Wikipedia

Trzęsienie ziemi w Albanii (2019)

trzęsienie ziemi (magnituda 6,4; epicentrum: okolice Mamurras, Albania; 2019)

Trzęsienie ziemi w Albanii (2019) – trzęsienie ziemi o dużej mocy, które 26 listopada 2019 roku nawiedziło północno-zachodnią część Albanii.

Trzęsienie ziemi w Albanii (2019)
Ilustracja
Mapa Albanii ze wskazaną lokalizacją i siłą trzęsienia ziemi
Nawiedzone państwa

 Albania

Epicentrum

16 km od Mamurras

Data

26 listopada 2019

Godzina

3:54

Ofiary śmiertelne

51 osób[1]

Ranni

>3000 osób[2]

Magnituda

6,4 MW

Położenie na mapie Albanii
Mapa konturowa Albanii, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z trzema otaczającymi go okręgami o coraz większej średnicy
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, na dole znajduje się punkt z trzema otaczającymi go okręgami o coraz większej średnicy
Ziemia41°30′40″N 19°30′54″E/41,511111 19,515000
Multimedia w Wikimedia Commons

Magnituda wstrząsu sejsmicznego wyniosła 6,4, a jego epicentrum znajdowało się 16 km na południowy zachód od miasta Mamurras[3][4]. Wstrząs odczuwalny był w albańskiej stolicy, Tiranie, a także miejscach znacznie oddalonych od epicentrum, między innymi w Tarencie (Włochy) i Belgradzie (Serbia)[5]. To trzęsienie ziemi okazało się tragiczne w skutkach – zginęło co najmniej 51 osób[1][6][7], a ponad 3000 innych zostało rannych[2]. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi, jakie nawiedziło Albanię od ponad 40 lat[4]. Do największych zniszczeń doszło w mieście Durrës, które znalazło się w bezpośrednim otoczeniu epicentrum. Wstrząsy odczuwalne były w promieniu kilkuset kilometrów, w państwach ościennych: Macedonii Północnej, Grecji, Serbii, Włoszech, a nawet w odległej Szwajcarii[8].

Położenie tektoniczne

edytuj

Albania położona jest w regionie, który charakteryzuje się intensywną aktywnością sejsmiczną. Okolice Morza Śródziemnego stanowią strefę kolizji dwóch głównych płyt litosfery: afrykańskiej i euroazjatyckiej. Granica kontaktu tych dwóch płyt wyznacza strefę konwergencji, w której dwie płyty typu kontynentalnego, napierają na siebie, wzajemnie się zgniatając[9]. W okresie 100 lat poprzedzających wstrząsy z 2019 roku w tym regionie (w odległości nie większej niż 150 km od epicentrum) doszło do siedmiu trzęsień ziemi równych lub silniejszych niż 6 MW. W 1979 roku doszło do najtragiczniejszego w skutkach tego typu wydarzenia (6,9 MW), które oddalone było o 70 km na północny wschód od tego z 2019 roku – w Czarnogórze. Zginęło tam wówczas 135 osób: 100 w Czarnogórze i 35 w Albanii[3].

Przebieg trzęsienia ziemi

edytuj

Trzęsienie ziemi w Albanii odnotowane zostało 26 listopada 2019 r. o godzinie 2:54 UTC (czas lokalny: 3:54). Magnituda wstrząsu wyniosła 6,4 MW. Epicentrum zlokalizowane było w strefie wybrzeża morskiego, 7 km na północ od albańskiego portu w Durrës i blisko 30 km na zachód od Tirany. Zjawisko to było zlokalizowane niemal w tym samym miejscu, co trzęsienie ziemi, które miało miejsce 21 września tego samego roku[8].

Siła tego wstrząsu była tak duża, że zarejestrowany został na zapisach monitoringu aktywności sejsmicznej w obejmującej terytorium Polski i strefę przygraniczną[10] sieci obserwacyjnej państwowej służby geologicznej (PSG_Sejs_NET); na stacji sejsmicznej państwowej służby geologicznej we wsi Hołowno (woj. lubelskie) zarejestrowany został obraz falowy[8].

Z uwagi na wcześniejsze, mocne wstrząsy (4,4 MW), które odczuwalne były około godzinę wcześniej, duża część mieszkańców z okolicy obszaru epicentralnego opuściło domy; w chwili wystąpienia głównego wstrząsu pozostawali poza budynkami[8].

Przez pierwsze 24 godziny od głównego wstrząsu zarejestrowanych zostało ponad 500 wstrząsów wtórnych[11], z których cztery były silniejsze niż M5, a także kolejne piętnaście o sile między M4 a M5 (stan na: 23:00 UTC, 28 listopada)[12]. Najsilniejszy wstrząs wtórny wystąpił o godzinie 7:08 CET (UTC 1), mniej niż cztery godziny po wstrząsie głównym, a jego magnituda wyniosła 5,4; to wydarzenie spowodowało wstrząs o intensywności VII (very strong, tłum. bardzo silny)[13].

Wstrząsy wtórne

edytuj
Lista wstrząsów wtórnych silniejszych niż 4,0 MW
Data Czas (UTC) Magnituda MW Intensywność Głębokość Lokalizacja Źr.
26 listopada 2:59:24 5,1 — 10 km 6 km na płn., płn.-zach.[i] od Shijak [14]
26 listopada 3:03:00 5,3 &0000000000000007.000000 VII 10 km 9 km na zach., płn.-zach.[ii] od Vore [15]
26 listopada 6:08:22 5,4 &0000000000000007.000000 VII 10 km 22 km na zach. od Mamurras [13]
26 listopada 7:27:02 4,8 &0000000000000005.000000 V 10 km 21 km zach., płd.-zach.[iii] od Mamurras [16]
26 listopada 12:14:13 4,4 — 10 km 12 km na północ od Durrës [17]
26 listopada 13:05:00 4,9 &0000000000000004.000000 IV 10 km 13 km na zachód od Mamurras [18]
26 listopada 15:11:56 4,2 — 10 km 19 km na zach., płn.-zach.[ii] od Mamurras [19]
26 listopada 17:19:13 4,7 &0000000000000006.000000 VI 10 km 21 km na północ od Durrës [20]
27 listopada 11:03:35 4,1 &0000000000000003.000000 III 10 km 16 km na zachód od Mamurras [21]
27 listopada 14:45:24 5,3 &0000000000000006.000000 VI 12,6 km 19 km na zach., płd.-zach.[iii] od Mamurras [22]
27 listopada 22:19:00 4,3 &0000000000000003.000000 III 10 km 21 km na płn., płn.-zach.[i] od Durrës [23]
27 listopada 22:50:15 4,5 — 10 km 16 km na północ od Durrës [24]
27 listopada 22:51:24 4,4 — 10 km 13 km na północ od Durrës [25]
27 listopada 23:02:49 4,2 — 10 km 12 km na północ od Durrës [26]
28 listopada 10:25:05 4,5 — 10 km 22 km na zach., płd.-zach.[iii] od Mamurras [27]
28 listopada 10:52:42 4,9 &0000000000000004.000000 IV 10 km 23 km na zachód od Mamurras [28]
  1. ↑ a b Kierunek: północ, północny zachód
  2. ↑ a b Kierunek: zachód, północny zachód
  3. ↑ a b c Kierunek: zachód, południowy zachód

Zniszczenia

edytuj

W zlokalizowanym w pobliżu epicentrum dużym portowym mieście Durrës, a także we wsi Kodër-Thumanë[a] zniszczenia spowodowane trzęsieniem ziemi były bardzo poważne[29][30]. W Durrës zawaliły się dwa hotele i dwa apartamentowce[30]. W Kodër-Thumanë[a] zawaleniu uległy cztery budynki[30]. Z sąsiednich krajów, a także innych państw europejskich do Albanii przybyły ekipy ratownicze ze specjalistycznym sprzętem, psami tropiącymi i kryzysowym zaopatrzeniem, które miały pomóc w poszukiwaniach oraz zapewnić opiekę osobom bezdomnym[31]. Siły specjalne RENEA kontynuowały poszukiwanie kilku osób, których zaginięcie zgłoszono[32]; z gruzów uratowano co najmniej 45 osób[33].

Zgodnie z oficjalnymi danymi 51 osób zginęło – 25 w Durrës, 25 w Kodër-Thumanë[a] oraz 1 w Lezhë[1]. Wstrząsy wtórne utrudniały poszukiwania zespołom ratunkowym. Początkowo przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia Albanii potwierdzili, że liczba rannych wyniosła ponad 900, z których 731 leczono w szpitalach w Trauma i w Durrës[34].

30 listopada albański premier, Edi Rama, przekazał informację o zakończeniu poszukiwań i akcji ratunkowej, ponieważ uznano, że pod gruzami nie znajdują się już ciała. W tym samym oświadczeniu podał, że ostateczna liczba rannych wyniosła 2000, a według wstępnych ustaleń ponad 4000 osób zostało pozbawionych domów na skutek klęski żywiołowej[6]. Według tych samych wstępnych danych poważnym zniszczeniom uległo ponad 1465 budynków w stolicy, Tiranie, oraz około 900 w pobliskim Durrës[35].

Z powodu trzęsienia ziemi wysiedlonych zostało 2500 osób, z których część tymczasowo zakwaterowano w namiotach na murawie stadionu Niko Dovana w Durrës, a część w hotelach[30]. Przedstawiciele Turcji ewakuowali z Albanii 23 swoich obywateli do szpitala zlokalizowanego w prowincji Izmir nad Morzem Egejskim[36]. Oddalona o 5 km od epicentrum głównego trzęsienia i niecały kilometr od wtórnego wstrząsu o sile 5,3 MW baza Ashraf-3, z której korzysta 4000 członków Organizacji Bojowników Ludowych Iranu (OBL) i Narodowej Rady Irańskiego Ruchu Oporu (fr. CNRI), uległa znacznym zniszczeniom, a część osób zginęła[37].

  •  
    Członkowie albańskiej armii zaangażowani w pomoc
  •  
    Widok z lotu ptaka na zawalony budynek w Durrës
  •  
    Ekipy poszukiwawcze i ratownicze z Włoch pracujące przy ruinach
  •  
    Ekipy poszukiwawcze i ratownicze z Rumunii pracujące przy ruinach
  •  
    Tymczasowe namioty przygotowane dla wysiedleńców na murawie stadionu Niko Dovana (Durrës)
  •  
    Wysiedleńcy ulokowani w tymczasowych namiotach

Uwagi

edytuj
  1. ↑ a b c W źródłach miejscowość Kodër-Thumanë określana jest jako Thumane (Thumanë).

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Janula Vila: Shuarja e 51 jetëve, orët e ankthit dhe shpresa për t’i gjetur gjallë, historitë tronditëse të 26 nëntorit, lëkundjet që shuan shumë ëndërra. dosja.al, 2019-12-29. [dostęp 2020-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-02)]. (alb.).
  2. ↑ a b EU Leads International Help to Albania Quake Recovery. voanews.com, 2019-12-02. [dostęp 2019-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-23)]. (ang.).
  3. ↑ a b USGS: M 6.4 – 16km WSW of Mamurras, Albania. earthquake.usgs.gov, 2019-11-26. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  4. ↑ a b R. Razak, A. Prifti, B. Westcott, R. Picheta: At least 23 killed, 325 injured, as 6.4-magnitude earthquake strikes Albania. cnn.com, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  5. ↑ Very Strong earthquake – Albania – November 26, 2019. 2019-11-26. [dostęp 2019-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  6. ↑ a b Llazar Semini: Albania earthquake: Search for victims officially ends as death toll reaches 51. independent.co.uk, 2019-11-30. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  7. ↑ Marc Santora: In Albania, a Race to Save Lives on Ground That Keeps Shaking. nytimes.com, 2019-11-28. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  8. ↑ a b c d Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Maja Kowalska: Trzęsienie ziemi w Albanii – Państwowy Instytut Geologiczny – PIB. pgi.gov.pl. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)].
  9. ↑ Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Maja Kowalska: Trzęsienie ziemi w Albanii – Państwowy Instytut Geologiczny – PIB. pgi.gov.pl, 2019-09-30. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)].
  10. ↑ zespół wykonawców PIG-PIB z Centrum Geozagrożeń: Raport sejsmologiczny państwowej służby geologicznej – sierpień 2019 r. – Państwowy Instytut Geologiczny – PIB. pgi.gov.pl, 2019-09-20. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)].
  11. ↑ Albania Earthquake Sent 523 Aftershocks in 24 Hours. exit.al, 2019-11-27. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  12. ↑ Latest Earthquakes. earthquake.usgs.gov, 2019-11-28. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  13. ↑ a b M 5.4 – 22km W of Mamurras, Albania. earthquake.usgs.gov, 2019-11-26. [dostęp 2019-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-29)]. (ang.).
  14. ↑ M 5.1 – 6km NNW of Shijak, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  15. ↑ M 5.3 – 9km WNW of Vore, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  16. ↑ M 4.8 – 21km WSW of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  17. ↑ M 4.4 – 12km N of Durres, Albania, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  18. ↑ M 4.9 – 13km W of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  19. ↑ M 4.2 – 19km WNW of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  20. ↑ M 4.7 – 21km N of Durres, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  21. ↑ M 4.1 – 16km W of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  22. ↑ M 5.3 – 19km WSW of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  23. ↑ M 4.3 – 21km NNW of Durres, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  24. ↑ M 4.5 – 16km N of Durres, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  25. ↑ M 4.4 – 13km N of Durres, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  26. ↑ M 4.2 – 12km N of Durres, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  27. ↑ M 4.5 – 22km WSW of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  28. ↑ M 4.9 – 23km W of Mamurras, Albania. United States Geological Survey, 2019-11-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  29. ↑ Arkadiusz Grochot: Silne trzęsienie ziemi w Albanii. Są ofiary. rmf24.pl, 2019-11-26. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)].
  30. ↑ a b c d International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies: Information Bulletin. 2019-11-27. [dostęp 2019-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-27)]. (ang.).
  31. ↑ Llazar Semini: Hopes fade for any more survivors in Albania quake; 46 dead. apnews.com, 2019-11-28. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  32. ↑ Humbi vajzën e mitur nën rrënoja, RENEA shpëton nënën 30-vjeçare në Durrës. integrimi.al, 2019-11-26. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-27)]. (alb.).
  33. ↑ A. Shehaj: Të dhënat deri tani: 42 të vdekur, 45 të nxjerrë gjallë e 750 të plagosur. joqalbania.com, 2019-11-28. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-28)]. (alb.).
  34. ↑ No. of injured from earthquake rises to 900. albaniandailynews.com, 2019-11-29. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  35. ↑ Associated Press: Albania Quake Rescues End With Toll at 51. nytimes.com, 2019-11-30. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  36. ↑ Turkey’s aid will never be forgotten: Albanian PM. 2019-11-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).
  37. ↑ Devastating earthquake destroys the PMOI/NCR base in Albania, possibly dozens dead, survivors blame Iran. balkanspost.com, 2019-11-29. [dostęp 2019-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-30)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trzęsienie_ziemi_w_Albanii_(2019)&oldid=70996591”