Łyna
 Łyna na granicy polsko-rosyjskiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rzeka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 264 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Spadek |
śr. 1,2‰[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni |
7126 km² | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Średni przepływ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | Łyna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
155 m n.p.m.[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Recypient | Pregoła | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
3 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Łyna (ros. Лава, Ława, niem. Alle, prus. Alna) – rzeka w północno-wschodniej Polsce (województwo warmińsko-mazurskie) i Rosji (obwód królewiecki). Lewy dopływ Pregoły. Płynie przez Pojezierze Olsztyńskie i Nizinę Sępopolską.
Bieg rzeki
[edytuj | edytuj kod]Rzeka Łyna wypływa z piasków sandrowych na północ od Nidzicy, źródła rzeki znajdują się w okolicy wsi Łyna, na terenie rezerwatu przyrody Źródła Rzeki Łyny[2]. Jest to rezerwat krajobrazowo-geomorfologiczny z występującym tu zjawiskiem erozji wstecznej, zjawiska bardzo rzadkiego na niżu.
Rzeka Łyna przepływa przez szereg jezior rynnowych (Brzeźno Duże, Kiernoz Mały, Kiernoz Wielki, Jezioro Łańskie, Ustrych), wśród których największym i najgłębszym jest Jezioro Łańskie. Łyna kilkakrotnie zmienia swój kierunek, przecina kilka ciągów moren czołowych, co wpływa na różnorodny charakter poszczególnych odcinków doliny[3].
- W górnym biegu rzeka przepływa przez rezerwat przyrody Las Warmiński.
- Na rzece znajdują się elektrownie wodne.
Nazwę Łyna wprowadzono urzędowo w 1949 roku, zastępując poprzednią niemiecką nazwę rzeki – Alle[4].
-
Rozlewisko Łyny w Redykajnach -
Łyna w rezerwacie Las Warmiński -
Rozlewiska Łyny pod Brzeźnem Łyńskim
Główne dopływy
[edytuj | edytuj kod]lewobrzeżne
[edytuj | edytuj kod]prawobrzeżne
[edytuj | edytuj kod]Miasta leżące nad Łyną
[edytuj | edytuj kod]- Olsztyn
Polska - Dobre Miasto Polska
- Lidzbark Warmiński Polska
- Bartoszyce Polska
- Sępopol Polska
- Prawdinsk (Frydland)
Rosja - Znamiensk (Welawa) Rosja[5]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Łyna. [dostęp 2011-09-20].
- ↑ Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8, s. 227.
- ↑ E. Baczyńska, S. Dąbrowski, A. Jamiołkowski, M. Jarubas i inni, Raport o stanie środowiska województwa Olsztyńskiego, Olsztyn 1994, ISBN 83-88639-30-5, s. 23.
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 2.
- ↑ Polska 2017 : atlas samochodowy 1:200 000 dla profesjonalistów. Barbara Gawrysiak, Bartosz Kunowski, Maria Radziwonowicz, Paweł. Radziwonowicz, Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, Dom Wydawniczy PWN Kompas. 2017. [dostęp 2021-07-19].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- W. Kujawski: Łyna – Wadag;ilustrowany przewodnik po dawnej Warmii; Wydawnictwo QmiKa;Olsztyn ; 2013r; ISBN 978-83-92390-38-1.
- R. Trzmielewski: Szlak kajakowy Łyny i jej dopływów;Przewodnik;Wyd. Kartograficzne „Compas”, Olsztyn; 2011r; ISBN 978-83-76051-80-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Łyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 850.