Tupou VI
Tupou VI (pełne imię ʻAhoʻeitu ʻUnuaki-ʻo-tonga Tukuʻaho Tupou VI, ur. 12 lipca 1959 w Nukuʻalofie) – król Tonga od 18 marca 2012, młodszy brat poprzedniego króla Jerzego Tupou V. Wcześniej, minister obrony i minister spraw zagranicznych w latach 1998–2004 oraz premier Tonga w latach 2000–2006.
Król Tonga | |
Okres | |
---|---|
Koronacja |
4 lipca 2015[1] |
Poprzednik | |
Dane biograficzne | |
Dynastia |
Tupou |
Data i miejsce urodzenia | |
Ojciec | |
Matka | |
Rodzeństwo | |
Żona | |
Dzieci |
Lātūfuipeka Tukuʻaho, |
Edukacja i kariera wojskowa
edytujTupou VI urodził się w pałacu królewskim w Nukuʻalofie, stolicy Tonga jako najmłodszy z czworga dzieci króla Taufaʻahau Tupou IV (miał jeszcze dwóch braci i siostrę). Zdobył gruntowne wykształcenie. Edukację rozpoczynał w stołecznym Tupou College, kontynuował ją w szkole The Leys School w Cambridge, a następnie w Naval War College w Stanach Zjednoczonych (1988) oraz w Joint Services Staff College w Australii (1995). W 1997 ukończył studia w dziedzinie obrony na University of New South Wales, a rok później stosunki międzynarodowe na Bond University[2].
W 1982 wstąpił do marynarki Tongijskich Sił Obrony. W 1987 awansował do stopnia komandora podporucznika. W latach 1990–1995 brał udział w programie patrolowania Pacyfiku (Pacific Patrol Boat Program), będąc dowódcą statku VOEA Pangai (P202). W 1994 służył w siłach pokojowych (Pacific Peace-Keeping Force) na wyspie Bougainville. W 1995 został awansowany do stopnia komandora porucznika, a w 2007 do stopnia komandora[2].
Kariera polityczna
edytujW lipcu 1980 książę otrzymał rodowy tytuł Lavaka, w styczniu 1982 tytuł ʻAta, a w lipcu 1987 tytuł ʻUlukalala. Od tej pory był tytułowany jako Lavaka Ata ʻUlukalala[2].
Od października 1998 do sierpnia 2004 zajmował stanowisko ministra obrony oraz ministra spraw zagranicznych. 3 stycznia 2000 został mianowany szefem rządu. W czasie kierowania rządem pełnił także funkcję ministra rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, a od 2001 również ministra komunikacji i lotnictwa cywilnego. Urząd premiera sprawował do 11 lutego 2006, kiedy dobrowolnie zrezygnował z niego. Przyczyniła się do tego napięta atmosfera w kraju oraz seria prodemokratycznych protestów wzywających do zmniejszenia roli rodziny królewskiej w rządzie. Jego następca, Feleti Sevele, został pierwszym premierem Tonga nie będącym członkiem arystokracji[2][3][4].
11 września 2006, po śmierci swego ojca, króla Taufaʻahau Tupou IV, został mianowany następcą tronu. 25 lipca 2008 objął nowo ustanowiony urząd Wysokiego Komisarza Tonga w Australii. Stanowisko zajmował do marca 2012, rezydując w tym czasie w Canberze[2][5].
Król Tonga
edytuj18 marca 2012 w szpitalu w Hongkongu zmarł król Jerzy Tupou V. W chwili śmierci brata książę znajdował się u jego boku. Tego samego dnia przejął opuszczony tron Tonga[2][6]. 21 marca 2012 został formalnie ogłoszony królem, przybierając imię Tupou VI[7].
Rodzina
edytujKról żonaty jest z królową Nanasipauʻu Tukuʻaho, z którą ma troje dzieci[2]:
- córkę ʻAngelika Lātūfuipeka Halaʻevalu Mataʻaho Napuaʻokalani Tukuʻaho (ur. 1983)
- syna Siaosi Manumataongo ʻAlaivahamamaʻo ʻAhoʻeitu Konstantin Tukuʻaho, zw. Tupoutoʻa ʻUlukalala (ur. 1985) – następca tronu
- syna Viliami ʻUnuaki-ʻo-Tonga Lalaka moʻe ʻEiki Tukuʻaho, zw. ʻAta (ur. 1988)
Przypisy
edytuj- ↑ Tonga King Tupou VI formally crowned, „BBC News”, 4 lipca 2015 [dostęp 2024-07-13] (ang.).
- ↑ a b c d e f g The Tupou Dynasty - GENEALOGY. royalark.net. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).
- ↑ Tongan Prince 'the right man' to rule. nzherald.co.nz, 20 marca 2012. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).
- ↑ Tonga gets first elected leader. BBC News, 13 lutego 2006. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).
- ↑ HRH The Crown Prince Tupouto'a Lavaka: Tonga's First High Commissioner to Australia. mic.gov.to, 16 sierpnia 2008. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).
- ↑ Tonga holds funeral of King George Tupou V. BBC News, 26 marca 2012. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).
- ↑ Tonga's new king formally proclaimed. stuff.co.nz, 21 marca 2012. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).