Traktat w Northampton
Traktat w Northampton[1][2] (ang. Treaty of Edinburgh-Northampton) – traktat pokojowy podpisany 17 marca 1328 roku przez Szkocję i Anglię. Przyniósł on kres I wojny o niepodległość Szkocji, która została rozpoczęta inwazją wojsk angielskich w 1296 roku.
| Data | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Przyczyna | |||
| Strony traktatu | |||
| |||
Traktat został podpisany w Edynburgu przez króla Szkocji Roberta Bruce. Ratyfikowany został 1 maja przez angielski parlament, obradujący w Northampton. Dokument został spisany w języku francuskim i znajduje się w Narodowym Archiwum Szkocji (National Archives of Scotland) w Edynburgu[3].
Na mocy traktatu, w zamian za zapłatę 100 000 funtów, Anglia zgodziła się na to, że:
- Szkocja jest w pełni suwerennym państwem
- Robert I Bruce i jego następcy oraz spadkobiercy są prawowitymi władcami Szkocji
- granica między państwami będzie taka jak za panowania króla Szkocji Aleksandra III.
Przebieg wojny
edytujBezpośrednią przyczyną wybuchu wojny były spory o koronę Szkocji po śmierci Aleksandra III. Początkowo roszczenia do korony Jana Balliola popierał angielski król Edward I Długonogi. W 1292 roku Jan Balliol został koronowany na króla Szkocji. Edward I Długonogi niebawem jednak zmienił zdanie i najechał na Szkocję. Po przegranej bitwie pod Dunbar w 1296 roku Jan Balliol abdykował. Cała wojna zakończyła się zwycięstwem Szkotów i koronacją Roberta Bruce w 1323 roku[3].
Król Edward II zatwierdził rozejm, lecz jednocześnie pozwalał na ataki angielskich kaprów na flamandzkie statki handlujące ze Szkocją. Jednym ze złupionych statków był „Pelarym” wart 2 000 £. Po jego przejęciu wymordowano wszystkich Szkotów znajdujących się na pokładzie[4]. Robert Bruce wielokrotnie, bezskutecznie domagał się zaprzestania tych ataków. W związku z tym 26 kwietnia 1326 roku w odnowił przymierze z Francją, podpisując z nią układ w Corbeil. W 1327 Szkoci zaatakowali północną Anglię. 4 sierpnia wygrali bitwę pod Stanhope Park w hrabstwie Durham.
Negocjacje
edytujWdowa po królu Izabela i Roger Mortimer, regent Edwarda III uznali, że podpisanie traktatu pokojowego jest jedyną drogą, która pozwala zakończyć wojnę. W październiku 1327 wysłani oni posłów w celu rozpoczęcia negocjacji. 1 marca 1328 roku angielski parlament obradujący w Yorku, na czele którego stał Edward II określił angielskie warunki pokoju. Negocjacje zakończyły się 17 marca. Traktat został podpisany w Opactwie Holyrood w Edynburgu[5]. Ratyfikowany został 1 maja 1328 roku przez angielski parlament, obradujący w Northampton.
Przypisy
edytuj- ↑ Szkocja, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-01-04].
- ↑ Marcin Kamler: Europa: regiony i państwa historyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 326. ISBN 978-83-01-13291-0.
- ↑ a b Zdjęcie dokumentu z Narodowego Archiwum Szkocji. [dostęp 2008-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-30)]. (ang.).
- ↑ SCOTLAND IN THE HUNDRED YEARS' WAR. (ang.).
- ↑ Magnús Magnússon: Scotland: The Story of a Nation London. Londyn rok= 2000: HarperCollins. ISBN 0-00-257148-X.