Uszak gęstowłosy (Auricularia nigricans (Sw.) Birkebak, Looney & Sánchez-García) – gatunek grzybów z rodziny uszakowatych (Auriculariaceae)[1]. Rośnie w strefie tropikalnej, spokrewniony z rodzimym uszakiem bzowym (Auricularia auricula-judae).

Uszak gęstowłosy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Gromada

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

uszakowce

Rodzina

uszakowate

Rodzaj

uszak

Gatunek

uszak gęstowłosy

Nazwa systematyczna
Auricularia nigricans (Sw.) Birkebak, Looney & Sánchez-García
N. Amer. Fung. 8(6): 12 (2013)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Auricularia, Auriculariaceae, Auriculariales, Auriculariomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1806 r. Olof Swartz, nadając mu nazwę Peziza nigricans. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2013 r. Birkebak, Looney & Sánchez-García[1].

Niektóre synonimy:

  • Auricularia auricula-judae var. polytricha (Mont.) Rick 1958
  • Auricularia leucochroma Kobayasi 1942
  • Auricularia nigrescens (Sw.) Farl. 1905
  • Auricularia polytricha (Mont.) Sacc. 1885
  • Auricularia polytricha var. argentea D.Z. Zhao & Chao J. Wang 1991
  • Auricularia polytricha (Mont.) Sacc. 1885 var. polytricha
  • Exidia polytricha Mont. 1834
  • Hirneola nigra (Sw.) Fr. 1849
  • Hirneola nigricans (Sw.) P.W. Graff 1917
  • Hirneola polytricha (Mont.) Fr. 1849
  • Lachnea nigra (Sw.) Sacc. 1889
  • Peziza nigrescens Sw. 1788
  • Peziza nigricans Sw. 1806[2].

Popularnie znany jako uszak judaszowy albo grzyb Mun[3][4].

Morfologia

edytuj

Gatunek podobny do rodzimego uszaka bzowego, jednak o nieco większych owocnikach i zewnętrznej powierzchni pokrytej dwa razy dłuższymi włoskami (do 0,5 mm). Wysuszone owocniki po zewnętrznej stronie ciemnobrązowe do czarnych, matowe, po wewnętrznej szarobrązowe[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Grzyb występuje w strefie tropikalnej na całym świecie. Rośnie głównie na osłabionych lub martwych drzewach w lasach, zaroślach, parkach, ogrodach. W warunkach naturalnych występuje głównie na pniach czarnego bzu, ale też na akacji i innych drzewach zazwyczaj liściastych, praktycznie nie występuje na iglastych[3]. Jest również uprawiany przez człowieka[4].

Znaczenie

edytuj

Grzyb jadalny, obecny w kuchniach wielu narodów azjatyckich, szczególnie chińskiej i japońskiej[5] oraz w medycynie chińskiej, w której uważany jest za grzyb leczniczy. Przypisuje mu się szereg właściwości leczniczych, m.in. w leczeniu chorób układu oddechowego[3].

Grzyb uprawny. W krajach Dalekiego Wschodu uprawia się go na drewnie, jest też sprowadzany do Europy, w tym do Polski i serwowany w restauracjach kuchni azjatyckiej. Dopuszczony jest do obrotu handlowego i przetwórstwa na terenie Polski[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2016-08-09] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2016-08-09] (ang.).
  3. a b c Składnik Kulinarny – Grzyby Mun, uszak gęstowłosy [online], gotujmy.pl [dostęp 2016-07-26].
  4. a b c d Marek Snowarski, Atlas grzybów, Bielsko-Biała: Pascal, 2005, s. 278, ISBN 83-7304-554-6.
  5. Grzyby Mun [online], niam.pl [dostęp 2016-07-26].