Roberto Gerhard

Roberto Gerhard
	; Robert Gerhard (stoi) i Felipe Pedrell, ok. 1918
Data i miejsce urodzenia	25 września 1896 ; Valls
Data i miejsce śmierci	5 stycznia 1970 ; Cambridge
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor
	Odznaczenia

Roberto Gerhard (ur. 25 września 1896 w Valls, zm. 5 stycznia 1970 w Cambridge^[1]^[2]^[3]) – hiszpański kompozytor.

Życiorys

Jego rodzina miała niemiecko-szwajcarskie i alzackie korzenie^[1], z uwagi na pochodzenie otrzymał automatycznie obywatelstwo Szwajcarii^[4]. Po porzuceniu studiów w szkole handlowej w Lozannie zainteresował się muzyką. Początkowo kształcił się u Waltera Courvoisiera w Monachium (1914)^[3], następnie studiował w Barcelonie u Enrique Granadosa (1915–1916) i Felipa Pedrella (1916–1920)^[1]. W latach 1923–1928 był uczniem Arnolda Schönberga w Wiedniu i Berlinie^[2]^[3]. Po powrocie do Barcelony został wykładowcą muzyki w Ecola Normal de la Generalitat (1931) i dyrektorem działu muzycznego Biblioteki Katalońskiej (1932)^[1]. W 1938 roku był członkiem jury festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Warszawie^[2]. Po klęsce republikanów w hiszpańskiej wojnie domowej wyjechał w 1939 roku do Paryża, a następnie do Anglii^[3]. Osiadł w Cambridge^[2]^[3]. W 1960 roku przyjął brytyjskie obywatelstwo^[1]^[4]. Wykładał gościnnie na University of Michigan (1960) i w Tanglewood (1962)^[3]. Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (1967)^[1]^[3].

Do jego uczniów należeli George Cacioppo, Robert Ashley, Donald Scavarda i Roger Reynolds^[4].

Twórczość

W swojej twórczości posługiwał się techniką dodekafoniczną, traktując jednak jej zasady nieortodoksyjnie, podporządkowując metody serialne sensualnemu, niespekulatywnemu komponowaniu muzyki^[2]. W swojej estetyce zbliżał się do twórczości Charlesa Ivesa i Edgara Varèse’a^[2]. Położył zasługi w rozwoju dodekafonii na gruncie angielskim^[2]. W utworach Gerharda swobodna dodekafonia sąsiaduje często z partiami tonalnymi, widoczne są w nich też nawiązania do folkloru hiszpańskiego^[2]. Kompozycje Gerharda pojawiały się w programach muzyki awangardowej, wykonywano je na festiwalach Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej^[2]^[3]. Był także badaczem i wydawcą dawnej muzyki katalońskiej, opracował edycje utworów m.in. Antonio Solera i Luisa de Milána^[2]^[3].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

Albarda, Interludi i Danza (1936)
Pedrelliana (1941)
symfonia Homenage a Pedrell (1941)
5 numerowanych symfonii (I 1952–1953, II 1957–1959, III „Collages” 1960, IV „New York” 1967, V 1969 niedokończona)
Koncert skrzypcowy (1943)
Cadiz (1943)
Gigantes y Cabezudos (ok. 1943)
La Viejecita (ok. 1943)
Koncert na fortepian i smyczki (1950)
Koncert na klawesyn, smyczki i perkusję (1955–1956)
Lamparills Overture (1956)
Koncert na orkiestrę (1965)
Epithalamion (1966)

Utwory kameralne

Trio fortepianowe (1918)
2 Sardanas na 11 instrumentów (1928)
Kwintet dęty (1928)
Capriccio na flet (1949)
2 kwartety smyczkowe (I 1950–1955, II 1960–1962)
Sonata wiolonczelowa (1956)
Nonet na kwintet dęty, trąbkę, puzon, tubę i akordeon (1956–1957)
Fantazja na gitarę (1957)
Chaconne na skrzypce (1959)
Concert for 8 na flet, klarnet, mandolinę, gitarę, akordeon, perkusję, fortepian i kontrabas (1962)
Hymnody na flet, obój, klarnet, rób, trąbkę, puzon, tubę, 2 perkusje i 2 fortepiany (1963)
Gemini na skrzypce i fortepian (1966)
Libra na flet, klarnet, gitarę, perkusję, fortepian i skrzypce (1968)
Leo na flet, klarnet, róg, trąbkę, puzon, 2 perkusje, fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1969)

Utwory fortepianowe

Dos apunts (1921–1922)
3 Impromptus (1950)

Utwory wokalno-instrumentalne

cykl pieśni L’Infantament Meravellos de Shahrazada na sopran lub tenora i fortepian (1917)
7 Haiku na sopran lub tenora, flet, obój, klarnet, fagot i fortepian (1922, wersja zrewid. 1958)
14 Cançons Populars Catalanes na sopran lub tenora i fortepian (1928; sześć zorkiestrowanych 1931)
kantata L’Alta Naixença del Rei en Jaume na sopran, baryton, chór i orkiestrę (1932)
Cançons y Arietes na głos i fortepian (1936)
Cancionero de Pedrell na sopran lub tenora i fortepian (1941), także wersja na sopran lub tenora i 13 instrumentów (1941)
Por do Pasaré la Sierra na sopran lub tenora i fortepian (1942)
7 Canciones de Vihuela na głos wysoki i fortepian (1942)
6 Tonadillas na sopran lub tenora i fortepian (1942)
Sevillanas na sopran lub tenora i fortepian (1943)
3 Toreras na głos średni i orkiestrę (ok. 1943)
Engheno Novo na głos i orkiestrę (ok. 1943)
The Akond of Swat na mezzosopran lub baryton i 2 perkusje (1954)
6 French Folksongs na głos wysoki i fortepian (1956)
Cantares na sopran lub tenora i gitarę (1956)
The Plague na narratora, chór i orkiestrę według Dżumy Alberta Camusa (1963–1964)

Utwory na taśmę

Audiomobiles I–IV (1958–1959)
Lament for the Death of a Bullfighter na narratora i taśmę (1959)
Sculptures I–V (1963)

Balety

Ariel (1934)
Soirées de Barcelone (1936–1938, niedokończone)
Don Quixote (1940–1941, 1947–1949)
Alegrías (1942)
Pandora (1943–1944)

Opera

The Duenna (1945–1949, wersja zrewid. 1950)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1251–1252. ISBN 0-02-865527-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 270–271. ISBN 83-224-0344-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 301. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 143–144. ISBN 978-1-5381-2297-6.

[baker-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1251–1252. ISBN 0-02-865527-3.

[encmuz-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 270–271. ISBN 83-224-0344-5.

[harvard-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 301. ISBN 0-674-37299-9.

[gagne-4] Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 143–144. ISBN 978-1-5381-2297-6.

[1]

[2]

[3]

[4]