5 Brygada Jazdy

5 Brygada Jazdy
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1921
	Tradycje
Kontynuacja	V Brygada Jazdy
	Dowódcy
Pierwszy	płk Stefan Suszyński
	Działania zbrojne
	wojna polsko-bolszewicka
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	Dywizja Jazdy (II RP)

5 Brygada Jazdy (5 BJ) – wielka jednostka jazdy Wojska Polskiego II RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W maju 1919 Ministerstwo Spraw Wojskowych w porozumieniu z Naczelnym Dowództwem Wojska Polskiego zaplanowało sformowanie pięciu brygad jazdy. W lipcu 1919 rozpoczęło się formowanie 5 Brygady Jazdy w składzie 2 p szwol., 1., i 3 pułk ułanów oraz 5 dywizjon artylerii konnej. Na dowódcę brygady wyznaczony został francuski pułkownik Colbert^[2].

Sformowana w rejonie Kozowej w Małopolsce Wschodniej w czerwcu 1919 roku. Działała w składzie w składzie: 1 i 9 p.uł. oraz 1 bateria 2 dak. Do sierpnia podlegała dowódcy 6 Armii, a do października walczyła na Froncie Wołyńskim. Zimą 1920 roku wzięła udział w zajęciu Pomorza^[3]. Przy planowaniu wiosennej ofensywy na Ukrainie, w kwietniu 1920 doraźnie dla celów taktycznych zorganizowano Dywizję Jazdy pod dowództwem gen. Jana Romera w składzie: 4 Brygada Jazdy płk. Sulimirskiego i 5 Brygada Jazdy płk. Romana Pasławskiego^[4]. W połowie lipca 1920 w ramach reorganizacji została rozwiązana, następnie w październiku 1920 roku odtworzona^[3].

W czerwcu 1921 roku, na bazie odtworzonej 5 Brygady Jazdy w DOK V, sformowana została V Brygada Jazdy z miejscem postoju dowództwa w Krakowie. Brygada nawiązywała tradycjami do wojennej 5 BJ^[1].

Struktura organizacyjna

VII 1919^[2]	przed wyprawą kijowską^[5]	X 1920^[6]
dowództwo brygady
2 pułk szwoleżerów		bez oddziałów
1 pułk ułanów
3 p.uł.	16 pułk ułanów
5 dak	dak (1/5 dak i 1/7 dak)

Obsada personalna dowództwa

Dowódcy brygady

płk Colbert^[2]
płk Stefan Suszyński (od 23 VIII 1919 -)^[2].
płk Roman Pasławski (był IV 1920)?^[4].
ppłk Władysław Oksza-Orzechowski^[5] (VI 1920)^[2]

Pomocnik dowódcy brygady

płk Rudolf Alzner (od 22 III 1921^[7])

Przypisy

↑ ^a ^b Wielecki 1992 ↓, s. 24.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wyszczelski 2006 ↓, s. 130.
↑ ^a ^b Wielecki 1992 ↓, s. 19.
↑ ^a ^b Wyszczelski 2006 ↓, s. 132.
↑ ^a ^b Stachiewicz 1925 ↓, zał.
↑ Wielecki 1992 ↓, s. 21.
↑ Stefan Jacek Dembiński. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.98, s. 187 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-22].

Bibliografia

"Księga jazdy polskiej", pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993
MirosławM. Giętkowski MirosławM., Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-823-X, OCLC 69505837 .
Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Crear, 1992. ISBN 83-900345-0-7.
Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
Dowódcy dywizji i brygad jazdy/kawalerii...
Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.

[CITEREFWielecki199224-1] Wielecki 1992 ↓, s. 24.

[CITEREFWyszczelski2006130-2] Wyszczelski 2006 ↓, s. 130.

[CITEREFWielecki199219-3] Wielecki 1992 ↓, s. 19.

[CITEREFWyszczelski2006132-4] Wyszczelski 2006 ↓, s. 132.

[CITEREFStachiewicz1925zał-5] Stachiewicz 1925 ↓, zał.

[CITEREFWielecki199221-6] Wielecki 1992 ↓, s. 21.

[7] Stefan Jacek Dembiński. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.98, s. 187 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-22].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Korpus, dywizje, GO Jazdy	KJ DJ 1 DJ 2 DJ DJ WLŚ GOJ
Brygady jazdy (wojenne)	1 BJ 2 BJ 3 BJ 4 BJ 5 BJ 6 BJ 7 BJ 8 BJ 9 BJ
Brygady jazdy	I BJ II BJ III BJ IV BJ V BJ VI BJ VII BJ VIII BJ IX BJ X BJ
Dywizje kawalerii	1 DK 2 DK 3 DK 4 DK
Samodzielne brygady kawalerii	2 SBK 3 SBK 5 SBK 6 SBK 8 SBK 9 SBK
Brygady kawalerii	I BK IV BK VII BK VIII BK X BK XI BK XII BK XIII BK XIV BK XV BK XVI BK XVII BK XVIII BK
Brygady kawalerii (1929–1937)	Brygady 2 DK BK „Brody” BK „Wilno” BK „Kraków” BK „Stanisławów” BK „Rzeszów” BK „Hrubieszów” BK „Baranowicze” BK „Białystok” BK „Poznań” BK „Równe” BK „Suwałki” BK „Toruń” 10 BK
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939	GOKaw. nr 1 GOKaw. nr 2
Brygady kawalerii 1939	Mazowiecka BK Kresowa BK Wileńska BK Suwalska BK Krakowska BK Podolska BK Wielkopolska BK Pomorska BK Nowogródzka BK Wołyńska BK Podlaska BK
Jednostki improwizowane w 1939	DK „Zaza” Zbiorcza BK Rezerwowa BK Kombinowana BK BK „Edward” BK „Plis” Zgr. kaw. ppłk. K. Halickiego Grupa Kawalerii Spieszonej ppłk. E. Wani
Pułki ułanów (szwoleżerów)	1 pszw 2 pszw 3 pszw 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Pułki strzelców konnych (dragonów)	1 pd 2 pd 3 pd 4 pd 1 psk 2 psk 3 psk 4 psk 5 psk 6 psk 7 psk 8 psk 9 psk 10 psk
Dywizjony artylerii konnej	1 dak 2 dak 3 dak 4 dak 5 dak 6 dak 7 dak 9 dak 10 dak 11 dak 12 dak 13 dak (8)14 dak 15 bak
szwadrony pionierów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
szwadrony łączności	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 BK WBPM
Inne	pułk jazdy tatarskiej 1 szwadron tatarski 1 p kaw. KOP
Kawaleria zmotoryzowana	24 p.uł 1 psk 10 psk dppanc 10 BK dr 10 BK dr WBPanc.-Mot.
Ośrodki zapasowe kawalerii	OZ Suw. i Podl. BK OZ Wkp. BK OZ Krak. BK OZ Maz. BK OZ Pom. BK OZ Woł. BK OZ Now. BK OZ Pod. BK OZ Wil. BK OZ Kres. BK
Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939)	101 puł. 102 puł. 110 puł. 103 pszw. p kaw. osłonowej „Wołkowysk” Warszawski puł. p marszowy Kresowej BK p marszowy Podolskiej BK p zbiorczy Pomorskiej BK 1 psk (spieszony) dyw. kaw. KOP „Niewirków”