Aksamitnik białobrzuchy
| Hyliota australis[1] | |||
| Shelley, 1882 | |||
 Po lewej okaz żeński, po prawej okaz męski z kolekcji Nairobi National Museum | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
aksamitnik białobrzuchy | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Aksamitnik białobrzuchy[3] (Hyliota australis) – gatunek małego ptaka z rodziny aksamitników (Hyliotidae). Występuje w południowej i środkowej Afryce. Zamieszkuje subtropikalne lub tropikalne lasy suche i sawanny.
Podgatunki i zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]W zależności od ujęcia systematycznego wyróżnia się 3 lub 4 podgatunki[4][5]:
- H. a. slatini – północno-wschodnia Demokratyczna Republika Konga, zachodnia Uganda i zachodnia Kenia. Raz odnotowany w Kamerunie.
- H. a. inornata – Angola, południowa Demokratyczna Republika Konga, Zambia, północno-zachodnie Zimbabwe oraz południowo-zachodnie Malawi po północno-zachodni Mozambik.
- aksamitnik białobrzuchy[3] (H. a. australis) – środkowe Zimbabwe, środkowy i południowy Mozambik oraz północno-wschodnia RPA.
- aksamitnik białoskrzydły[3] (H. a. usambara) – północno-wschodnia Tanzania. Takson sporny, przez niektórych systematyków podnoszony do rangi gatunku[4][5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 11,5–13 cm; masa ciała 9,5–12 g[4]. Podgatunek usambara: długość ciała 11 cm; masa ciała 9,5–11,2 g[6].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2010 roku uznaje aksamitniki białobrzuchego i białoskrzydłego za osobne gatunki i klasyfikuje je następująco:
- aksamitnik białobrzuchy (H. australis) – gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako spadkowy ze względu na postępujące niszczenie siedlisk[2].
- aksamitnik białoskrzydły (H. usambara) – gatunek zagrożony (EN, Endangered). Liczebność populacji szacowana na 600–1700 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany za spadkowy ze względu na wycinkę lasów[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hyliota australis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Hyliota australis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Hyliotidae Fjeldså, 2014 - aksamitniki - Hyliotas (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-17].
- ↑ a b c Pearson, D.: Southern Hyliota (Hyliota australis), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-01-17]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-17]. (ang.).
- ↑ Pearson, D.: Usambara Hyliota (Hyliota usambara), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-01-17]. (ang.).
- ↑ Hyliota usambara, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-01-17] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Zdjęcia aksamitnika białoskrzydłego (H. a. usambara). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- A.F. Cizek. What is the status of the Southern (Mashona) Hyliota Hyliota australis in South Africa?. „Ornithological Observations”. 3, s. 1–17, 2012. (ang.).
- Opis gatunku w The Atlas of Southern African Birds (ang.).