Wadim Abdraszytow
Wadim Jupupowicz Abdraszytow (ros. Вадим Юсупович Абдрашитов, tatar. Вадим Йосыф улы Габдерәшитов, Vadim Yosıf uğlı Ğabderəşitov; ur. 19 stycznia 1945 w Charkowie, zm. 12 lutego 2023[1]) – rosyjski reżyser filmowy pochodzenia tatarskiego, także pedagog.
 Wadim Abdraszytow, 2012 | |
| Prawdziwe imię i nazwisko |
Wadim Jusupowicz Abdraszytow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Zawód |
reżyser |
| Lata aktywności |
od 1974 |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujW latach 1959–1961 uczył się w technikum transportu kolejowego w Ałma-Acie, a następnie, w latach 1961–1964 pobierał nauki w Moskiewskim Instytucie Fizyczno-Technicznym. W 1967 ukończył tamtejszy Instytut Chemiczno-Technologiczny. W trakcie studiów zainteresował się filmem. Hobbystycznie zajmował się dokumentowaniem życia uczelni.
W latach 1967–1970 był zatrudniony na stanowisku inżyniera w fabryce chemicznej, nie przestał jednak myśleć o pracy filmowca. W 1974 został absolwentem wydziału reżyserii Państwowego Instytutu Kinematografii (WGIK) (w którym obecnie wykłada). Uczył się tam m.in. od Michaiła Romma i Lwa Kulidżanowa.
W czasie studiów zrealizował dwie etiudy: Reportaż z asfaltu (Rieportaż s asfalta) i Zatrzymajcie Potapowa (Ostanowitie Potapowa), które zdobyły nagrody na przeglądach filmów szkolnych[2]. Był reżyserem w wytwórni Mosfilm. Często współpracował z pisarzem i scenarzystą Aleksandrem Mindadze. Tworzył dramaty społeczne i obyczajowe, często o charakterze polemicznym, w których na ogół porusza problematykę społeczeństwa radzieckiego lat 80.
Filmografia
edytujReżyseria:
- 1973: Rieportaż s asfalta (ros. Репортаж с асфальта);
- 1974: Ostanowitie Potapowa! (ros. Остановите Потапова!);
- 1976: Głos ma obrona (Słowo dlia zaszczity, ros. Слово для защиты);
- 1979: Obrót sprawy (Poworot, ros. Поворот);
- 1980: Polowanie na lisa (Ochota na lis, ros. Охота на лис);
- 1982: Zatrzymany pociąg (Ostanowiłsja pojezd, ros. Остановился поезд);
- 1984: Parada planet (Parad płaniet, ros. Парад планет);
- 1986: Plumbum, czyli niebezpieczna gra (Pliumbum, ili Opasnaja igra, ros. Плюмбум, или Опасная игра);
- 1988: Sługa (Sługa, ros. Слуга);
- 1990/1991: Armawir (ros. Армавир);
- 1995: Pjesa dla passażyra (ros. Пьеса для пассажира);
- 1997: Czas tancerza (Wriemia tancora, ros. Время танцора);
- 2003: Burze magnetyczne (Magnitnyje buri, ros. Магнитные бури).
Scenariusze:
- 1973: Rieportaż s asfalta (ros. Репортаж с асфальта);
Nagrody i odznaczenia
edytuj- 1989 – Nagroda Specjalna za film Sługa na MFF w Berlinie,
- Nagroda Interfilm – wyróżnienie
- Nagroda im. Alfreda Bauera
- 1991 – Nagroda Państwowa ZSRR,
- 1992 – tytuł Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej[3],
- 1995 – Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcia (stylistyczne i tematyczne wyspecjalizowanie) za film Pjesa dla passażyra
- 2003 – nagroda specjalna jury za „Magnitnyje buri”[3] w Soczi.
Życie prywatne
edytujJego żoną była Natella Toidze. Mieli dwoje dzieci (Oleg i Nana).
Przypisy
edytuj- ↑ Умер режиссер Вадим Абдрашитов [online], Ведомости [dostęp 2023-02-13] (ros.).
- ↑ Edward Pawlak, Barbara Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985, s. 232.
- ↑ a b Вадим Абдрашитов. [w:] Энциклопедия отечественного кино [on-line]. ООО Мастерская «Сеанс», 2005-2011. [dostęp 2014-03-28]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia multimedialna PWN – Teatr i film, 1999
- Artykuły o reżyserze w prasie polskiej
- Время как судьба в фильмах Абдрашитова: Ольга Суркова - ИМЛИ РАН, 2014. - 978-5-905999-16-1
Linki zewnętrzne
edytuj- Wadim Abdraszytow w bazie IMDb (ang.)
- Wadim Abdraszytow w bazie Filmweb