Łukasz A. Plesnar
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: filmoznawstwo | |
| Alma Mater | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Łukasz A. Plesnar (ur. 22 października 1951 w Krakowie, zm. 17 października 2019[1] tamże) – polski teoretyk i historyk filmu specjalizujący się w historii kinematografii amerykańskiej oraz teorii i historii gatunków filmowych (szczególnie westernu oraz semiotyce filmu), profesor nauk humanistycznych, autor i redaktor publikacji z zakresu teorii i historii filmu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z rodzinną tradycją ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Studiował polonistykę i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim[2].
W latach 1974–1982 pracował w Zakładzie Filmu i Telewizji Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Od 1983 związany był z Uniwersytetem Jagiellońskim: najpierw z Katedrą Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej a potem z Instytutem Sztuk Audiowizualnych.
W 1980 obronił na Uniwersytecie Łódzkim pracę doktorską zatytułowaną Sposób istnienia i budowa dzieła filmowego[3] (promotor: Alicja Helman). W 1990 uzyskał na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego stopień naukowy doktora habilitowanego na podstawie rozprawy pod tytułem Semiotyka filmu[4]. Tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał w 2011 roku[5][6].
Był stypendystą Ministerstwa Kultury Republiki Francuskiej, The Calgary Institute for the Humanities przy University of Calgary, The Reuter Foundation, German Marshall Fund i Duke University. W 1980 współorganizował NSZZ „Solidarność” na Uniwersytecie Śląskim[7].
Od stycznia do lipca 1982 internowany[8]. Od 1984 do 1995 był członkiem komitetu redakcyjnego czasopisma „Arka”[9] (do 1989 w drugim obiegu) wydawanego w Krakowie[10]. W latach 1992–1993 pełnił funkcję dyrektora i redaktora naczelnego Ośrodka Telewizyjnego w Krakowie.
W okresie od 1996 do 1999 był dyrektorem Instytutu Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego a w latach 1999–2002 prodziekanem do spraw finansowych Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ[2]. Aż do śmierci kierował Katedrą Historii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych[11]. W latach 1997–2002 zorganizował i kierował studiami podyplomowymi „Reklama”[12] przy Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, natomiast w latach 2000–2004 był organizatorem i kierownikiem studiów podyplomowych Public Relations działających przy Instytucie Ekonomii i Zarządzania UJ.
W 2000 został uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi[13].
Za największe filmy w historii kina uważał Obywatela Kane'a Orsona Wellesa, Ran Akiry Kurosawy i Generała Bustera Keatona.
Wybrane publikacje książkowe
[edytuj | edytuj kod]Był autorem kilkunastu książek i wielu artykułów i rozdziałów w pracach zbiorowych z teorii i historii filmu oraz ok. 400 haseł encyklopedycznych[2][11][14].
Do jego najważniejszych publikacji książkowych należą m.in.:
- Studies in Film Semiotics, Wien/Vienna – Sydney – Los Angeles: S. & B. Publishers, 1988, stron 70 (współautor: Waclaw M. Osadnik).
- Sposób istnienia i budowa dzieła filmowego, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990; stron 280.
- Semiotyka filmu, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1990; stron 166.
- 100 westernów. Leksykon, Kraków: Rabid, 2000;, stron 124 (współautor: Jacek Ostaszewski); stron 123.
- 100 filmów wojennych. Leksykon Kraków: Rabid, 2002; stron 154.
- Mistrzowie kina amerykańskiego. Klasycy (redakcja razem z Rafałem Syską), Kraków: Rabid, 2006); stron 450.
- Mistrzowie kina amerykańskiego. Bunt i nostalgia (redakcja razem z Rafałem Syską), Kraków: Rabid, 2007); stron 534.
- Twarze westernu, Kraków: Rabid, 2009; stron 766.
- Mistrzowie kina amerykańskiego. Współczesność (redakcja razem z Rafałem Syską); Kraków: Rabid, 2010); stron 696.
- Arcydzieła klasycznego kina amerykańskiego (redakcja razem z Rafałem Syską), Kraków: EKRANy, 2013); stron 348.
- Ziemia niczyja, ziemia obiecana. Obraz granicy w literaturze amerykańskiej (Kraków: Wydawnictwo UJ, 2015), stron 418.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie żyje prof. Łukasz Plesnar. Filmoznawca i wykładowca UJ miał 67 lat. kultura.gazetaprawna.pl. [dostęp 2019-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-04)].
- ↑ a b c AKADEMIA POLSKIEGO FILMU - WYKŁADOWCY - AKADEMIA POLSKIEGO FILMU [online], akademiapolskiegofilmu.pl [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Łukasz A. Plesnar, Sposób istnienia i budowa dzieła filmowego, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990, ISBN 978-83-08-01997-9 [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Łukasz A. Plesnar, Semiotyka filmu, Rozprawy Habilitacyjne / Uniwersytet Jagielloński, Kraków: UJ, 1990, ISBN 978-83-233-0377-0 [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Prof. Łukasz Plesnar, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Prezydent wręczył nominacje profesorskie / Nominacje / Aktualności / Archiwum Bronisława Komorowskiego / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], prezydent.pl [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Historia - Solidarność UŚ [online], solidarnosc.us.edu.pl [dostęp 2019-07-30].
- ↑ 13grudnia81.pl, Wykaz alfabetyczny osób internowanych w okresie stanu wojennego [online], 13grudnia81.pl [dostęp 2019-07-30] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-20] (pol.).
- ↑ „Arka” (Kraków) – Encyklopedia Solidarności [online], encysol.pl [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Cecylia Kuta, Niecenzurowane: z dziejów drugiego obiegu wydawniczego w Krakowie w latach 1976–1990, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2019, s. 190, 271, 284, 299, 599, 613., ISBN 978-83-8098-580-3.
- ↑ a b prof. dr hab. Łukasz Plesnar - Instytut Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego [online], film.uj.edu.pl [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Łukasz A. Plesnar, Baśniowy świat reklamy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej”, 1, 2000, s. 11–17, ISSN 1896-6519 [dostęp 2019-07-30] (pol.).
- ↑ Nadanie odznaczeń. - Prawo.pl [online], prawo.pl [dostęp 2019-07-30].
- ↑ Katalog Biblioteki Narodowej: Plesnar, Łukasz A. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-07-29].