Zarah Leander

Zarah Leander (ur. jako Sara Stina Hedberg 15 marca 1907 w Karlstad, zm. 23 czerwca 1981 w Sztokholmie) – szwedzka aktorka i piosenkarka, która stała się pomnikiem kobiecego powabu w kinematografii nazistowskich Niemiec.

Zarah Leander

Imię i nazwisko	Zarah Stina Hedberg
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1907 Karlstad
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1981 Sztokholm
Zawód	aktorka, piosenkarka
Współmałżonek	Nils Leander (1926–1930) Vidar Forsell (1932–1943) Arne Hülphers (1956–1978)
Lata aktywności	1929–1979

Zarah Leander (1936)

Grób Zarah Leander i jej męża w Häradshammar

Życiorys

W wieku 16 lat wyszła za aktora Nilsa Leandera, nałogowego alkoholika, którego wkrótce porzuciła. Po sukcesie w wiedeńskiej komedii muzycznej, w 1937 podpisała korzystny kontrakt z wytwórnią filmową UFA zajmując miejsce Grety Garbo i Marleny Dietrich po ich wyjeździe do Hollywood. Gwiazda hitlerowskich Niemiec. W latach 1937 - 1943 nakręciła dziesięć filmów. Na początku lat 40. była najlepiej opłacanym i najważniejszym pracownikiem wytwórni UFA.

Nigdy nie była zwolenniczką nazizmu. Starała się trzymać na uboczu polityki i propagandy. Wśród berlińskich artystów znana była z ekstrawaganckiego stylu bycia, wystawnych i hucznych przyjęć, co budziło złość nazistowskich notabli. Z powodu nasilającej się presji politycznej i zniszczenia jej willi w Berlinie - Dahlem podczas nalotu, opuściła Niemcy w 1943 i wycofała się do swojej posiadłości Lönö w Szwecji. Ówczesne władzae była oburzone tym krokiem, a jej filmy i płyty zostały zakazane. Nie była też mile widziana w swojej ojczyźnie i uważana była za zdrajczynię, szpiega i sabotażystę.

Po wojnie w 1948 ponownie grała w produkcjach niemieckich, a w 1958 przeżyła kolejny ważny moment w swojej długiej karierze jako „Madame Scandaleuse” w musicalu Petera Kreudera pod tym samym tytułem w wiedeńskim Raimund Theatre. W latach 60. specjalnie dla niej stworzono musicale „Dama z Paryża” i „Wódka dla królowej”.

W 1978 powróciła na scenę w szwedzkiej produkcji musicalu Stephena Sondheima „Uśmiech letniej nocy”. Miesiąc po premierze doznała pierwszego wylewu krwi do mózgu. Nigdy nie wyzdrowiała po drugim udarze, który miał miejsce w maju 1981 i zmarła w czerwcu następnego roku w wieku 74 lat.

Filmografia

• 1930 – Dantes Mysterier
• 1931 – Falska Millionären
• 1935 – Äktenskapsleken
• 1936 – Premiere (jej pierwszy film w Niemczech)
• 1937 – Zu neuen Ufern
• 1937 – La Habanera
• 1938 – Heimat
• 1938 – Der Blaufuchs
• 1939 – Es war eine rauschende Ballnacht
• 1939 – Das Lied der Wüste
• 1940 – Das Herz der Königin
• 1941 – Der Weg ins Freie
• 1942 – Die große Liebe
• 1942 – Damals
• 1950 – Gabriela
• 1952 – Cuba Cabana
• 1953 – Ave Maria, with Hans Stüwe
• 1954 – Bei Dir war es immer so schön
• 1959 – Der blaue Nachtfalter
• 1964 – Das Blaue vom Himmel (TV-Film)
• 1966 – Das gewisse Etwas der Frauen

Operetki i musicale

• 1931 – Ferenc Lehár, Wesoła wdówka
• 1936 – Ralph Benatzky, Axel an der Himmelstür (jako Gloria Mills)
• 1958 – Ernst Nebhut, Peter Kreuder, Madame Scandaleuse (jako Helene)
• 1960 – Oscar Straus, Eine Frau, die weiß, was sie will (jako Manon Cavallini)
• 1964 – Karl Farkas, Peter Kreuder, Lady aus Paris (jako Mrs. Erlynne)
• 1968 – Peter Thomas, Ika Schafheitlin, Helmuth Gauer, Wodka für die Königin (jako Königin Aureliana)
• 1975 – Stephen Sondheim, Hugh Wheeler, Das Lächeln einer Sommernacht (jako Madame Arnfeldt)

Bibliografia

• Tomasz Raczek, Karuzela z madonnami. Instytut Wydawniczy Latarnik, Michałów-Grabina 2003 ISBN 83-917891-2-8
• Krzysztof Trojanowski, “Świnie w kinie”, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018, ISBN 978-83-012-0196-8

Linki zewnętrzne

• Zarah Leander w bazie IMDb (ang.)
• Zarah Leander w bazie Filmweb