Szepetówka

miasto na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim

Szepetówka (ukr. Шепетівка, Szepetiwka) – miasto na Ukrainie, siedziba rejonu w obwodzie chmielnickim; przemysł maszynowy, drzewny, cukrowniczy, materiałów budowlanych, węzeł kolejowy; muzeum.

Szepetówka
Шепетівка
Ilustracja
Główna ulica miasta
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 chmielnicki

Rejon

szepetowski

Powierzchnia

40 km²

Wysokość

254 m n.p.m.

Populacja (2022)
• liczba ludności


40 299[1]

Nr kierunkowy

380-3840

Kod pocztowy

30400-30409

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Szepetówka”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szepetówka”
Ziemia50°11′N 27°04′E/50,183333 27,066667
Strona internetowa

Miasto leży nad rzeką Huska – dopływem Horynia.

Prywatne miasto szlacheckie, położone w województwie wołyńskim, w 1739 roku należało do klucza Szepetówka Lubomirskich[2].

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, drzewny, cukrowniczy oraz materiałów budowlanych[3].

Historia

edytuj
 
Szepetówka na rysunku Napoleona Ordy

Pod rozbiorami siedziba gminy Szepetówka(inne języki) w powiecie zasławskim guberni wołyńskiej.

  • 1863 pierwsza wzmianka o Szepetówce,
  • 1619 Szepetówce nadano prawa miejskie,
  • 1793 Szepetówka zajęta przez Rosję w II rozbiorze Polski,
  • 1795 Szepetówka wchodzi w skład powiatu zasławskiego guberni wołyńskiej,
  • 1873 wybudowano stację kolei żelaznej,
  • 1932 Szepetówka zostaje siedzibą powiatu, obwodu winnickiego;
  • 1937 powiat szepetowski wchodzi w skład obwodu kamieniecko-podolskiego (od 1954 obwodu chmielnickiego).

[potrzebny przypis]

We wrześniu 1939 roku sowieci założyli tu jeden z obozów zbiorczych dla polskich jeńców wojennych wziętych do niewoli po klęsce Wojska Polskiego; stąd między innymi NKWD wysyłało jeńców do miejsc kaźni[4]

Podczas okupacji hitlerowskiej, w grudniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 6000 osób. 10 września 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali[5].

W 1959 liczyło 31 898 mieszkańców[6], w 1989 – 50 876 mieszkańców[7], a w 2013 już tylko 43 375 mieszkańców[8].

Polacy w Szepetówce

edytuj

Czystki i wywózki z lat trzydziestych XX w. zmniejszyły udział Polaków w ogólnej liczbie mieszkańców. Zgodnie ze spisem z 2001 r. w Szepetówce jest oficjalnie nieco ponad 2 tys. Polaków, czyli 5% ogółu ludności. Według badań przeprowadzonych przez Związek Polaków na Ukrainie, Polaków w mieście i rejonie żyje prawie 10 tys., czyli blisko 25%. Świadczy o tym choćby liczba członków Związku Polaków na Ukrainie sięgająca 1 tys. osób. W 2008 r. w jednej z ukraińskich szkół powstały polskie klasy, a później w sześciu innych. Łącznie różnymi formami nauczania w języku polskim objętych jest około 800 dzieci. W 2011 planowano budowę polskiej szkoły przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” (będzie to szósta szkoła polska na Ukrainie)[9].

Urodzeni w Szepetówce

edytuj

Galeria

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Чисельність населення (за оцінкою) на 1 січня 2022 року // Головне управління статистики
  2. Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 438.
  3. Szepetówka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-21].
  4. Kapelani Wojska Polskiego z lat 1919-1939 wśród Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Katyń – Charków – Twer – Bykownia – 1940. Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich, 16 czerwca 2018. [dostęp 2020-04-16].
  5. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1468.
  6. Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  7. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  8. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
  9. Pięć polskich szkół na Ukrainie - Archiwum Rzeczpospolitej [online], rp.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).