15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa

15 Polowa Techniczna
Baza Rakietowa
	; Kobylanka/Bielkowo – tu znajdowała się 15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1964
Rozformowanie	1992
	Dowódcy
Pierwszy	ppłk Stanisław Górecki
Ostatni	płk mgr inż. Wiesław Wroński
	Organizacja
Numer	JW 1154
Dyslokacja	Bielkowo
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska Rakietowe i Artyleria
Podległość	3 FBROT

15 Polowa Techniczna Baza Remontowa (Rakietowa) – jednostka wojskowa wojsk rakietowych, na okres wojny stawała się 15 Armijną Polową Techniczną Bazą Rakietową

Historia i zadania

W 1963 powstała Grupa Organizacyjna z 11 Okręgowej Polowej Technicznej Bazy Remontowej, której kierownikiem został ppłk Stanisław Górecki. Była zalążkiem sformowania w 1964, na bazie 11 Okręgowej Polowej Technicznej Bazy Remontowej – 15 Polowej Technicznej Bazy Rakietowej (JW 1154) w Kobylance/Bielkowie. W roku 1966 osiągnęła gotowość^[2]. Formalnie jako frontowa, lecz w rzeczywistości była przeznaczona dla wojsk WOW. W czasie pokoju jednostka funkcjonowała pod nazwą „15 Polowa Techniczna Baza Remontowa”, która miała maskować jej faktyczny charakter. W czasie mobilizacji stawała się 15 Armijną Polową Techniczną Bazą Rakietową i wraz z 36 Brygadą Artylerii wchodziła w skład Frontu Polskiego. W 1969 r. okręg warszawski sformował własną 21 PRBR w Ornecie, baza w Bielkowie została dostosowana do wykonywania zadań na korzyść 36 Brygady Artylerii^[3]. 15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa w latach 80/90. posiadała rakiety SCUD (R11 i R17). Była jedną z czterech Polowych Baz Rakietowych w Polsce, obok 18 PTBR dla Pomorskiego Okręgu Wojskowego, 11 PTBR dla Śląskiego Okręgu Wojskowego oraz 21PTBR dla Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W 1990 r. w dużym stopniu obniżony został stopień ukompletowania brygad rakiet, polowych baz, a w 1991 r. likwidacji uległy dywizjony rakiet taktycznych, w tym 15 ptbr. Baza egzystowała jeszcze przez niespełna rok, by ostatecznie przekazać swój zasadniczy sprzęt pod ochronę – jeszcze istniejącego – 25sddr^[4]. W 1992 została rozformowana^[4]^[5].

Do głównych zadań bazy należało utrzymywanie określonej liczby pocisków balistycznych w pełnej sprawności technicznej oraz gotowość do prowadzenia zabiegów obsługowo-technicznych. W pierwszym okresie obsługiwano pociski R-150 (zestaw 9K51 z rakietą 8K11), a w okresie późniejszym R-300 (zestaw 9K72 Elbrus z rakietą 8K14). Pociski tego typu przechowywane były w gotowości zerowej – tzw. „gotowości arsenalskiej”. Zadaniem bazy było przygotowanie ich od gotowości nr 6 do gotowości nr 4. Przygotowanie pocisków taktycznych R-30 (zestaw 2K6 z rakietami 3R9 i 3R10), R-70 (zestaw 9K52M – Łuna) polegało na przeglądzie zewnętrznym oraz doprowadzeniu do gotowości nr 4 – przyłączeniu głowicy bojowej, a następnie przetransportowaniu i przeładunku na środki transportu dywizjonów rakiet taktycznych. 15 ptbr współpracowała z utworzonym na potrzeby zaopatrywania specjalnego dywizjonem dowozu rakiet – 25 bdr oraz zmodernizowanymi w tym celu magazynami w 20 Okręgowej Składnicy Amunicji (JW 3646) w Mostach^[6].

Struktura organizacyjna (lata 80/90. XX w)

dowództwo i sztab
bateria dowodzenia
- pluton łączności
- pluton maszyn inżynieryjnych
- pluton ochrony i regulacji ruchu

2 baterie techniczne (od 1987 – 3 baterie techniczne)
- zespół kontroli układu kierowania
- zespół sprawdzeń niezależnych
- zespół sprawdzenia układu napędowego
- zespół napełniania
- zespół montażu
bateria dowozu
- pluton rakiet operacyjno-taktycznych
- pluton rakiet taktycznych
- pluton transportowy na ŁTM
- pluton transportowy pojazdów transportujących głowice rakiet R-70 i 8K14
pluton zabezpieczenia
- drużyna gospodarcza
- drużyna zaopatrzenia
- drużyna MPS
pluton warsztatowy
- 3 drużyny remontowe
- drużyna uzbrojenia

Dowódcy bazy

ppłk Stanisław Górecki (kierownik Grupy Organizacyjnej) – (1963)
ppłk mgr inż. Stanisław Górecki – (1964–1965)
płk/ppłk mgr inż. Zygmunt Zygmuntowicz – (1966–1968)
płk mgr inż. Wiesław Mecherzyński – (1968–1974)
płk mgr inż. Zbigniew Sobczak – (1974–1979)
płk dypl. Józef Pawlica – (1979–1980)
płk dypl. Alfred Bugaj – (1980–1984)
płk mgr inż. Wiesław Wroński – (1984–1992)

Przypisy

↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
↑ Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 158. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
↑ Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 155–174. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
↑ ^a ^b Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 159. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
↑ Archiwum Wojskowe w Toruniu [online], 2014, Numer zespołu 399 [dostęp 2016-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] (pol.).
↑ Trubas 2011 ↓, s. 155–174.

Bibliografia

Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2, 2011. Warszawa. ISSN 1640-6281.

[1] Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu

[2] Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 158. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).

[PHW155–174-3] Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 155–174. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).

[:0-4] Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 159. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).

[5] Archiwum Wojskowe w Toruniu [online], 2014, Numer zespołu 399 [dostęp 2016-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] (pol.).

[CITEREFTrubas2011155–174-6] Trubas 2011 ↓, s. 155–174.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 5 DAA 6 DAP 8 DAP 10 DAA
Brygady artylerii	1 BAC 1 SBM 2 BAH 3 BAH 4 BAPpanc 5 BAC 6 BAL 6 BAP (6 BAA) 7 BAH 8 BAC 9 BAPpanc 10 BAC 11 BAPpanc 12 BAC 13 BAC 14 BAC (14 BAA) 14 BAPpanc 15 BAC 16 BAA 17 BAH 18 BROT 19 BAH 20 BROT (2 BROT) 21 BAC (21 BAA) 22 BAPpanc 23 BAPpanc 24 BMC 25 BAH 26 BAH 27 BM 28 BAPpanc 29 BAH 30 BAHC 31 BAA 32 BROT 33 BAC (33 BAA) 34 BAHC 35 BAA 36 BROT (3 BROT)
Pułki moździerzy	1 pm 2 pm 3 pm 5 pm 6 szkol. pm 8 pm 10 pm 11 pm 12 pm 14 pm 15 pm 17 pm 18 pm 19 pm 21 pm 23 pm
Pułki artylerii lekkiej	1 pal 2 pal 3 pal 5 pal 6 pal 22 pal 23 pal 33 pal 34 pal 35 pal 36 pal 37 pal 38 pal 39 pal 40 pal 41 pal 42 pal 43 pal 45 pal 48 pal 54 pal 55 pal 114 pal 117 pal 119 pal 121 pal 122 pal 132 pal 134 pal 138 pal
Pułki artylerii ciężkiej	67 pac 71 pac 80 pac 82 pac 85 pac 112 pac 118 pac 120 pac 135 pac 139 pac 148 pac 159 pac
Pułki artylerii przeciwpancernej	4 pappanc 19 pappanc 14 pappanc 20 pappanc 29 pappanc 30 pappanc 31 pappanc 53 pappanc 56 pappanc 58 pappanc 63 pappanc 72 pappanc 78 pappanc 91 pappanc 92 pappanc 101 pappanc 105 pappanc 106 pappanc 110 pappanc 144 pappanc 156 pappanc
Pułki artylerii haubic	7 pah 8 pah 9 pah 10 pah 11 pah 12 pah 33 pah 34 pah 39 pah 41 pah 44 pah 47 pah 50 pah 68 pah 70 pah 73 pah 74 pah 87 pah 90 pah 103 pah 105 pah 108 pah 109 pah 113 pah 114 pah 116 pah 123 pah 127 pah 131 pah 140 pah
Pułki artylerii	1 pa 2 pa 3 pa 4 pa 5 pa 9 pa 16 pa 21 zpa 22 pa 33 pa 36 pa 37 pa 39 pa 40 pa 41 pa 59 zpa 76 mpa 113 pa
Polowe Techniczne Bazy Rakietowe	11 PTBR 15 PTBR 18 PTBR 21 PTBR
Dywizjony rakiet taktycznych	1 drt 10 drt 18 drt 19 drt 2 drt 22 drt 24 drt 4 drt 41 drt 42 drt 44 drt 5 drt 7 drt 8 drt
Dywizjony dowozu rakiet	25 ddr 28 ddr
Dywizjony artylerii BROT	27 da 28 da 16 da 17 da 9 da 13 da 3 da 6 da

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW