Wikipedia

Szubienica w Złotym Stoku

Szubienica w Złotym Stoku – nieistniejąca już szubienica, znajdująca się niegdyś po lewej stronie drogi (obecna ul. 3 Maja) prowadzącej z Ząbkowic Śląskich w stronę centrum Złotego Stoku[1].

Szubienica w Złotym Stoku
Ilustracja
Fragment ryciny F. B. Wernera przedstawiający szubienicę w Złotym Stoku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Złoty Stok

Rozpoczęcie budowy

1558

Ważniejsze przebudowy

1740

Zniszczono

1831

Położenie na mapie Złotego Stoku
Mapa konturowa Złotego Stoku, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pozostałości szubienicy w Złotym Stoku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pozostałości szubienicy w Złotym Stoku”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pozostałości szubienicy w Złotym Stoku”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Pozostałości szubienicy w Złotym Stoku”
Położenie na mapie gminy Złoty Stok
Mapa konturowa gminy Złoty Stok, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pozostałości szubienicy w Złotym Stoku”
Ziemia50°27′03″N 16°52′57″E/50,450833 16,882500
Multimedia w Wikimedia Commons

Opis

edytuj

Szubienica składała się z dwóch części: murowanej, cylindrycznej studni o wysokości 2,5 metra i średnicy ok. czterech metrów oraz z trzech słupów połączonych u góry o wysokości dwóch i pół metra. Całość konstrukcji miała wysokość pięciu metrów[1].

Historia

edytuj

Została wzniesiona w XVI wieku, a pierwsze informacje o niej pochodzą z 1558 roku, kiedy to książę Ernest Bawarski nadał przywilej wzniesienia kamiennej szubienicy, prawdopodobnie w miejscu wcześniejszej, drewnianej konstrukcji[2][3]. W 1575 roku stracono tutaj mężczyznę nazywanego Pachmann, który dopuścił się 28 morderstw. Druga wzmianka pochodzi z 1714 r. Dotyczy ona dzierżawy miejscowych stawów, z których jeden nosi nazwę szubienicznego. 17 grudnia 1714 r. Praska Izba Apelacyjna skazała na karę stosu dla Rosiny Neugebauerin[4]. Kare wykonano prawdopodobnie kilka tygodni później obok szubienicy. Na tym samym miejscu straceń żywot od katowskiego miecza skończył w 1719 roku Gottfried Joseph Großpitsch[4]. Z kolei jego wspólniczka została osadzona w kajdany na pół roku pracy. Niedaleko szubienicy znajdował się tzw. Galgenkreuz, który pozwalał pomodlić się skazańcom idącym na śmierć[2]. Kopia krzyża szubienicznego stoi w tym samym miejscu do dziś[2]. W 1740 roku szubienica przeszła remont[2]. W tym samym roku powieszono na niej złodzieja Christopha Griegera[3][2]. W 1831 roku, m.in. z powodu zmiany sposobu i narzędzi wykonywania kar, szubienicę rozebrano[2].

W 2010 roku, członkowie Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa odkryli pozostałości szubienicy. Ówczesne władze miasta zapowiadały odtworzenie szubienicy i udostępnienie jej jako atrakcji turystycznej. Ostatecznie w 2016 roku zrezygnowano z planów z powodu braku funduszy[5].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Daniel Wojtucki, Publiczne miejsca straceń na Dolnym Śląsku od XV do połowy XIX wieku, Wyd. 1, Katowice: Fundacja „Zamek Chudów”, 2009, s. 511–512, ISBN 978-83-924607-4-9, OCLC 632189780 [dostęp 2023-03-23].
  2. ↑ a b c d e f Paweł Duma, Daniel Wojtucki. Wzgórze szubieniczne w Złotym Stoku. „Sudety”. 12, s. 6–7, 2010. [dostęp 2023-03-15]. 
  3. ↑ a b Narzędzia tortur pojawią się w Złotym Stoku [online], zabkowice.express-miejski.pl [dostęp 2023-03-14].
  4. ↑ a b Paweł Duma, Honorata Rutka, Daniel Wojtucki, Miejsce straceń w Złotym Stoku - wyniki badań archeologicznych z 2011 roku, zjk.centrix.pl, 1 grudnia 2011, s. 23 [dostęp 2023-05-20] [zarchiwizowane 2012-10-21] (pol.).
  5. ↑ Nie odtworzą szubienicy w Złotym Stoku [online], zabkowice.express-miejski.pl [dostęp 2023-03-23].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szubienica_w_Złotym_Stoku&oldid=72735026”