Tęgoskór kurzawkowy
Tęgoskór kurzawkowy (Scleroderma bovista Fr.) – gatunek grzybów z rodziny tęgoskórowatych (Sclerodermaceae)[1].
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
tęgoskór kurzawkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Scleroderma bovista Fr. Syst. mycol. (Lundae) 3(1): 48 (1829) | |
.JPG)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Scleroderma, Sclerodermataceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Scleroderma fuscum (Corda) E. Fisch.1900
- Scleroderma verrucosum subsp. bovista (Fr.) Šebek 1953
- Scleroderma verrucosum var. bovista (Fr.) Šebek 1958
- Tuber fuscum Corda 1837
Nazwę polską nadał Franciszek Błoński w 1888 r[3]
W dawnych systemach klasyfikacyjnych grzybów zaliczano go do klasy lub rzędu wnętrzniaków[4].
Morfologia
edytujKulisty, lub nieco spłaszczony, bez trzonu, o średnicy 2–5 cm, wyjątkowo do 8 cm. Jest twardy, ciężki, ma dość cienkie i gładkie perydium, na starość popękane na szczycie. Barwa piaskowo-brązowo-żółta, czasami z pomarańczowym odcieniem. Dojrzały owocnik otwiera się pękając i nie ulega rozerwaniu na fragmenty. Warstwa hymenialna (gleba) znajduje się wewnątrz perydium. Jest biała, z wiekiem ciemnobrązowa. Strzępki posiadają sprzążki. U nasady strzępki tworzą pękatą grzybnię[5].
Kuliste, ciemnobrązowe, o rozmiarach 8–9, 5–10, 9–12 μm. Powierzchnia pokryta dość regularną siateczką o wysokości 1,3–1,7 μm[5].
Występowanie
edytujWystępuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Najliczniejsze stanowiska znane są w Europie, występuje tutaj na całym obszarze, również na Islandii[6]. W Polsce nie jest rzadki, dokładne rozprzestrzenienie jednak nie jest znane[3]. Nie znajduje się na czerwonej liście grzybów zagrożonych, ani na liście gatunków prawnie chronionych.
Rośnie na piaszczystym podłożu, w lasach liściastych i iglastych, również na wydmach[5]. Owocniki wytwarza od lipca do grudnia[3].
Gatunki podobne
edytujWśród występujących w Polsce tęgoskórów tęgoskór kurzawkowy odróżnia się gładką powierzchnią owocnika. Najpewniejszą cechą umożliwiającą odróżnienie go od innych tęgoskórów jest jednak urzeźbienie zarodników i występowanie sprzążek na strzępkach[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2015-08-15]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ a b c d Wanda Rudnicka-Jezierska: Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales). Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991. ISBN 83-85444-01-7.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-08-12].