Zasłonak białofioletowy
Zasłonak białofioletowy (Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak białofioletowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 280 (1838) | |
.JPG)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisany takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus alboviolaceus, w 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1].
- Agaricus alboviolaceus Pers. 1801
- Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr. 1838, var. alboviolaceus
- Inoloma alboviolaceum (Pers.) Wünsche 1877
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1999 r. Synonimy polskie: guzotrzonowiec bladofiołkowy, zasłonak jasnofioletowy, zasłonak liliowy[3].
Morfologia
edytujŚrednica 3- 8 cm, u młodych owocników łukowaty z czasem staje się rozpostarty z szerokim garbem. Brzeg początkowo podwinięty i znajdują się na nim resztki białej zasnówki. Powierzchnia gładka, jedwabiście błyszcząca, u młodych owocników jasnofioletowa, później płowieje, u starszych owocników staje się rdzawa i włóknista[4]. Podczas długotrwałej suchej pogody kapelusz często promieniście, głęboko pęka[5]
Wąsko przyrośnięte do kapelusza, początkowo bladopurpurowe, później zmieniają barwę na cynamonową lub rdzawobrązową. U młodych owocników zasłonięte są białą zasnówką[6].
Wysokość 5–12 cm, grubość 1–3 cm, kształt maczugowaty, u nasady posiada zgrubiałą bulwę. Powierzchnia u młodych owocników jasnofioletowa, u starszych wypłowiała. Pod kapeluszem występuje strefa pierścieniowa, początkowo biaława, później cynamonowobrązowa[4].
U młodych owocników fioletowawy, u starszych białawy. Nie zmienia barwy po uciśnięciu. Smak niewyraźny, zapach podobny do surowych ziemniaków[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki elipsoidalne, niemal gładkie, o rozmiarach 7,5-9,5 × 5–6 μm. Cheilocystyd i pleurocystyd brak[6].
Występowanie i siedlisko
edytujJest szeroko rozprzestrzeniony. Najliczniej notowany jest w Ameryce Północnej i Europie, ale podano jego stanowiska także z Kostaryki w Ameryce Środkowej, Japonii, Korei Północnej oraz Australii[7]. W Polsce jest bardzo pospolity[8]
Rośnie na ziemi w lasach iglastych i liściastych, często wśród mchów. W Polsce szczególnie często spotykany jest pod brzozą brodawkowatą, bukiem zwyczajnym i dębami. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[3].
Znaczenie
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2014-02-20].
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-02-20].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Cortinarius alboviolaceus – Pearly Webcap. [dostęp 2014-05-20].
- ↑ a b Michael Kuo: Cortinarius alboviolaceus. MushroomExpert. [dostęp 2014-04-25].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
- ↑ Atlas grzybów. Cortinarius albovilaceus – zasłonak białofioletowy. [dostęp 2016-01-25].