wrzesień

wrzesień (język polski)

wymowa:

​, IPA: [ˈvʒɛɕɛ̇̃ɲ], AS: [vžeśė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) dziewiąty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego i juliańskiego); zob. też wrzesień w Wikipedii

(1.2) st.pol. listopad

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wrzesień	wrześnie
dopełniacz	września	wrześni / wrześniów
celownik	wrześniowi	wrześniom
biernik	wrzesień	wrześnie
narzędnik	wrześniem	wrześniami
miejscownik	wrześniu	wrześniach
wołacz	wrześniu	wrześnie

przykłady:

(1.1) II wojna światowa rozpoczęła się pierwszego września 1939 (tysiąc dziewięćset trzydziestego dziewiątego) roku.

(1.1) W pierwszych dniach września spadły deszcze.

składnia:

kolokacje:

(1.1) we wrześniu • drugi września / drugiego września

synonimy:

(1.1) daw. pajęcznik, september

(1.2) st.pol. listopad, pajęcznik, październik

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

przym. wrześniowy, wrzosowy

rzecz. wrzost mrz, wrzosk mrz, wrzosik mrz, werez mrz, weres mrz, wrześniak m, wrześniówka ż, wrzos m, wrzosowisko n

związki frazeologiczne:

zobacz też: przysłowia o miesiącach

etymologia:

od kwitnących w tym miesiącu wrzosów; inne, dawne nazwy dziewiątego miesiąca w roku to, za Taszyckim: październik, pajęcznik, stojączeń; za Borysiem: listopad

uwagi:

W polszczyźnie w znaczeniu (1.1) od XV wieku

Niepoprawne jest wyrażenie w miesiącu wrześniu; poprawnie: we wrześniu.

Gdy podajemy datę, używamy wyrazu wrzesień w dopełniaczu, a nie w mianowniku, np. pierwszy września, nie pierwszy wrzesień.

zob. też wrzesień w Wikicytatach

zobacz też: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień

tłumaczenia:

• abazyński: (1.1) сентябрь
• abchaski: (1.1) цәыббра (tsãybbra), сентиабр (sentiabr)
• abenaki: (1.1) zach. Skamonkas
• aceh: (1.1) Buleuën Sikureuëng
• aczoli: (1.1) Dwe me abongwen
• adygejski: (1.1) ӏоныгъомаз (ʿonyġomaz), сентябрь (sentjabr')
• afar: (1.1) Waysu
• afrykanerski: (1.1) September
• ajmara: (1.1) llamp'u phaxsi, sata
• akan: (1.1) Fankwa-Ɛbɔ
• alabama: (1.1) hasiholtina istachákkàali
• albański: (1.1) shtator m, arbaryjski setembri
• alemański: (1.1) alzacki Septamber m
• aleucki: (1.1) Ugna tugidaa, Sintaavrax̂, Sintaabrix̂
• algonkiński: (1.1) kakákona gizis
• amharski: (1.1) መስከረም (mäšaräm), ሴፕቴምበር (septembär)
• angielski: (1.1) September
• arabski: (1.1) سبتمبر m, lewant. arab. أيلول m (eilūl), tunez., algier. arab. سبتمبر m, egip. arab. سبتمبر m, libij. arab. الفاتح m (al fāteẖ), mauret. شتمبر m, marok. arab. شتنبر m, magrebski شهر تسعود (sheher tesʿod)
• aragoński: (1.1) setiembre m
• aramejski: (1.1) ܐܝܠܘܠ m (ēlūl)
• arapaho: (1.1) niihonkooɂ
• arumuński: (1.1) ayizmâciunu m, poanguštić m, Yizmaciunjle
• asamski: (1.1) চেপ্টেম্বৰ (čepṭembôr)
• assiniboine: (1.1) owáyawa akné hą́wi, paǧų́da gihí hą́wi, waȟpéǧi hą́wi, waȟpéǧi
• asturyjski: (1.1) setiembre m
• atikamek: (1.1) kakone pisimw
• awarski: (1.1) рецарулъ / رېصارۇڸ (retsarul″), сентябрь (sentjabr')
• azerski: (1.1) sentyabr / dialekt południowy سئنتیابر (сентјабр)
• bafia: (1.1) ŋwíí akǝ táanin
• bagulalski: (1.1) с̄ента̄́бирбос̄ӏ (ssẽtáábirboss̓), с̄инта́бирбос̄ӏ (ssĩtábirboss̓)
• bambara: (1.1) sɛtanburu, sètamburu kalo
• bandżarski: (1.1) Siptimbir
• baskijski: (1.1) irail, gipuzkoański agor, suletyjski bürüila, setemere
• baszkirski: (1.1) һарысай, сентябрь
• bawarski: (1.1) Septemba m
• beludżi: (1.1) tomšán
• bengalski: (1.1) সেপ্টেম্বর (sepṭembôr)
• białoruski: (1.1) верасень m
• birmański: (1.1) စက်တင်ဘာ (seʿtĩbʰa)
• bislama: (1.1) Septemba
• bisznuprija-manipuri: (1.1) সেপ্টেম্বর (sepţembôr)
• bośniacki: (1.1) septembar m
• bretoński: (1.1) Gwengolo m, miz Gwengolo
• brithenig: (1.1) Ystreblanc m
• bułgarski: (1.1) септември m
• buriacki: (1.1) сентябрь
• cebuano: (1.1) Septiyembre
• cerkiewnosłowiański: (1.1) сєптємврїи m
• chakaski: (1.1) сентябрь
• chiński standardowy: (1.1) 九月 (jiǔyuè)
• chorwacki: (1.1) rujan m
• czamorro: (1.1) Septembre
• czeczeński: (1.1) тав бутт, сентябрь
• czejeński: (1.1) Tonoeveeše’he
• czeski: (1.1) září n
• cziczewa: (1.1) sepitembala
• czirokeski: (1.1) ᏚᎵᎢᏍᏗ (duliisdi)
• czuwaski: (1.1) авӑн, сентябрь
• dargijski: (1.1) сентябрь
• dari: (1.1) سپتمبر (septambar)
• dinka: (1.1) Ɣɔ̈r
• dolnołużycki: (1.1) požnjenc m, september m
• dolnoniemiecki: (1.1) September m, Harvstmaand m, Michelimaand m
• duński: (1.1) september w, fiskemåned w
• dzongkha: (1.1) སྤྱི་ཟླ་དགུ་པ (spyi.zla.dgu.pa) / སྤྱི་ཟླཝ་དགུ་པ (spyi.zlaw.dgu.pa)
• dżuhuri: (1.1) סינתיאַבּר (sentjabr /сентябрь)
• elfdalski: (1.1) september
• erzja: (1.1) таштамков
• esperanto: (1.1) septembro, Septembro
• estoński: (1.1) september, mihklikuu
• estremadurski: (1.1) setiembri m
• ewe: (1.1) Anyɔnyɔ, September
• ewenkijski: (1.1) сентябрь, сирӯдян, soloński sirw.lasani
• eweński: (1.1) ойчири унма, сентябрь
• farerski: (1.1) september m
• fidżyjski: (1.1) Sepiteba
• fiński: (1.1) syyskuu
• francuski: (1.1) septembre m
• franko-prowansalski: (1.1) lioński - Bresse sèptanbe m, lioński - Saint-Étienne settombrou m, sabaudzki septembro m
• friulski: (1.1) setembar m
• fryzyjski: (1.1) septimber w, hjerstmoanne w
• fryzyjski saterlandzki: (1.1) September
• gagauski: (1.1) sentäbri
• galicyjski: (1.1) setembro m
• gaskoński: (1.1) arański seteme m
• górnołużycki: (1.1) požnjenc m, september m
• grenlandzki: (1.1) septembari
• gruziński: (1.1) სექტემბერი (sekt'emberi)
• guarani: (1.1) jasyporundy, Jasyporundy
• gudźarati: (1.1) સપ્ટેમ્બર (sapṭembar)
• haitański: (1.1) septanm
• hausa: (1.1) Satumba (سَتُمْبَ), Sitamba (سِتَمْبَ), Shatumbar (شَاتُمْبَرْ)
• hawajski: (1.1) Kepakemapa
• hebrajski: (1.1) ספטמבר m (september)
• hindi: (1.1) सितंबर (sitaṃbar)
• hiszpański: (1.1) septiembre m, setiembre m
• ido: (1.1) septembro
• ilokano: (1.1) Settiembre, Setiembre
• inari: (1.1) čohčâmáánu
• indonezyjski: (1.1) September / september
• interlingua: (1.1) septembre
• inuktitut: (1.1) ᓯᑎᒻᐳᕆ (sitimpuri)
• irlandzki: (1.1) Meán Fómhair m
• islandzki: (1.1) september m
• jakucki: (1.1) балаҕан ыйа
• japoński: (1.1) 九月 / ９月 (くがつ, kugatsu), 長月 (ながつき, nagatsuki)
• jawajski: (1.1) Sèptèmber
• jèrriais: (1.1) septembre m
• jidysz: (1.1) סעפּטעמבער m (september)
• joruba: (1.1) kè̩sán
• kabardyjski: (1.1) сентябрь
• kabylski: (1.1) ⵛⵜⴻⵎⴱⴻⵔ / ctember
• kałmucki: (1.1) һаха (ġaȟa)
• kannada: (1.1) ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ (sepṭeṃbar)
• karaczajsko-bałkarski: (1.1) сентябрь
• karaimski: (1.1) sohum ay
• karakałpacki: (1.1) sentyabr
• karelski: (1.1) syvyskuu
• karpatorusiński: (1.1) септембер m
• kaszmirski: (1.1) سِتَمبَر / सितम्बर (sitambar)
• kaszubski: (1.1) séwnik m, wrzeséń m
• kataloński: (1.1) setembre m
• kazachski: (1.1) Қыркүйек, сентябрь
• keczua: (1.1) Tarpuy killa, Quya raymi killa, Uma raymi killa, Sitimri
• ketyjski: (1.1) ъъноӄӄип, ээльтийӄип
• khmerski: (1.1) សេតមប្រ (setamb[r])
• kildin: (1.1) сентябьр
• kirgiski: (1.1) тогуздун айы, сентябрь
• klallam: (1.1) čən̕hə́nən
• komi-permiacki: (1.1) сентяб
• komi-zyriański: (1.1) кӧч
• konkani: (1.1) सेप्टेंबर (sepṭeṃbar)
• koptyjski: (1.1) bohairski Ⲥⲉⲡⲧⲉⲙⲃⲣⲓⲟⲥ (Septemvrios)
• koreański: (1.1) 구월 / 9월 (kuwŏl)
• kornijski: (1.1) Gwyngala / Gwynngala / Gwydngala m
• korsykański: (1.1) sittembre m
• krymskotatarski: (1.1) sentâbr, eylül
• kumycki: (1.1) сентябрь
• kurmandżi: (1.1) îlon, eylul
• kweński: (1.1) septemperikuu
• ladino: (1.1) סיפטימברי (septembre) m
• ladyński: (1.1) badiocki setëmber, fasciański setember, gerdeński setëmber m
• lakijski: (1.1) сентябрь
• lakota: (1.1) Čhaŋwápe ǧí wí
• laotański: (1.1) ກັນຍາ (kânñā), ເດືອນ​ເກົ້າ (dʉ̄an káw)
• lazyjski: (1.1) სტაროშინა (st’aroşina)
• lezgiński: (1.1) мара, сентябрь
• liguryjski: (1.1) settembre m
• limburski: (1.1) september m
• lingala: (1.1) sánzá ya libwa, sɛtɛ́mbɛ
• Lingua Franca Nova: (1.1) setembre/сетембре
• litewski: (1.1) rugsėjis m
• liwski: (1.1) septembõr
• lombardzki: (1.1) setember m
• luksemburski: (1.1) Hierschtmount m, September m
• łaciński: (1.1) September m
• łotewski: (1.1) septembris m
• macedoński: (1.1) септември m, гроздобер m
• malajalam: (1.1) സെപ്റ്റംബർ (sepṟṟaṃbar)
• malajski: (1.1) September (سيڤتيمبر)
• malediwski: (1.1) ސެޕްޓެމްބަރު (sepṫembaru)
• malgaski: (1.1) septambra
• maltański: (1.1) Settembru m
• manx: (1.1) Mean Fouyir m
• maoryski: (1.1) Hepetema, Mahuru
• marathi: (1.1) सेप्टेंबर (sepṭeṃbar)
• maryjski: (1.1) сентябрь, łąkowy идым
• maurytyjski: (1.1) septam
• megrelski: (1.1) ეკენია (ekenia)
• mikmak: (1.1) Wigumgewigu’s
• minnan: (1.1) tajwański 九月 (káu-gue̍h)
• moksza: (1.1) тюжягов, сентябрьков
• mongolski: (1.1) 9 дүгээр сар / есдүгээр сар
• mongolski klasyczny: (1.1) ᠶᠢᠰᠦᠳᠦᠭᠡᠷ ᠰᠠᠷ᠎ᠠ (yisüdüger sar-a)
• mongorski: (1.1) Shzin Sara
• nahuatl: (1.1) tlachiucnāuhti
• nanajski: (1.1) сентябрь
• neapolitański: (1.1) settembre m
• neo: (1.1) septem, septembro
• nepalski: (1.1) सेप्टेम्बर (sepṭembar)
• niderlandzki: (1.1) september m, herfstmaand ż/m, gerstmaand ż/m, vruchtmaand ż/m
• niemiecki: (1.1) September m, Scheiding m
• nieniecki: (1.1) сельбе ирий, вэба ирий, сентябрь
• normandzki: (1.1) s’tembe m
• norweski (bokmål): (1.1) september m
• norweski (nynorsk): (1.1) september m
• norweski (riksmål): (1.1) september w
• novial: (1.1) septembre
• nowogrecki: (1.1) Σεπτέμβριος m, demotyk Σεπτέμβρης m
• orija: (1.1) ସେପ୍ଟେମ୍ବର (sepṭembôr)
• ormiański: (1.1) սեպտեմբեր (september)
• oromo: (1.1) Fuulbana
• osetyjski: (1.1) сентябрь, рухӕны мӕй
• osmański: (1.1) ایلول (eylûl / eylül)
• pampango: (1.1) Septiembri
• papiamento: (1.1) sèptèmber
• paszto: (1.1) سپتمبر (siptambər)
• pendżabski: (1.1) ਸਤੰਬਰ (satãbar)
• pensylwański: (1.1) September m
• perski: (1.1) سپتامبر (septâmbr), ایلول (eylul)
• piemoncki: (1.1) stèmber m
• plautdietsch: (1.1) Septamba m
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• południowoałtajski: (1.1) сентябрь (sentjabr')
• portugalski: (1.1) setembro m
• północnoałtajski: (1.1) сыгын ай
• północnofryzyjski: (1.1) september m
• północnolapoński: (1.1) čakčamánnu
• północny sotho: (1.1) Morenane, Phupu, Setemere
• prowansalski: (1.1) setembre m, Prowansja sètembre m
• romániço: (1.1) Septembro
• romansz: (1.1) settember m
• rosyjski: (1.1) сентябрь m
• ruanda: (1.1) Nzeli
• rumuński: (1.1) septembrie m
• rundi: (1.1) Nyakanga
• samoański: (1.1) Setema
• sango: (1.1) bê-zöngö, mvüka, sëtâmbere
• sanskryt: (1.1) सितम्बर (sitambar)
• sardyński: (1.1) cabidànne
• serbski: (1.1) септембар m
• seszelski: (1.1) septanm
• shona: (1.1) Gunyana
• siksika: (1.1) áwákaasiiki’somm, iitáípa’ksiksini’kayi pa’kki’pistsi, iitáómatapapittssko
• sindhi: (1.1) سيپٽمبر (sēpṫambaru)
• skolt: (1.1) čõhččmään
• slovio: (1.1) September (Септембер), Septembr (Септембр)
• słowacki: (1.1) september m
• słoweński: (1.1) september m, kimavec m
• somalijski: (1.1) Sebteembar
• sorani: (1.1) ئەیلوول (eylûl)
• staroangielski: (1.1) hærfestmonaþ m, haligmonaþ m
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) сєптѧбрь m (septębrĭ)
• suahili: (1.1) Septemba
• suazi: (1.1) iNyoni
• sundajski: (1.1) Séptémber
• sycylijski: (1.1) sittèmmiru m
• syngaleski: (1.1) සැප්‍තැම්‍බර් (sæptæmbar)
• szerpa: (1.1) दावा गुवा (dāwā guwā)
• szkocki: (1.1) September
• szkocki gaelicki: (1.1) an t-Sultain ż
• szwedzki: (1.1) september w, höstmånad w
• tabasarański: (1.1) сентябрь
• tacki: (1.1) сентябрь / sentjabr (סינתיאַבּר)
• tadżycki: (1.1) сентябр (سنتیبر, sentjabr)
• tagalski: (1.1) Setyembre
• tahitański: (1.1) tetepa
• tajski: (1.1) กันยายน (kânyāyon), เดือนเก้า (dʉ̄an káw)
• tamazight: (1.1) ⵛⵟⴰⵎⴱⴻⵕ / cṭambeṛ, Libia ⵛⵜⴻⵏⴱⴻⵕ / ctenbeṛ
• tamilski: (1.1) செப்டம்பர் (cepṭampar)
• tatarski: (1.1) sentyabr / сентябрь (سېنتيابر)
• telugu: (1.1) సెప్టెంబర్ (sepṭeṃbar)
• tetum: (1.1) Setembru
• tigre: (1.1) ሴፕቴምበር (septembär)
• tok pisin: (1.1) Septemba
• tonga: (1.1) Sepitema
• tsonga: (1.1) Ndzhati, Septembere
• turecki: (1.1) eylül
• turkmeński: (1.1) sentýabr (сентябрь)
• tuvalu: (1.1) setema
• tuwiński: (1.1) тос ай, сентябрь
• tybetański: (1.1) ཟླ་དགུ་པ (zla.dgu.pa)
• udmurcki: (1.1) сентябрь
• ujgurski: (1.1) سېنتەبىر (séntebir, сентябрь)
• ukraiński: (1.1) вересень m
• urdu: (1.1) ستمبر (sitambar)
• uzbecki: (1.1) sentyabr (сентябрь, سېنتيەبر)
• volapük: (1.1) setul, zülul
• võro: (1.1) süküskuu, mihklikuu
• walijski: (1.1) Medi m
• waloński: (1.1) setimbe m
• wenecki: (1.1) setenbre m
• wenedyk: (1.1) sieciębierz m
• wepski: (1.1) sügüz’ku
• węgierski: (1.1) szeptember, gyümölcsönös
• wietnamski: (1.1) tháng chín
• wilamowski: (1.1) september m, wżeśyń m, wźeśjyń m
• włoski: (1.1) settembre m
• wolof: (1.1) sattumbar
• xhosa: (1.1) eyoMsintsi, uSeptemba
• zachodniopendżabski: (1.1) ستمبر (satambar)
• zazaki: (1.1) keşkelun
• zulu: (1.1) uMandulo, uSebutemba
• żmudzki: (1.1) siejė ż

źródła: