Tuiston
Tuiston lub Tuisto – według Germanii rzymskiego historyka Tacyta germański bóg: zrodzony z ziemi.
Przypisywano mu syna Mannusa: twórcę i założyciela ludu, który z kolei miał być ojcem trzech innych bogów: Ingewona, Hermiona i Istewona od których imion mają pochodzić nazwy następujących szczepów germańskich:
- Ingewonów (mieszkający najbliżej Oceanu),
- Hermionów (środkowych okolic),
- Istewonów (pozostali).
Obok wyżej wymienionych bóstw Tacyt dalej pisze, że Germanie najbardziej czczą Merkurego któremu składają ofiary z ludzi, Marsa i Herkulesa, a niektóre plemiona boginię Nerthus (Matkę Ziemię), Izydę oraz Kastora i Polluksa określanych przez nich mianem - Alkowie.
Bóstwom tym nie budowano świątyń ani nie robiono podobizn ludzkich; za miejsca kultu służyły święte gaje i dąbrowy. Powszechne były wróżby losowe, z głosów i lotów ptaków a zwłaszcza z zachowań specjalnie hodowanych świętych koni nie skalanych żadną pracą.
Obecnie większość badaczy uważa, że pod imieniem Tuistona kryje się bóstwo będące odpowiednikiem skandynawskiego Tyra, a według innych olbrzyma Ymira.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Georges Dumézil - Bogowie germanów. Szkice o kształtowaniu się religii skandynawskiej, przeł. Anna Gronowska, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006, ISBN 83-7459-014-9 (rodz. II)
- Andrzej M. Kempiński - Słownik mitologii ludów indoeuropejskich., SAWW, Warszawa 1993.
- Stanisław Piekarczyk - Mitologia Germańska, wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1979.
- Leszek Paweł Słupecki - Mitologia skandynawska w epoce wikingów., Wyd. NOMOS Kraków 2003.
- Artur Szrejter - Mitologia Germańska, wyd. L&L, Gdańsk 2006. (wyd. II)
- Tacyt - Dzieła, t. I-II, przekład i opracowanie S. Hammer, CZYTELNIK, Warszawa 1957.