Wasilij Wasiljewicz Nowikow, (ros. Василий Васильевич Новиков; ur. 26 czerwca?/8 lipca 1898 we wsi Szczołkowo w rejonie bieżeckim, zm. 23 października 1965 w Moskwie) – radziecki dowódca wojskowy, generał porucznik wojsk pancernych, Bohater Związku Radzieckiego (1945).

Wasilij Nowikow
Василий Новиков
generał porucznik generał porucznik
Pełne imię i nazwisko

Василий Васильевич Новиков

Data i miejsce urodzenia

8 lipca 1898
Szczołkowo

Data i miejsce śmierci

23 października 1965
Moskwa

Przebieg służby
Lata służby

1916–1951

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona
Armia Radziecka

Jednostki

28 Korpus Zmechanizowany,
47 Armia,
45 Armia,
6 Gwardyjski Korpus Pancerny

Stanowiska

dowódca: 28 KZ, 47, 45 A, 6 GwKZ

Główne wojny i bitwy

wojna domowa w Rosji,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order Kutuzowa II klasy (ZSRR) Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”
Nagrobek Wasilija Nowikowa w Moskwie

Przebieg służby

edytuj

Armia Imperium Rosyjskiego

edytuj

Do 1916 roku ukończył 4 klasy seminarium duchownego w Twerze. W październiku 1916 roku wcielony do rosyjskiej armii. W lipcu 1917 ukończył twerską szkołę kawalerii i został starszym junkrem.

Wojna domowa w Rosji

edytuj

Od maja 1918 r. w Armii Czerwonej, pomocnik komisarza we wsi Filipkowo. W 1919 r. ukończył twerskie kursy kawalerii. Uczestnik wojny domowej. Pomiędzy marcem a majem 1919 r. dowódca plutonu i dowódca szwadronu w 11 Armii, uczestnik obrony Astrachania. W maju 1919 r. ciężko ranny w prawą rękę i odesłany do szpitala, od grudnia 1919 r. wojskowy zwiadowca 4 Dywizji Kawalerii, Pomiędzy marcem a lipcem 1920 r. szef Wydziału Operacyjnego Sztabu 4 Dywizji Kawalerii. W lipcu 1920 ranny w lewą rękę, leczył się przez miesiąc. Pomiędzy sierpniem 1920 r. a lipcem 1921 r. pomocnik szefa sztabu 4 Dywizji Kawalerii ds. operacyjnych, a pomiędzy lipcem 1921 a sierpniem 1922 pomocnik dowódcy 20 Pułku Kawalerii. Walczył na Froncie Południowym i Południowo-Zachodnim, w składzie 1 Armii Konnej walczył z wojskami Antona Denikina (Siły Zbrojne Południa Rosji) na Północnym Kaukazie i w wojnie z Polską, później z wojskami Piotra Wrangla (Armia Rosyjska) na Krymie i Nestora Machno (Rewolucyjna Powstańcza Armia Ukrainy na Ukrainie.

Okres międzywojenny

edytuj

Od 1922 pomocnik dowódców pułków kawalerii w Północnokaukaskim, a od 1925 Leningradzkim Okręgu Wojskowym. W 1926 ukończył kursy dowódcze w Nowoczerkasku. Pomocnik dowódcy pułku kawalerii i dowódca zapasowego szwadronu w Leningradzkim Okręgu Wojskowym. W 1932 ukończył Leningradzkie Kursy Dowódcze Broni Pancernej. W latach 1932–1935 dowódca Pułku Zmechanizowanego w Białoruskim Okręgu Wojskowym, następnie brygady zmechanizowanej w Białoruskim i Kijowskim Okręgu Wojskowym. Dnia 26.10.1935 mianowany kombrigiem. W 1936 ukończył kursy akademickie przy Wojskowej Akademii Mechanizacji i Motoryzacji. W 1939 szef wydziału w tej akademii, od września 1939 dowódca wojsk pancernych 10 Grupy Armijnej w Moskiewskim Okręgu Wojskowym.

II wojna światowa

edytuj

W latach 1939–1940, jako zastępca dowódcy wojsk Grupy Armijnej, brał udział w wojnie z Finlandią. Pomiędzy majem a czerwcem 1940 dowódca Dywizji Strzeleckiej w Białoruskim i Nadbałtyckim Okręgu Wojskowym. W dniu 4 czerwca 1940 mianowany generałem majorem. W latach 1940–1941 dowódca dywizji pancernej. Od maja 1941 dowódca 28 Korpusu Zmechanizowanego w Zakaukaskim Okręgu Wojskowym. W okresie lipiec-wrzesień 1941 dowódca 47. Armii (Front Zakaukaski), brał udział w interwencji ZSRR w Iranie 1941. Od września 1941 dowódca wszystkich wojsk radzieckich znajdujących się na terytorium Iranu, grudzień 1941 – styczeń 1942 dowódca 45 Armii (Front Zakaukaski). W styczniu – lutym 1942 r. dowódca 44 Armii (Front Krymski), uczestnik obrony Półwyspu Kerczeńskiego, później z powodu choroby przebywał w moskiewskim szpitalu, od maja do listopada 1942 r. zastępca szefa Głównego Zarządu Drogowego i Służby Drogowej Armii Czerwonej. W okresie listopad 1942 – wrzesień 1943 zastępca szefa i potem szef sztabu Głównego Zarządu Samochodowego Armii Czerwonej. W okresie od stycznia do czerwca 1944 r. przedstawiciel Stawki Najwyższego Naczelnego Dowództwa w 5 i 3 Gwardyjskiej Armii Pancernej. Pomiędzy majem 1944 a majem 1945 dowódca 6 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego, który walczył w składzie 1 i 2 Frontu Ukraińskiego. Brał udział w operacji kirowogradzkiej, korsuńskiej, lwowsko-sandomierskiej, sandomiersko-śląskiej, dolnośląskiej, berlińskiej i praskiej. Szczególnie wyróżnił się podczas szturmu Berlina.

Za „umiejętne dowodzenie korpusem i przejawianie męstwa i bohaterstwa” uchwałą Prezydium Rady Najwyższej ZSRR w dniu 29 maja 1945 uhonorowało go tytułem Bohatera ZSRR.

Okres powojenny

edytuj

27 czerwca 1945 mianowany generałem porucznikiem. Po wojnie dowodził dywizją pancerną w Centralnej Grupie Wojsk, od września 1946 zastępca dowódcy wojsk zmechanizowanych Centralnej Grupy Wojsk. Od 1947 zastępca dowódcy dywizji pancernej. W latach 1948–1950 pomocnik dowódcy wojsk zmechanizowanych Białoruskiego Okręgu Wojskowego. Następnie na wyższych kursach akademickich przy Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Woroszyłowa w Moskwie. Od marca 1951 na emeryturze.

Odznaczenia

edytuj

Medale i odznaczenia zagraniczne.

Bibliografia

edytuj