Śledziejowice
50°00′19″N 20°05′06″E/50,005278 20,085000| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
2406 |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-020[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KWI |
| SIMC |
0341630 |
Położenie na mapie gminy Wieliczka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wielickiego  | |
| 50°00′19″N 20°05′06″E/50,005278 20,085000[1]
| |
Śledziejowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka[3].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim.
W roku 2021 we wsi mieszkało 2406 osób, z czego 50,8% mieszkańców stanowiły kobiety, a 49,2% mężczyźni[3].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0341646 | Dwór | część wsi |
| 0341652 | Kresy | część wsi |
| 0341669 | Krzyż | część wsi |
| 0341675 | Stawisko | część wsi |
| 0341681 | Wygon | część wsi |
| 0341698 | Wysypka | część wsi |
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
- Zespół budynków dworskich: oficyna boczna zachodnia ze ścianą kurtynową – przewiązką, stajnia, stodoła.
Historia dworu w Śledziejowicach sięga pierwszej połowy dziewiętnastego wieku. Z opracowania profesora Stanisława Gawędy dowiedzieć się można, że budynek wybudowany w 1823 roku dla rodziny Larysz-Niedzielskich wykonany był z drewna modrzewiowego, miał prostą, bryłę ozdobioną jedynie gankiem z doryckimi kolumnami. Wnętrze tradycyjnie dzieliła na połowę obszerna sień. Wyposażenie domu nie było wystawne. Trzynaście pokoi wypełniały skromne meble z malowanego drewna lipowego i bardziej ozdobne kredensy oraz szafy gdańskie. Na ścianach obok portretów przodków wisiały liczne makaty, kobierce oraz broń myśliwska i trofea. Dwór pozostawał w posiadaniu rodziny Niedzielskich do 1947 roku, kiedy to przejął go skarb państwa. Potem kolejno mieściły się w nim przedszkole, gminna spółdzielnia oraz biura i mieszkania pracowników spółdzielni przetwórstwa owocowo-warzywnego.
Dwór chylił się ku upadkowi aż do 1987 roku. Obiekt wymagał gruntownego remontu, którego dokonał jego nowy właściciel. Wyposażając dom w meble i sprzęty, starał się on nawiązać do tradycji polskiego dworu.
Dom otacza siedmiohektarowy, angielski park założony na przełomie XVIII i XIX wieku. Przed drugą wojną światową uznano go za rezerwat przyrody. Spotkać tu można jedne z najstarszych okazów rodzimych gatunków drzew, np. grupę dębów o obwodzie pnia dochodzącym do sześciu metrów, z których najstarszy liczy sobie ok. 600 lat. Są tu także rzadkie drzewa egzotyczne, np. ponad 250-letni śródziemnomorski cypryśnik błotnisty czy, jedna z najstarszych w Europie, magnolia drzewiasta kandelabrowata.
W 1865 w Śledziejowicach gościł sławny polski malarz Artur Grottger[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136907
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1262 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Wieś Śledziejowice w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
- ↑ „Grottger. Wystawa w 150. rocznicę urodzin i 120. rocznicę śmierci artysty”, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 1988, str. 16
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Śledziejowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 757.
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
| Inne |
