1626
Rządzący państwami w 1626
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 17 stycznia – wojna polsko-szwedzka: w bitwie pod Walmozją wojska szwedzkie rozbiły wojska litewskie dowodzone przez Jana Stanisława Sapiehę. Było to pierwsze w dziejach zwycięstwo Szwedów nad wojskami Rzeczypospolitej.
- 27 stycznia-10 marca – w Warszawie obradował sejm zwyczajny[1].
- 5 lipca – wojna polsko-szwedzka: Szwedzki dokonali desantu w Piławie, zajmując ją bez oporu wojsk elektora Jerzego Wilhelma. Był to początek wojny o ujście Wisły. Szwedzi zajęli wszystkie miasta (Piława, Braniewo, Elbląg, Starogard, Gdańska Głowa, Malbork, Tczew, Puck, Orneta, Dobre Miasto, Lidzbark) w okolicach ujścia rzeki poza Gdańskiem, który oparł się najazdowi.
- 10 sierpnia – 5 tys. żołnierzy wyruszyło z Warszawy w kierunku Torunia przeciwko wojskom szwedzkim
- 18 sierpnia – wojska polskie dotarły do Torunia, gdzie przeprowadzono koncentrację sił.
- 6 września – wyruszenie 7 tys. żołnierzy polskich z Torunia w kierunku Grudziądza, a następnie do Waćmierza pod Tczewem, gdzie rozłożono obóz
- 22 września-1 października – wojna polsko-szwedzka: wojska polskie przegrały ze szwedzkimi w bitwie pod Gniewem.
- 30 września – wojna polsko-szwedzka: bitwa pod Zelborkiem.
- 29 września – na Jasną Górę dotarła pierwsza udokumentowana piesza pielgrzymka z Gliwic[2].
- 1 października – wojna polsko-szwedzka: zwycięstwem Szwedów zakończyła się bitwa pod Gniewem.
- 9 października – zwycięstwo wojsk polskich nad Tatarami w bitwie pod Białą Cerkwią.
- 10 listopada-29 listopada – w Toruniu rozpoczął obradował sejm nadzwyczajny[1].
- 3 grudnia – wojna polsko-szwedzka: w Inflantach doszło do bitwy pod Kiesią, zakończonej zwycięstwem Szwedów.
- Wydano dekret królewski kładący kres długiemu sporowi między radą miejską Krakowa i pospólstwem.
- Utworzono Królewską Komisję Okrętów.
- Flota polska liczy 10 statków[potrzebny przypis].
- grudzień – bunt chłopów na Żuławie Wiślanej
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 2 lutego – Karol I Stuart został koronowany na króla Anglii.
- 25 kwietnia – wojna trzydziestoletnia: w bitwie pod Dessau armia cesarska pokonała wojska protestanckie hrabiego Mansfelda.
- 4 maja – holenderski żeglarz i zdobywca Peter Minuit wylądował na wyspie Manhattan.
- 21 maja – wojna chłopska w Austrii: zwycięstwo chłopów w bitwie pod Peuerbach.
- 24 maja – holenderski osadnik, Peter Minuit, kupił od plemienia Algonkinów wyspę Manhattan, gdzie zostało wybudowane miasteczko Nowy Amsterdam. Dziś w tym miejscu wznosi się Nowy Jork.
- 3 czerwca – wmurowano kamień węgielny pod budowę kompleksu barokowych obiektów sakralnych Loreta na Hradczanach w Pradze.
- 20 czerwca – w japońskim Nagasaki spalono na stosie 9 jezuitów.
- 27 sierpnia – wojna trzydziestoletnia: bitwa pod Lutter am Barenberge.
- 20 września – wojna chłopska w Austrii: bitwa pod Pranem.
- 18 listopada – papież Urban VIII konsekrował nową bazylikę św. Piotra w Watykanie.
- 8 grudnia – Ferdynand III Habsburg został koronowany na króla Węgier.
- Wprowadzenie zakazu pojedynków we Francji.
- Wojska saksońsko-duńskie pod wodzą hr. Ernesta Mansfelda w dniu odpustu na święto Wniebowzięcia NMP zaatakowali Gliwice. Wtedy również nastąpiła cudowna obrona Gliwic przez niewielką załogę cesarską, dowodzoną przez Adama Czornberga.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 5 lutego – Markiza de Sévigné, francuska arystokratka (zm. 1696)
- 23 czerwca – Karl Franz Neander von Petersheide, niemiecki duchowny katolicki, biskup pomocniczy wrocławski (zm. 1693)
- 22 września – Johann Ernst Schmieden, niemiecki bibliotekarz, burmistrz Gdańska (zm. 1707)
- 4 października – Richard Cromwell, późniejszy protektor Anglii, Szkocji i Irlandii (zm. 1712)
- 18 grudnia – Krystyna Aleksandra Waza, królowa Szwecji (zm. 1689)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 9 kwietnia – Francis Bacon, angielski filozof (ur. 1561)
- 7 czerwca – Anna od św. Bartłomieja, hiszpańska karmelitanka, błogosławiona katolicka (ur. 1550)
- 2 września – Antoni Franco, błogosławiony katolicki (ur. 1585)
- 25 września – Théophile de Viau, francuski poeta i dramaturg (ur. 1590)
- 29 października – Ferdynand I Gonzaga, książę Mantui i Montferratu (ur. 1587)
- 30 października – Willebrord Snell, holenderski astronom i matematyk (ur. 1580)
- 31 grudnia – Apollonia Radermecher, niemiecka zakonnica, założycielka elżbietanki (ur. 1571)
- data dzienna nieznana:
- Jan Naisen, japoński męczennik, błogosławiony katolicki (ur. ?)
- Monika Naisen, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (ur. ?)
- Jan Chrzciciel Zola, włoski jezuita, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1575)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 19 lutego
- Ostatki: 24 lutego
- Popielec: 25 lutego
- Niedziela Palmowa: 5 kwietnia
- Wielki Czwartek: 9 kwietnia
- Wielki Piątek: 10 kwietnia
- Wielka Sobota: 11 kwietnia
- Wielkanoc: 12 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 13 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 21 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja
- Boże Ciało: 11 czerwca
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493 – 1793, Kraków 1948, s. 148.
- ↑ Stanisław Karnacewicz: Tradycja i historia pieszych pielgrzymek na Jasną Górę. pap.pl, 2019-08-05. [dostęp 2022-05-12]. (pol.).
