalność naukowa

W swojej pracy naukowej zajmuje się głównie badaniami kultury materialnej XIV–XVIII wieku miast, miasteczek i zamków części Poniemnia wchodzącej obecnie w skład Białorusi (Oszmiana, Grodno, Lida, Lubcza, Mir, Nowogródek i inne). Bada także początki Wielkiego Księstwa Litewskiego^[1], jego historię polityczną w okresie od XIII do XVI wieku oraz procesy etniczne zachodzące na ziemiach współczesnej Białorusi od średniowiecza do czasów nowożytnych^[2]. W latach 1986–1987 prowadził badania archeologiczne na terenie Zamku w Lidzie^[5], a w latach 1986–1988 na terenie Starego Zamku w Grodnie^[6].

Odznaczenia

Medal 100-lecia Białoruskiej Republiki Ludowej – 2019^[7]

Prace

Książki

Majstar – nasz prodak. Mińsk: 1990. (biał.).;
Harady i zamki Biełaruskaha Paniamonnia XIV–XVIII stst.: Płanirouka, kulturny słoj. Mińsk: 1991. (biał.).;
(we współautorstwie z H. Jakszuk): Stary Mir. Mińsk: 1993. (biał.).;
Hrodzienski zamak. Mińsk: 1993. (biał.).;
Teutonski orden ad Jerusalima da Hrunwalda. Mińsk: 1993. (biał.).;
(we współautorstwie z Alehem Trusauem i N. Zdanowicz): Materyjalnaja kultura Mira i Mirskaha zamka. Mińsk: 1994. (biał.).;
Wialiki kniaź Witaut. Mińsk: 1998. (biał.).;
Stwarennie Wialikaha kniastwa Litouskaha. Mińsk: 1998. (biał.). (2. wydanie Rzeszów, 2000);
Powstanie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Białystok: 2003.;
Mindauh – Mindauh: Paczatak haspadarstwa. Mińsk: 2005. (biał.).;
Rycary i dojlidy Harodni. Grodno – Wrocław: 2009. (biał.).;
(we współautorstwie z Alaksandrem Smalanczukiem i Siarhiejem Tokciem): Biełorusy: nacyja Pograniczja. Wilno: 2011. (ros.).;
Hiedymin (1316–1341). Karaleustwa Litwy i Rusi = Hiedymin (1316–1341). Kingdom of Lithuania and Rutenia. Mińsk: 2012. (biał. • ang.).;
Historyja Wialikaha kniastwa Litouskaha. Ad paczatku haspadarstwa da karaleustwa Litwy i Rusi (1248–1341 h.). Grodno – Wrocław: 2013. (biał.)..

Inne

(we współautorstwie z Walancinem Sobalem): Materyjalnaja kultura biełarusau u czasy F.Skaryny. W: Tez. dakł. da kanf., pryswieczanaj 500-hoddziu F.Skaryny. Mińsk: 1990. (biał.).;
Archeałahicznaje wywuczennie Lidskaha zamka i h.Lidy. W: Z hłybi wiakou: Nasz kraj. Mińsk: 1992. (biał.).;
Kompleks zbroi i rysztunku XIII st. z-pad Hrodna. W: Z hłybi wiakou: Nasz kraj. Mińsk: 1992. (biał.).;

Uwagi

↑
Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywne formy zapisu:
- według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Аляксандар Канстантынавіч Краўцэвіч (czyt. Alaksandar Kanstantynawicz Kraucewicz);
- w literaturze polskojęzycznej występuje także w formie spolszczonej: Aleksander Krawcewicz.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Encykłapiedyja… T. 4. s. 254.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Wialikaje... s. 144.
↑ ^a ^b ^c ^d Краўцэвіч 2013 ↓, s. 185
↑ Encykłapiedyja… T. 6 Księga 2. s. 366–367.
↑ Encykłapiedyja… T. 4. s. 364.
↑ Encykłapiedyja… T. 3. s. 142.
↑ Siarhiej Nawumczyk: Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100. svaboda.org, 27 marca 2019. [dostęp 2024-08-25]. (biał.).

Bibliografia

pod red. Hienadzia Paszkoua: Encykłapiedyja historyi Biełarusi u 6 tamach. T. 3: Himnazii – kadencyja. Mińsk: „Biełaruskaja encykłapiedyja” imia Pietrusia Brouki, 1996, s. 527. ISBN 985-11-0041-2. (biał.).
pod red. Hienadzia Paszkoua: Encykłapiedyja historyi Biełarusi u 6 tamach. T. 4: Kadety – Laszczenia. Mińsk: „Biełaruskaja encykłapiedyja” imia Pietrusia Brouki, 1997, s. 432. ISBN 985-11-0141-9. (biał.).
pod red. Hienadzia Paszkoua: Encykłapiedyja historyi Biełarusi u 6 tamach. T. 6 Księga 2: Uswieja – jaszyn. Dadatak. Mińsk: „Biełaruskaja encykłapiedyja” imia Pietrusia Brouki, 2003, s. 616. ISBN 985-11-0276-8. (biał.).
Аляксандр Краўцэвіч: Гісторыя Вялікага Княства Літоўскага. Ад пачатку гаспадарства да каралеўства Літвы і Русі (1248—1341 г.). Grodno – Wrocław: Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, 2013, s. 186, seria: Haradzienskaja biblijateka. ISBN 978-83-7893-132-4. (biał.).
pod red. Hienadzia Paszkoua: Wialikaje kniastwa Litouskaje: Encykłapiedyja. U 2 t. Wyd. 2. T. 2: Kadecki korpus – Jackiewicz. Mińsk: Biełaruskaja encykłapiedyja imia Pietrusia Brouki, 2007, s. 792. ISBN 978-985-11-0394-8. (biał.).

[a1-1] Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywne formy zapisu:
według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Аляксандар Канстантынавіч Краўцэвіч (czyt. Alaksandar Kanstantynawicz Kraucewicz);

w literaturze polskojęzycznej występuje także w formie spolszczonej: Aleksander Krawcewicz.

[2] według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Аляксандар Канстантынавіч Краўцэвіч (czyt. Alaksandar Kanstantynawicz Kraucewicz);

[3] w literaturze polskojęzycznej występuje także w formie spolszczonej: Aleksander Krawcewicz.

[a-2] Encykłapiedyja… T. 4. s. 254.

[e-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Wialikaje... s. 144.

[f-4] Краўцэвіч 2013 ↓, s. 185

[b-5] Encykłapiedyja… T. 6 Księga 2. s. 366–367.

[c-6] Encykłapiedyja… T. 4. s. 364.

[d-7] Encykłapiedyja… T. 3. s. 142.

[8] Siarhiej Nawumczyk: Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100. svaboda.org, 27 marca 2019. [dostęp 2024-08-25]. (biał.).

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]