Łososina (rzeka)

Łososina

Łososina w Piekiełku
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Rzeka 3 rzędu
Długość	56 km
Powierzchnia zlewni	410,6 km²
Źródło
Miejsce	Jasień
Wysokość	ok. 760 m n.p.m.
Współrzędne	49°37′49″N 20°12′33″E
Ujście
Recypient	Jezioro Czchowskie
Miejsce	Witowice Dolne
Wysokość	233 m n.p.m.
Współrzędne	49°47′04″N 20°39′04″E
Położenie na mapie województwa małopolskiego źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście

Łososina – rzeka w południowej Polsce, lewy dopływ Dunajca.

Topografia

Źródła Łososiny znajdują się w Beskidzie Wyspowym pod północnymi stokami Jasienia (poniżej polany Łąki) w miejscowości Półrzeczki, na wysokości ok. 900 m n.p.m. Źródłowy potok zwany Łososinką spływa w północnym kierunku, po drodze zasilany jest kilkoma potokami spod Kiczory i Krzystonowa. W Jurkowie nosi nazwę Jurkówki. Przepływa przez miejscowości: Półrzeczki, Jurków, Dobra, Podłopień, Tymbark, Piekiełko, Łososina Górna, Młynne, Laskowa, Kamionka Mała, Krosna, Sechna, Jaworzna, Strzeszyce, Ujanowice, Kobyłczyna, Żbikowice, Wronowice, Łososina Dolna, Witowice Górne, Witowice Dolne. Wiele z tych miejscowości znajduje się nad jednym z brzegów Łososiny, rzeka ta stanowi naturalną granicę oddzielającą je od miejscowości położonych po drugiej stronie rzeki. Uchodzi do górnej części Jeziora Czchowskiego (do jego cofki), w miejscowości Witowice Dolne na wysokości 233 m n.p.m.

Opis rzeki

Niemal cała zlewnia Łososiny znajduje się na obszarze Beskidu Wyspowego, jedynie niewielka jej północno-wschodnia część należy do Pogórza Wiśnickiego. Długość rzeki wynosi 56 km, średnia szerokość 15–20 m. Całkowita powierzchnia zlewni wynosi 410,60 km². Przeciętny spadek wynosi 9,5‰. Rzeka opada średnio 12 m na każdy km biegu, w pierwszym km od źródła spadek sięga ok. 160 m.

Jest to rzeka górska, spływająca skalistym i kamienistym dnem. Charakteryzują ją typowe dla górskich rzek krótkotrwałe i znaczne wezbrania wód, podczas których woda osiąga ogromną energię kinetyczną, wyrywa i transportuje drzewa z korzeniami, kamienie, ogromne ilości gleby i podmywa brzegi. Charakterystyczną cechą Łososiny jest występowanie na otaczających ją stokach osuwisk. Ważniejsze dopływy:

• lewe: Porąbka, Bednarka, Laskówka, Rozdzielec, Kamionka, Białka
• prawe: Chyszówka, Słopniczanka, Sowlinka, Stańkowa.

Część zlewni rzeki to obszar specjalnej ochrony siedlisk Łososina (Natura 2000).

Ryby

Nazwa rzeki pochodzi od łososi, które dawniej wędrowały tą rzeką na tarło do górskich potoków. W XX wieku uniemożliwiła im to powstająca zapora we Włocławku. Zapora w Czchowie od początku swojego istnienia wyposażona jest w przepławkę dla ryb która umożliwia migrację łososia. Jednak łososie nie wróciły. Zarybiono więc powtórnie Łososinę wpuszczając do niej około 300 tysięcy narybku łososia. W międzyczasie jednak znacznie zwiększyło się zanieczyszczenie rzeki niesprzyjające łososiowi. Występujące gatunki ryb to m.in. kleń, pstrąg potokowy, jelec pospolity, strzebla potokowa, ukleja pospolita i okoń. Od źródeł do ujścia Słopniczanki w Tymbarku można łowić tylko sztuczną muchą, poniżej dozwolone są przynęty sztuczne i roślinne. Od pierwszego września do ostatniego dnia stycznia obowiązuje zakaz spiningu.

• 
  Łososina w Jurkowie
• 
  Łososina w Piekiełku
• 
  Łososina w Łososinie Dolnej

Bibliografia

• Tomasz Tekielak, Alicja Michalik, Łukasz Bąk Morfologiczne skutki wezbrań na odcinku koryta rzeki Łososiny. INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH. Nr 4/2/2006, PAN, Oddział w Krakowie
• Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2. Brak numerów stron w książce
• Rzeka Łososina – wedkuje.pl. [dostęp 2010-10-27].
• Beskid Wyspowy 1:50 000 Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Łososina, rz. górska, ..., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 736 .
• Kobylica 1.) znaczna góra ..., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 215 .