Wincenty de Lesseur
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
Polak |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
| |
Wincenty de Lesseur (Wincenty Lesserowicz; ur. 1745 w Warszawie, zm. 31 maja 1813 tamże) – polski malarz miniaturzysta, twórca portretów pastelowych, rysownik; wolnomularz[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził ze spolonizowanej i nobilitowanej rodziny francuskiej (nie używał jednak spolszczonej formy nazwiska)[2]. Kształcił się w Malarni Zamkowej[2] u Marcella i Fryderyki Bacciarelli[3]. Jego mecenasem i głównym odbiorcą prac był król Stanisław August Poniatowski. Cieszył się szczególnym uznaniem monarchy, czego wyrazem był jego stały udział w „obiadach czwartkowych”; w 1787 otrzymał tytuł szambelana[2].
Pracował również dla rodzin magnackich – Czartoryskich, Mniszchów, a także Tarnowskich, przebywając od 1800 w ich Dzikowie. Od 1803 osiadł w zakupionym majątku Kozerki[4], gromadząc tam kolekcję osobliwych rysunków i rycin[2].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Jego najwcześniejsze prace z drugiej połowy lat 80. już wyróżnia niezwykle wysoki poziom wykonania oraz subtelność w stosowaniu barw przy całkowitym wykorzystaniu możliwości gwaszu, niekiedy łączonego z akwarelą[2]. W tych technikach mistrzowsko też opanował tworzenie miniatur na kości słoniowej, najczęściej pointylistycznie, lecz z efektem gładkości[potrzebny przypis]. Misterne podobizny najchętniej umieszczał na tle szarosrebrzystym. Z biegiem czasu nasycona gama barwna zyskiwała jeszcze na ożywieniu, co uwidacznia się w przypadku późniejszych miniatur. Poza gwaszami tworzył również portrety pastelowe[2].
Malował portrety króla Stanisława Augusta, innych monarchów europejskich, bohaterów narodowych, artystów, uczonych, a także członków rodzin magnackich i ich przyjaciół. Oprócz podobizn z natury tworzył miniatury (głównie wizerunki wielkich Polaków) na podstawie obrazów Marcella Bacciarellego, Józefa Grassiego oraz Jana Chrzciciela Lampiego. Kształcili się u niego Maciej Topolski i Waleria Tarnowska.
Poza jego pracami zachowanymi w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie, pokaźna kolekcja miniatur de Lesseura i Tarnowskiej (pochodząca ze zbiorów rodzinnych Tarnowskich z Dzikowa) znajduje się w Muzeum Polskim w Rapperswilu[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ludwik Hass: Sekta farmazonii warszawskiej. Warszawa 1980, s. 225.
- ↑ a b c d e f g A. Lewicka-Morawska i in.: Słownik malarzy polskich. T. 1. Warszawa 1998, s. 105.
- ↑ Halina Kamińska-Krassowska, Wincenty de Lesseur – życie i działalność, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, 1969, s. 147, DOI: 10.11588/DIGLIT.19553 [dostęp 2022-06-16] (pol.).
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. T. IV. Warszawa 1883, s. 541–542.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Anna Lewicka-Morawska, Marek Machowski, Maria Anna Rudzka: Słownik malarzy polskich. T. 1: Od średniowiecza do modernizmu. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1998, ISBN 83-213-3856-9.
- Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska: Malarstwo polskie w zbiorach za granicą. Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2003, ISBN 83-88080-85-7.
- Od starożytności do współczesności – Malarstwo i rzeźba. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006 (płyta CD do czasopisma „Cztery Kąty”)