Wilgotnica szkarłatna

Wilgotnica szkarłatna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wilgotnica
Gatunek	wilgotnica szkarłatna
	Nazwa systematyczna
	Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm.; Führer Pilzk.: 112 (1871)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wilgotnica szkarłatna (Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrocybe, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus coccineus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Hygrocybe^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

Agaricus aurantiocrocatus var. minor Schumach 1803
Agaricus coccineus Schaeff. 1774
Agaricus miniatus Scop. 1772
Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm. 1871 var. coccinea
Hygrocybe coccinea var. umbonata Herink 1958
Hygrocybe miniata (Scop.) Murrill 1916
Hygrophorus coccineus (Schaeff.) Fr. 1838
Pseudohygrocybe coccinea (Schaeff.) Kovalenko 1988

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka pąsowa (ponsowa) i wodnicha szkarłatna^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 2 do 5 cm, młody – półkulisty, z wiekiem staje się łukowaty, potem prawie płaski. Powierzchnia gładka, w wilgotnych warunkach śliska, w czasie suszy matowa, z przylegającymi drobnymi włókienkami, brzeg ostry. Kolor czerwony do szkarłatnoczerwonego, z czasem blaknący do ochrowo – żółtego. Brzeg ostry, powierzchnia kapelusza słabo żłobiona^[4].

Blaszki

Grube, szerokie, dość gęste, szeroko przyrośnięte i zbiegające ząbkiem, początkowo czerwono-pomarańczowe, potem żółto-pomarańczowe. Ostrza blaszek żółte i gładkie^[4]

Trzon

Wysokości od 4 do 6 cm, średnicy od 5 do 8 mm, cylindryczny, spłaszczony, powyginany, podstawa nieco zwężona, powierzchnia gładka, włóknisty, pusty. Kolor szkarłatnoczerwony do pomarańczowoczerwonego, ku podstawie biały. Jest kruchy i pusty w środku^[4].

Miąższ

Cienki, kruchy, wodnisty, w kapeluszu czerwonopomarańczowy, smak łagodny, brak zapachu^[4].

Wysyp zarodników

Biały.

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Szwajcarii, Niemczech, i Holandii^[3].

Pojawia się od czerwca do października. Rośnie pojedynczo lub w grupach, na ubogich, suchych pastwiskach i polanach leśnych, na obrzeżach lasów, w strefie podgórskiej i górskiej^[4].

Znaczenie

Prawdopodobnie jest grzybem mikoryzowym^[3]. Grzyb jadalny^[6], lecz z reguły jest omijany przez grzybiarzy. Nie ma też znaczenia użytkowego ze względu na niewielkie rozmiary^[7]. Z uwagi na swą rzadkość występowania, zasługuje na ochronę i nie powinien być zbierany.

Gatunki podobne

Wilgotnica szkarłatna najbardziej podobna jest do wilgotnicy karminowej (Hygrocybe punicea), która jest jednak większa i ma białawy miąższ w kapeluszu^[4]. Istnieje również cała grupa mniejszych czerwonych wilgotnic, np. wilgotnica włoska (Hygrocybe reidii), wilgotnica torfowiskowa (Hygrocybe helobia), wilgotnica purpurowa (Hygrocybe miniata).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ LadislavL. Hagara LadislavL., Ottova encyklopedie hub, wyd. 1, Praha: Ottovo nakladatelství, 2015, s. 637, ISBN 978-80-7451-407-4, OCLC 903090511 [dostęp 2018-11-17] .
↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

[2] Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[5] Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[Hagara-6] LadislavL. Hagara LadislavL., Ottova encyklopedie hub, wyd. 1, Praha: Ottovo nakladatelství, 2015, s. 637, ISBN 978-80-7451-407-4, OCLC 903090511 [dostęp 2018-11-17] .

[Gminder-7] Andreas Gminder: Atlas grzybów jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]