Bohdan Andruszkowicz Sakowicz

Bohdan Andruszkowicz Sakowicz
	; Pomian
Rodzina	Sakowiczowie herbu Pomian
Data śmierci	1491
Ojciec	Andruszko Sakowicz
Dzieci	Elżbieta Sakowiczówna, ż. Mikołaja Radziwiłła

Bohdan (Bogdan) Andrzejewicz (Andruszkowicz) Sakowicz (zm. 1491) – bojar litewski, działacz polityczny Wielkiego Księstwa Litewskiego, wojewoda trocki od 1484.

Życiorys

Najstarszy syn Andruszki Sakowicza, wojewody trockiego, wnuk Stanisława Saka, starosty dubińskiego, który aktem unii horodelskiej został adoptowany do polskiego herbu Pomian.

W dokumentach występuje m.in. jako Bohdanus, heres de Wyaszenya, domini regis cubicularius^[1]. Wzmiankowany po raz pierwszy jako jeniec krzyżacki po bitwie pod Chojnicami (1454).

Wielokrotnie powierzano mu misje dyplomatyczne: jako namiestnik (starosta^[2]) połocki brał udział w ustalaniu granicy z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego w 1473, z ramienia króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Kazimierza Jagiellończyka posłował do chana krymskiego Mengli I Gireja (1473) oraz do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego w 1474 i w 1482 r. W 1485 r. organizował wojskowe posiłki litewskie na wojnę z Turcją. Uczestniczył w rozmowach z zakonem krzyżackim w 1487 r.

Kolejno pełnił następujące urzędy: namiestnik (starosta grodowy^[a]) brasławski (1463–1474), marszałek hospodarski (1463–1477), namiestnik (wojewoda^[b]) połocki (1477-1484), marszałek ziemski litewski od 1480, wojewoda trocki od 1484.

Do dóbr Bohdana Sakowicza należały m.in. posiadłości Niemenczyn, Hruzdowo, Dołhinów, Stary Miadzioł.

Miał córkę Elżbietę, żonę Mikołaja Radziwiłła, kanclerza wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego.

Zmarł między styczniem a kwietniem 1491 r. Był jednym z najbardziej wpływowych przedstawicieli bojarstwa litewskiego za panowania Kazimierza Jagiellończyka.

Uwagi

↑ Namiestnicy na Litwie byli powoływani w miejsce książąt-namiestników. Zakres ich władzy częściowo pokrywał się z zakresem polskich starostów, kasztelanów i wojewodów, stąd często są tak nazywani w polskiej literaturze. W późniejszym okresie urzędy te wprowadzono w WKL.
↑ Ze względu na zakres władzy i uprawnień namiestnika połockiego, niekiedy porównywalny do starosty żmudzkiego, właściwsze niż "starosta" wydaje się określenie "wojewoda". Zwłaszcza, że w późniejszym okresie pojawił się urząd wojewody połockiego, a Bohdan Sakowicz wymieniany jest w spisach tychże wojewodów (w rzeczywistości województwo połockie utworzono w 1504 r.).

Przypisy

↑ Ludwik Kolankowski: Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów. 1930, s. 287.
↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego Spisy. Tom 5. Ziemia połocka i województwo połockie XIV-XVIII wiek, H. Lulewicz (red.), Warszawa 2018, s. 16, 142, 179, 292.

Bibliografia

Lidia Korczak: Sakowicz Bogdan Andrzejewicz (zm. 1491). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 34. s. 340-341.
Ewa Kelma. Ród Sakowiczów i jego majętności w XV i pierwszej połowie XVI wieku. „Lituano–Slavica Posnaniensia. Studia Historica”. 3, s. 155-177, 1989. Poznań: UAM.

Linki zewnętrzne

Sakowicz Bogdan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-10-11] .
Sakowicz Bogdan. [w:] Encyklopedia WP [on-line]. [dostęp 2012-10-11].

[3] Namiestnicy na Litwie byli powoływani w miejsce książąt-namiestników. Zakres ich władzy częściowo pokrywał się z zakresem polskich starostów, kasztelanów i wojewodów, stąd często są tak nazywani w polskiej literaturze. W późniejszym okresie urzędy te wprowadzono w WKL.

[4] Ze względu na zakres władzy i uprawnień namiestnika połockiego, niekiedy porównywalny do starosty żmudzkiego, właściwsze niż "starosta" wydaje się określenie "wojewoda". Zwłaszcza, że w późniejszym okresie pojawił się urząd wojewody połockiego, a Bohdan Sakowicz wymieniany jest w spisach tychże wojewodów (w rzeczywistości województwo połockie utworzono w 1504 r.).

[1] Ludwik Kolankowski: Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów. 1930, s. 287.

[2] Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego Spisy. Tom 5. Ziemia połocka i województwo połockie XIV-XVIII wiek, H. Lulewicz (red.), Warszawa 2018, s. 16, 142, 179, 292.

[1]

[2]

[a]

[b]