Willa „Obrochtówka”

Willa „Obrochtówka”willa w Zakopanem, położona przy ul. Kraszewskiego 10a.

Obrochtówka
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Zakopane

Adres

ul. Kraszewskiego 10a

Typ budynku

willa

Styl architektoniczny

styl zakopiański

Architekt

Jan Obrochta Bartuś

Inwestor

Jan Obrochta Bartuś

Ukończenie budowy

1898

Położenie na mapie Zakopanego
Mapa konturowa Zakopanego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Obrochtówka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Obrochtówka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Obrochtówka”
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Obrochtówka”
Ziemia49°17′23,8459″N 19°57′56,8238″E/49,289957 19,965784

Willa została wybudowana przez Jana Obrochtę Bartusia w 1898, zgodnie z założeniami stylu zakopiańskiego, w kontakcie ze Stanisławem Witkiewiczem (Obrochta Bartuś był cieślą na budowach wznoszonych według projektów Witkiewicza). Do II wojny światowej pełniła rolę pensjonatu. Prowadziły go (prawie od początku) siostry Juliana Marchlewskiego: Józefa, Wanda i Marta. Podobnie jak brat były one czynnymi działaczkami rewolucyjnymi i pozostawały pod stałym nadzorem służb specjalnych. W Obrochtówce miały miejsce stałe spotkania nie tylko działaczy lewicowych, ale wielu znanych osobistości Zakopanego. Bywali w willi, oprócz Marchlewskiego (który w dużej części napisał tu Szkice o Tatrach), Henryk Sienkiewicz, Stanisław Witkiewicz, Mariusz Zaruski, Stefan Żeromski, Ludwik Krzywicki, Adam Mahrburg oraz Baudouin de Courtenay[1][2].

Jesienią 1941 okupanci niemieccy przeszukali dom i spalili w ogrodzie znalezione na strychu książki i dokumenty polskie z kolekcji rodzin Hawranków i Kieszkowskich (musieli oni uchodzić w 1939 z uwagi na działalność patriotyczną). Dom przeznaczono na mieszkanie dla furmanów i skład końskiej paszy[3].

W 1946 budynek skomunalizowano i zamieszkali tu zwykli lokatorzy. W 1978 obiekt wpisano do rejestru zabytków (mimo wcześniejszych remontów nie naruszono jego wartości architektonicznej). Od 1971 działa tu karczma regionalna Obrochtówka, w której gościli m.in. Czesław Niemen, Anna German, Barbara Wachowicz, Wiesław Gołas czy Renata Dancewicz[4]. W 2010 w karczmie został zrealizowany odcinek programu Kuchenne rewolucje[5].

Przypisy

edytuj
  1. Jan Majda, Literatura o Tatrach i Zakopanem (do roku 1918), Ossolineum-PAN Kraków, 1981, s.45, ISBN 83-04-00863-7
  2. Budowa. [dostęp 2013-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  3. Historia. [dostęp 2013-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-23)].
  4. Księga Gości. [dostęp 2013-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)].
  5. Kamila Jamrożek: Karczma „Obrochtówka” z „Kuchennych Rewolucji”. Historia tego miejsca jest niezwykła. TVN, 2023-02-20. [dostęp 2024-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-19)].