Łysostopek kapuściany
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łysostopek kapuściany |
| Nazwa systematyczna | |
| Gymnopus brassicolens (Romagn.) Antonín & Noordel. Mycotaxon 63: 363 (1997) | |
Łysostopek kapuściany (Gymnopus brassicolens (Romagn.) Antonín & Noordel.) – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gymnopilus, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1789 George Franz Hoffmann nadając mu nazwę Agaricus perforans. Później przez różnych mykologów zaliczany był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2008 r. Antonín i Machiel Evert Noordeloos[1].
- Collybia brassicolens (Romagn.) Bon 1998
- Collybia cauvetii (Maire & Kühner) Singer 1943
- Collybia cauvetii (Maire & Kühner ex Hora) Singer ex Courtec. 2008
- Gymnopus brassicolens var. pallidus Antonín & Noordel. 1997
- Marasmius brassicolens Romagn. 1952
- Marasmius cauvetii Maire & Kühner 1936
- Micromphale brassicolens (Romagn.) P.D. Orton 1960
- Micromphale brassicolens var. pallidus (Antonín & Noordel.) Legon & A. Henrici 2005
- Micromphale cauvetii Maire & Kühner ex Hora 1960[2][2].
Polską nazwą zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 1–3 (4) cm, początkowo wypukły, potem spłaszczony, pofalowany, często z wklęsłym środkiem, higrofaniczny, prążkowany. Powierzchnia czerwonawo-brązowa, skórzastożółta, środek przeważnie ciemniejszy[4].
Przyrośnięte lub prawie wolne, z blaszeczkami, szarobrązowe, jasnoczerwonobrązowe. Ostrza ząbkowane, faliste[4].
Nitkowaty, rowkowany, czerwonobrązowy, skórzastożółty, wierzchołek jaśniejszy, u nasady czarnobrązowy, łuskowaty i białawo oprószony[4].
Cienki, w kapeluszu brązowawy i galaretowaty, u podstawy trzonu czarnobrązowy. Zapach zgniłej kapusty, smak łagodny, ale nieprzyjemny. Nieprzyjemny zapach pochodzi on znajdującego się w grzybie kwasu lentinowego i kwasu epilentowego[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 5,2–6 × 4,2–4,7 µm[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Twardziaczek kapuściany jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie i USA, podano jego stanowiska także w Japonii i na Nowej Zelandii[5]. W Polsce do 2003 r. jedyne jego stanowisko podał Stanisław Domański w 1977 r.[3], w późniejszych jednak latach podano kilka nowych jego stanowisk[6]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście grzybów zagrożonych, wartych objęcia ochroną[7].
Saprotrof występujący w lasach, zwłaszcza w młodych lasach sosnowych[3] na próchniejącym drewnie i różnych odpadkach drzewnych[4].
Jest grzybem trującym, powodującym zaburzenia pokarmowe i ból głowy[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-24] (ang.).
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-24] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Kohlstinkschwindling, Stinkkohl-Blasssporrübling [online], Pilzsuche123 [dostęp 2023-02-24] (niem.).
- ↑ Występowanie Gymnopus brassicolens na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-24].
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-27].
- ↑ Aktualne stanowiska łysostopka kapuścianego w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-24].