tłumaczyć

tłumaczyć (język polski)

wymowa:

IPA: [twũˈmat͡ʃɨt͡ɕ], AS: [tu̯ũmačyć], zjawiska fonetyczne: nazal. ​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytłumaczyć)

(1.1) wyjaśniać, objaśniać coś, przekazywać zasadę działania czegoś

(1.2) wyjaśniać, podawać powód, dla którego postąpiło się w dany sposób

czasownik przechodni niedokonany (dk. przetłumaczyć)

(2.1) wyrażać tę samą informację za pomocą innego języka niż wyjściowy

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

(3.1) pracować jako tłumacz, być tłumaczem

czasownik zwrotny niedokonany tłumaczyć się (dk. brak)

(4.1) wyjaśniać, podawać powód swojego postępowania (patrz znaczenie 1.2)

(4.2) dać się przetłumaczyć

odmiana:

(1-3) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		tłumaczyć
czas teraźniejszy		tłumaczę	tłumaczysz	tłumaczy	tłumaczymy	tłumaczycie	tłumaczą
czas przeszły	m	tłumaczyłem	tłumaczyłeś	tłumaczył	tłumaczyliśmy	tłumaczyliście	tłumaczyli
	ż	tłumaczyłam	tłumaczyłaś	tłumaczyła	tłumaczyłyśmy	tłumaczyłyście	tłumaczyły
	n	tłumaczyłom	tłumaczyłoś	tłumaczyło
tryb rozkazujący		niech tłumaczę	tłumacz	niech tłumaczy	tłumaczmy	tłumaczcie	niech tłumaczą
pozostałe formy czas przyszły m będę tłumaczył, będę tłumaczyć będziesz tłumaczył, będziesz tłumaczyć będzie tłumaczył, będzie tłumaczyć będziemy tłumaczyli, będziemy tłumaczyć będziecie tłumaczyli, będziecie tłumaczyć będą tłumaczyli, będą tłumaczyć ż będę tłumaczyła, będę tłumaczyć będziesz tłumaczyła, będziesz tłumaczyć będzie tłumaczyła, będzie tłumaczyć będziemy tłumaczyły, będziemy tłumaczyć będziecie tłumaczyły, będziecie tłumaczyć będą tłumaczyły, będą tłumaczyć n będę tłumaczyło, będę tłumaczyć będziesz tłumaczyło, będziesz tłumaczyć będzie tłumaczyło, będzie tłumaczyć czas zaprzeszły m tłumaczyłem był tłumaczyłeś był tłumaczył był tłumaczyliśmy byli tłumaczyliście byli tłumaczyli byli ż tłumaczyłam była tłumaczyłaś była tłumaczyła była tłumaczyłyśmy były tłumaczyłyście były tłumaczyły były n tłumaczyłom było tłumaczyłoś było tłumaczyło było forma bezosobowa czasu przeszłego tłumaczono tryb przypuszczający m tłumaczyłbym, byłbym tłumaczył tłumaczyłbyś, byłbyś tłumaczył tłumaczyłby, byłby tłumaczył tłumaczylibyśmy, bylibyśmy tłumaczyli tłumaczylibyście, bylibyście tłumaczyli tłumaczyliby, byliby tłumaczyli ż tłumaczyłabym, byłabym tłumaczyła tłumaczyłabyś, byłabyś tłumaczyła tłumaczyłaby, byłaby tłumaczyła tłumaczyłybyśmy, byłybyśmy tłumaczyły tłumaczyłybyście, byłybyście tłumaczyły tłumaczyłyby, byłyby tłumaczyły n tłumaczyłobym, byłobym tłumaczyło tłumaczyłobyś, byłobyś tłumaczyło tłumaczyłoby, byłoby tłumaczyło imiesłów przymiotnikowy czynny m tłumaczący, nietłumaczący ż tłumacząca, nietłumacząca tłumaczące, nietłumaczące n tłumaczące, nietłumaczące imiesłów przysłówkowy współczesny tłumacząc, nie tłumacząc rzeczownik odczasownikowy tłumaczenie, nietłumaczenie

przykłady:

(1.1) Wujek długo mi tłumaczył, co to są procenty.

(1.2) Choroba żony tłumaczyła jego nieobecność.

(2.1) Od lat tłumaczę techniczne teksty z angielskiego na polski, ale z takim zwrotem spotykam się pierwszy raz.

(3.1) Czy twój znajomy tłumaczy jeszcze na angielski?

(4.1) Uczeń długo się tłumaczył, czemu nie zrobił pracy domowej.

(4.2) Idiomów nie tłumaczy się dosłownie.

składnia:

(1.1) tłumaczyć B. C., nie tłumaczyć D. C.

(1.2) tłumaczyć B. (nie tłumaczyć D.) z D., N.

(2.1) tłumaczyć B. z D. na B., nie tłumaczyć D. z D. na B.

kolokacje:

(1.1) tłumaczyć zadanie / matematykę / wykład /… komuś (synowi / koledze /…)

(1.2) tłumaczyć się / kogoś /… ze spóźnienia / zaniedbania /… brakiem czasu / ważnymi sprawami / chorobą /… • tłumaczyć (się) mętnie / wykrętnie

(2.1) tłumaczyć film / książkę / literaturę piękną / tekst / wypowiedź /… z polskiego / angielskiego /… na polski / angielski /… • konsekutywnie / symultanicznie / pisemnie / ustnie

(3.1) tłumaczyć od dwóch / trzech… lat • długo / krótko • rzetelnie / terminowo / szybko / wolno

synonimy:

(1.1) wyjaśniać, objaśniać, uświadamiać, uczyć, st.pol. tłomaczyć

(1.2) usprawiedliwiać

(2.1) przekładać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. wytłumaczyć dk., przetłumaczyć dk.

rzecz. przetłumaczalność ż, tłumaczenie, tłumacz, tłumaczka

związki frazeologiczne:

tłumaczyć jak chłop krowie na granicy / tłumaczyć jak chłop krowie na miedzy / tłumaczyć jak chłop krowie na rowie / tłumaczyć jak pastuch krowie na rowie • tłumaczyć z polskiego na nasze

etymologia:

uwagi:

Dawniej tłómaczyć oraz tłomaczyć

tłumaczenia:

• albański: (2.1) përkthej
• angielski: (1.1) explain; (2.1) translate, interpret
• arabski: (3.1) ترجم
• baskijski: (1.1) azaldu; (2.1) itzuli
• białoruski: (2.1) перакладаць
• dolnołużycki: (2.1) pśestajaś
• duński: (1.1) forklare; (2.1) oversætte, fortolke
• esperanto: (2.1) traduki
• francuski: (1.1) expliquer; (1.2) expliquer; (2.1) traduire
• galicyjski: (1.1) explicar; (2.1) traducir
• hawajski: (1.1) wehewehe; (2.1) mahele
• hiszpański: (1.1) explicar; (1.2) explicar; (2.1) traducir, interpretar; (3.1) traducir, interpretar
• islandzki: (1.1) skýra; (1.2) afsaka; (2.1) þýða
• jidysz: (1.1) קלאָר מאַכן (klor machn); (2.1) איבערזעצן (iberzecn), מעתּיק זײַן (majtek zajn)
• kaszubski: (1.1) dolmaczëc; (1.2) tłomaczëc
• kataloński: (1.1) explicar; (2.1) traduir
• łotewski: (2.1) tulkot
• niderlandzki: (1.1) uitleggen; (1.2) zich verontschuldigen; (2.1) vertalen; (3.1) vertalen
• niemiecki: (1.1) erklären, erläutern; (1.2) (sich) entschuldigen; (2.1) übersetzen, dolmetschen
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1-2) czasownik kierunkowy: tłumaczyć mi, dla mnie, wytłumacz mi: , tłumaczyć ci, dla ciebie:
• portugalski: (2.1) traduzir
• rosyjski: (1.1) объяснять; (1.2) объяснять; (2.1) переводить
• rumuński: (2.1) traduce
• slovio: (2.1) perevodit (переводит)
• szwedzki: (1.1) förklara, klargöra, klarlägga, tyda, tydliggöra, upplysa; (1.2) förklara, försvara, ursäkta, urskulda; (2.1) översätta, tolka; (4.1) försvara sig, ursäkta sig, urskulda sig
• ukraiński: (2.1) перекладати
• włoski: (1.1) spiegare; (1.2) spiegare; (2.1) tradurre

źródła: