Przejdź do zawartości

Żółty Lew

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żółty Lew
Historia
Wodowanie

1622

 I Rzeczpospolita
Wejście do służby

1622

Zatonął

1628

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

120 t

Długość

20 m

Szerokość

5,4 m

Uzbrojenie
10 dział niewielkich wagomiarów (do kilku funtów) w baterii burtowej
miotacz kamieni
Załoga

30 marynarzy i do 50 żołnierzy piechoty morskiej

Żółty Lew – polski okręt wojenny – pinka (pinasa)

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Prawdopodobnie został zbudowany w Gdańsku w 1622 roku, jako pierwszy okręt wojenny zbudowany i ukończony w Polsce. Wyposażony był w 10-12 dział, a jego załogę stanowiło 40 marynarzy[1]. W źródłach okręt ten występuje pod niemiecką nazwą (polskie brzmienie jest rekonstrukcją).

Był pierwszym i najmniejszym okrętem floty polskiej tworzonej przez króla Zygmunta III Wazę i biorącej udział w wojnie ze Szwecją; nazywany był też „starą pinką”[2] w odróżnieniu od nowszych okrętów tej klasy.

„Żółty Lew” wchodził w skład pierwszej eskadry okrętów polskich, która wzięła udział w zwycięskiej bitwie z eskadrą szwedzką pod Oliwą[2] 28 listopada 1627[3]. Jego kapitanem był Hans Kizero[4]. Okręt nie odegrał w bitwie większej roli; uczestniczył w nieudanej próbie pogoni za wycofującymi się Szwedami.

2 grudnia 1627 roku „Żółty Lew” został wysłany w rejs rozpoznawczy w składzie eskadry czterech okrętów (ponadto „Latający Jeleń”, „Arka Noego” i „Panna Wodna”). Jako jedyny z nich odniósł powodzenie, zdobywając fluitę holenderską, z którą powrócił do portu 13 grudnia (zdobyty statek następnie wzmocnił polską flotę jako okręt „Feniks”). 15 kwietnia 1628 „Żółty Lew” wyruszył w kolejny rejs rozpoznawczy (z „Panną Wodną”, „Czarnym Krukiem” i „Feniksem”).

Podczas ataku wojsk szwedzkich wspieranych przez artylerię na polskie okręty stojące u ujścia Wisły koło twierdzy Latarnia (Wisłoujście) po północy 6 lipca 1628, „Żółty Lew” został trafiony zapalającą kulą w magazyn prochu i eksplodował, zginął przy tym również kapitan Hans Kizero[4].

W sierpniu 2017 roku dzięki dotacji MKiDN podjęto próbę odszukania pozostałości okrętu[1].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2017-08-25].
  2. a b Kocham Szanty, Polskie Żaglowce - część II [online], KochamSzanty, 3 sierpnia 2020 [dostęp 2023-01-25] (pol.).
  3. Bitwa pod Oliwą (28 listopada 1627) [online], TwojaHistoria.pl [dostęp 2023-01-25] (pol.).
  4. a b l, Bitwa pod Latarnią [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2023-01-25] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Eugeniusz Koczorowski: „Bitwa pod Oliwą”, Gdynia 1968