Solaris Vacanza
Solaris Vacanza – rodzina wysokopokładowych autokarów turystycznych produkowanych przez polskie przedsiębiorstwo Solaris Bus & Coach w Bolechowie-Osiedlu. Na serię składają się dwa modele: produkowany w latach 2002–2008 Solaris Vacanza 12 oraz produkowany w latach 2004–2010 Solaris Vacanza 13.
 Solaris Vacanza 13 | |
| Dane ogólne | |
| Producent | |
|---|---|
| Premiera |
2001 |
| Lata produkcji |
2002–2010 |
| Miejsce produkcji | |
| Dane techniczne | |
| Typy nadwozia |
wysokopokładowy autokar turystyczny |
| Układ drzwi |
1-1-0 |
| Liczba drzwi |
2 |
| Szerokość drzwi |
550 – 600 mm |
| Silniki | |
| Moc silników |
250 kW (340 KM) |
| Skrzynia biegów | |
| Liczba przełożeń |
6 lub 8 |
| Długość |
Vacanza 12: 12 000 mm |
| Szerokość |
2550 mm |
| Wysokość |
Vacanza 12: 3830 mm |
| Masa własna |
Vacanza 12: 13 000kg |
| Masa całkowita |
Vacanza 12: 18 000 kg |
| Rozstaw osi |
Vacanza 12: 6050 mm |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc siedzących |
Vacanza 12: do 49 1 1 |
| Informacje dodatkowe | |
| ABS |
|
| ASR |
|
| Klimatyzacja |
|
Zaprezentowany w 2001 r. Solaris Vacanza 12 uzupełnił ofertę producenta o model autokaru turystycznego. W 2003 r. wziął on udział w konkursie o tytuł Autokar Roku 2004, w którym zajął II miejsce. W tym samym roku do oferty weszła II generacja modelu, która obejmowała niewielkie zmiany konstrukcyjne w modelu 12-metrowym, a także poszerzenie gamy o trzyosiowy model Vacanza 13. Rocznie produkowano od kilku od kilkunastu pojazdów, z czego zdecydowana większość trafiła na rynek polski, jedynie kilka egzemplarzy wyeksportowano do Niemiec, Estonii i na Łotwę. Ponadto w całym okresie produkcji na bazie modelów Vacanza powstało 12 specjalnych ambulansów do poboru krwi. Ostatecznie w związku ze słabnącym zainteresowaniem klientów, produkcję modelu Vacanza zakończono w 2010 r.
Historia
edytujGeneza
edytuj.jpg)
W 1994 r. Krzysztof Olszewski założył w Bolechowie-Osiedlu koło Poznania spółkę Neoplan Polska. Na potrzeby wygranego przetargu na dostawę 72 niskopodłogowych autobusów miejskich dla MPK Poznań w tym samym roku w Bolechowie rozpoczęto budowę nowej fabryki autobusów, a 22 marca 1996 r. z linii montażowej zjechał pierwszy pojazd. Neoplan Polska produkował modele autobusów miejskich, ale także autokarów na licencji niemieckiego przedsiębiorstwa Neoplan. W zakładzie w Bolechowie-Osiedlu powstawały modele turystyczne z serii Neoplan Transliner (N 316 K, N 316 SHD, N 318 SHD) oraz Neoplan Skyliner (N 122/3). W 1999 r. zaprezentowano model Solaris Urbino 12 – pierwszy autobus miejski z nowej rodziny Solaris Urbino, która szybko stała się najlepiej sprzedawanym autobusem miejskim w Polsce[1][2][3].
I generacja (2001–2003)
edytuj
W związku z poszerzaniem oferty w ramach nowej na rynku marki Solaris, w październiku 2001 r. na międzynarodowych targach Busworld w Kortrijk zaprezentowano model 12-metrowego wysokopokładowego autokaru turystycznego nazwanego Solaris Vacanza 12. Konstrukcja została od zera opracowana przez biuro konstrukcyjne Solarisa we współpracy ze studiem projektowym IFS Designatelier z Berlina[4][5][6]. W pojeździe zastosowano jednostkę napędową DAF zblokowaną ze skrzynią biegów ZF. Uwagę zwracał nowoczesny design autokaru, w tym charakterystyczna asymetryczna linia przedniej szyby, znana z autobusów miejskich z serii Urbino, a także boczne szyby w kształcie trapezów i przypominająca klin bryła pojazdu[7]. W 2001 r. powstały dwa prototypowe egzemplarze Vacanzy 12, które były testowane na torach doświadczalnych m.in. w Polsce, na Słowacji i w Holandii[4]. W 2002 r. ruszyła seryjna produkcja modelu, a pierwszym przewoźnikiem, który zdecydował się na jego zakup było krakowskie przedsiębiorstwo Jarema Bus[4][8]. W tym samym roku sprzedano jeszcze 7 innych pojazdów tego typu[8][7]. W 2003 r. Solaris Vacanza znalazł pierwszych dwóch nabywców poza granicami Polski – w czerwcu tego roku jedną sztukę przekazano przedsiębiorstwu Reisebüro Müller z Blieskastel w Niemczech, natomiast drugi egzemplarz zakupił miejski przewoźnik z litewskiego Daugavpils[9]. W lipcu 2003 r. Solaris Vacanza 12 wziął udział w Coach Euro Test 2003 – konkursie o tytuł Autokar Roku 2004. Wśród konkurentów znaleźli się Hispano Divo, Scania Irizar PB, Volvo 9700 oraz MAN Lion’s Star. Test odbył się we włoskim Baveno[7]. Ostatecznie Vacanza zajęła ex aequo drugie miejsce wraz z autokarem Volvo, natomiast pierwsze miejsce przypadło ex aequo autokarom MAN i Scania-Irizar[10][11].
II generacja (2003–2010)
edytuj
W 2003 r. Solaris rozszerzył ofertę autokarów turystycznych o trzyosiowy model Solaris Vacanza 13 o długości 12,9 m. Pierwszy raz szerszej publiczności nowy autokar zaprezentowano podczas targów w Kortrijk w październiku 2003 r., a w Polsce w grudniu na konferencji prasowej producenta w Warszawie[5][12]. Jednocześnie, wraz z wprowadzeniem modelu Vacanza 13, drobne zmiany konstrukcyjne przeszedł model 12-metrowy i tym samym do produkcji w 2004 r. weszła jego II generacja[13]. Wśród największych zmian w stosunku do I generacji należy wymienić podniesienie górnej krawędzi przedniej szyby, zastosowanie trzeciej wycieraczki przedniej szyby, zmiana średnicy przednich reflektorów, zmiana układu pokryw bocznych oraz układu schowków w pojeździe, a także inne drobne zmiany w designie zewnętrznym oraz wyposażeniu wnętrza autokarów. Zmieniła się także oferta dostępnych jednostek napędowych i skrzyń biegów[4][13]. Pierwszymi odbiorcami Vacanzy w przedłużonej wersji było niemieckie przedsiębiorstwo Schmetterling Reisen oraz w Polsce firma Imex z Jastrzębia Zdroju[4]. W planach producenta było rozwinięcie oferty autokarów o model Vacanza 14, jednak ostatecznie do niego nie doszło[13][4]. Sprzedaż autobusów Solaris Vacanza daleko odbiegała jednak od poziomu produkcji konstrukcji konkurencyjnych, czy też poziomu sprzedaży modeli miejskich z rodziny Urbino. Rocznie fabrykę Solarisa opuszczało przez cały okres produkcji maksymalnie kilkanaście pojazdów, z czego kilka stanowiły specjalne konstrukcje do poboru krwi[8][14]. Zdecydowana większość autokarów Vacanza trafiała na rynek polski, pojedyncze sztuki zamawiali przewoźnicy z Niemiec, Estonii oraz Łotwy[8][15][16]. Pod koniec I dekady XXI zainteresowanie autokarami z tej serii jeszcze spadło[8][17], w związku z czym w 2010 r. ostatecznie zostały wycofane z produkcji[15][16][17]. W późniejszych latach przedsiębiorstwo Solaris nie wracało już do produkcji autokarów turystycznych[5].
Ambulansy do poboru krwi
edytuj
W 2002 r. skonstruowano pierwszy ambulans do poboru krwi na zamówienie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach[8]. Przedsiębiorstwo z Bolechowa już wcześniej zajmowało się produkcją pojazdów specjalnych na bazie autokarów Neoplan – wyprodukowano m.in. autobus do poboru krwi, centrum kosmetyczne dla firmy Oriflame oraz pojazdy do obsługi pasażerów portu lotniczego Warszawa-Okęcie. Autokar do poboru krwi został nagrodzony na targach wynalazczości w Paryżu w 2003 r.[18]. Po 2004 r. kontynuowana była produkcja ambulansów do poboru krwi na bazie autokarów Vacanza 12 i Vacanza 13. W 2004 r. jedna sztuka trafiła do RCKiK w Bydgoszczy, natomiast w 2006 i 2007 r. po dwie zamówiły RCKiK z Warszawy i Poznania[18]. Rok później jeden ambulans na bazie Vacanzy trafił także na Łotwę. W całym okresie produkcji powstało 12 ambulansów do poboru krwi na bazie autokarów Solaris[8]. Po zakończeniu produkcji autokarów serii Vacanza Solaris nie zaprzestał produkcji ambulansów do poboru krwi. W 2018 r. wyprodukowano 2 tego typu pojazdy na bazie autobusu miejskiego Urbino 8,9 LE electric dla RCKiK w Katowicach[19].
| Państwo | Odbiorca | Rok produkcji | Model |
|---|---|---|---|
 Polska
|
RCKiK Katowice | 2002 | Vacanza 12 |
| RCKiK Bydgoszcz | 2004 | Vacanza 12 | |
| RCKiK Warszawa | 2006 | Vacanza 13 | |
| RCKiK Warszawa | 2006 | Vacanza 13 | |
| RCKiK Poznań | 2007 | Vacanza 12 | |
| RCKiK Katowice | 2007 | Vacanza 13 | |
| RCKiK Gdańsk | 2007 | Vacanza 13 | |
| RCKiK Katowice | 2008 | Vacanza 13 | |
| RCKiK Poznań | 2008 | Vacanza 12 | |
| RCKiK Bydgoszcz | 2008 | Vacanza 12 | |
| RCKiK Racibórz | 2009 | Vacanza 13 | |
 Łotwa
|
Valsts Asinsdonoru Centrs Riga | 2007 | Vacanza 12 |
| Łącznie: 6 szt. Vacanza 12 i 6 szt. Vacanza 13 | |||
Konstrukcja
edytuj
| Solaris Vacanza 12 | Solaris Vacanza 13 | ||
|---|---|---|---|
| Dane podstawowe: | |||
| Długość | [mm] | 12 000 | 12 900 |
| Szerokość | [mm] | 2550 | 2550 |
| Wysokość | [mm] | 3830 | 3860 |
| Rozstaw osi | [mm] | 6050 | 6180 / 1500 |
| Zwis przedni | [mm] | 2600 / 3350 | 2600 / 2620 |
| Średnica zawracania | [mm] | 21000 | 22000 |
| Dopuszczalna masa całkowita | [kg] | 18 000 | 24 000 |
| Układ napędowy | |||
| Silnik | DAF XE 250C, 1600 Nm, 250 kW (340 KM)[i] DAF XE 280C, 1750 Nm, 280 kW (380 KM)[i] DAF XE 315C, 1950 Nm, 315 kW (428 KM) |
DAF XE 315C, 1950 Nm, 315 kW (428 KM) | |
| Skrzynia biegów | ZF 6S1600[i] ZF AS TRONIC[i] ZF 8S180 |
ZF 8S180 | |
| Ogumienie | 295/80 R 22.5 | 295/80 R 22.5 | |
| Zbiornik paliwa | [l] | 500 | |
| Nadwozie | |||
| Układ drzwi | 1-1-0 | 1-1-0 | |
| Liczba miejsc siedzących | maks. 49 1 1 | maks. 53 1 1 | |
| Pojemność bagażników | [m³] | 9,1 | |
Nadwozie i wnętrze
edytujSolaris Vacanza, w zależności od modelu, jest dwu- lub trzyosiowym wysokopokładowym autokarem turystycznym o długości 12 000 lub 12 900 mm. Konstrukcja nadwozia autokarów z serii Vacanza jest modułowa, co umożliwiło stworzenie na podstawie modelu 12-metrowego wersji 13-metrowej, a także ewentualnych dłuższych wersji pojazdu. Solaris Vacanza jest konstrukcją samonośną. Zastosowano zawieszenie pneumatyczne oraz niezależne zawieszenie osi przedniej. W Vacanzie 12 przednia oś jest skrętna, a tylna – napędowa, natomiast w Vacanzie 13 przednia i tylna oś są skrętne, oś środkowa pełni rolę osi napędowej. Autokary wyposażone są w retarder, a także systemy ABS i ASR[25][26]. Konstrukcja nadwozia została wykonana ze stali nierdzewnej i spełnia europejskie normy dotyczące bezpieczeństwa autokarów obowiązujące w chwili powstawania modelu, co zostało potwierdzone przez testy autokaru na torze DAF w Holandii[27].
Design zewnętrzny autokarów opracowało studio IFS Designatelier z Berlina[6][26]. Szczególnym elementem charakterystycznym była asymetryczna przednia szyba, znana z autobusów miejskich Solaris Urbino, poprawiająca widoczność kierowcy przy podjeżdżaniu do krawężnika. Boczną ścianę zaprojektowano w kształt klina z opływowym przejściem dachu w ścianę przednią (z oszkleniem części dachu w przedniej części autokaru) oraz bocznymi szybami w kształcie trapezów. Wejście na pokład umożliwiają dwie pary drzwi w układzie 1-1-0 o szerokości 550–600 mm[27]. Na pokładzie Vacanzy 12 w wersji trzygwiazdkowej znajduje się 49 miejsc dla pasażerów, a w wersji czterogwiazdkowej – 44 miejsca. Vacanza 13 mieści z kolei standardowo o 1 rząd miejsc siedzących więcej (odpowiednio 53 i 48 miejsc). Autokary są wyposażone w toaletę na pokładzie (przy drugich drzwiach), zestaw audio-wideo, klimatyzację, indywidualne nawiewy i lampki, a także barek[25][26][4]. Pod pokładem znajduje się przestrzeń bagażowa – w Vacanzie 12 o pojemności 9,1 m³[27].
Układ napędowy
edytujJednostkami napędowymi wykorzystywanymi w autokarach Solaris Vacanza były silniki DAF spełniające normę emisji spalin Euro 3, a później Euro 4. W I generacji klienci mieli wybór pomiędzy trzema jednostkami napędowymi: XE 250C (o mocy 250 kW = 340 KM), XE 280C (o mocy 280 kW = 380 KM) oraz XE 315C (o mocy 315 kW = 428 KM), natomiast w autokarach II generacji stosowano jedynie silniki typu XE 315C. Za przeniesienie napędu odpowiadała skrzynia biegów produkcji ZF typu: AS-TRONIC, 6S1600 lub 8S180, przy czym w autokarach II generacji stosowano tylko tę ostatnią opcję[4][25][26]. Solaris Vacanza wyróżniał się stosunkowo niewielkim zużyciem paliwa jak na autokar tej klasy[27].
| Parametr | Solaris Vacanza 12 | Scania Irizar PB | |
|---|---|---|---|
| Długość | 12 000 mm | 12 000 mm | |
| Szerokość | 2550 mm | 2550 mm | |
| Wysokość | 3830 mm | 3651 mm | |
| Masa własna | 12 900 – 14 400 kg | 14 370 kg | |
| Dopuszczalna masa całkowita | 18 000 kg | 18 000 kg | |
| Silnik | DAF XE 315C, 315 kW, 1950 Nm |
Scania DC12.01, 309 kW, 2000 Nm | |
| Skrzynia biegów | ZF 8S180 | Scania GR801R | |
| Przyspieszenie | 0–50 km/h | 10,39 s | 16,48 s |
| 0–80 km/h | 24,09 s | 30,59 s | |
| 0–100 km/h | 36,92 s | 41,6 s | |
| Zużycie paliwa przy stałej prędkości (/100 km) | 60 km/h | 13,87 l | 12,26 l |
| 80 km/h | 17,96 l | 16,82 l | |
| 100 km/h | 21,97 l | 21,49 l | |
| Opór aerodynamiczny przy prędkości | 80 km/h | 193,79 kg | 172,43 kg |
| 100 km/h | 248,53 kg | 209,4 kg | |
| Wymagana moc do osiągnięcia | 80 km/h | 42,26 kW | 37,6 kW |
| 100 km/h | 67,75 kW | 57,08 kW | |
Przypisy
edytuj- ↑ Zbigniew Rusak, Solaris Urbino – 15 lat rynkowego sukcesu (1), „Autobusy TEST”, 9/2014, s. 12–15, ISSN 1509-5878 [dostęp 2020-03-13] (pol.).
- ↑ Solaris Bus & Coach S.A., Solaris. Power of Enthusiasm, 2013 (pol.).
- ↑ Autobusy turystyczne Neoplan produkowane w Bolechowie [online], solaris-club.pl [dostęp 2020-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-12] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Autobusy turystyczne Solaris Vacanza [online], solaris-club.pl [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ a b c Historia – Solaris Bus & Coach S.A. [online], solarisbus.com [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ a b Portfolio – IFS Design [online], ifs-design.de [dostęp 2020-03-23] (ang. • niem.).
- ↑ a b c d COACH EURO TEST VI – autobusowa szansa dla Polski [online], transinfo.pl, 6 lipca 2003 [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-13] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Zestawienie wyprodukowanych autobusów turystycznych Solaris Vacanza w latach 2002–2007 [online], solaris-club.com [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-24] (pol.).
- ↑ Eksport Solarisa [online], infobus.pl, 8 października 2003 [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-13] (pol.).
- ↑ Scania Irizar PB Autokarem Roku 2004 [online], infobus.pl, 6 listopada 2003 [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ Aleksander Sowa, Legendy naszej motoryzacji, 2010, s. 362, ISBN 978-83-941974-7-6 (pol.).
- ↑ Polska premiera najnowszych dzieł Solarisa [online], infobus.pl, 7 grudnia 2003 [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-23] (pol.).
- ↑ a b c Kortrijk 2005: Solaris – specjalista od wyzwań [online], infobus.pl, 10 grudnia 2005 [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-13] (pol.).
- ↑ Tadeusz Dyr, Solaris na europejskim rynku autobusowym, „Autobusy TEST”, 2007, s. 14–19, ISSN 1509-5878 [dostęp 2020-03-18] (pol.).
- ↑ a b Solaris Vacanza 12 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ a b Solaris Vacanza 13 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ a b Marek Kuc, Autobusy z Bolechowa 1996–2018, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2019, s. 69–70, ISBN 978-83-206-2007-8 (pol.).
- ↑ a b Najdłuższy „krwiopijca” Solarisa [online], infobus.pl, 14 marca 2007 [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-13] (pol.).
- ↑ Pierwszy taki autobus na świecie. W RCKiK Katowice! [online], infobus.pl [dostęp 2018-09-30] (pol.).
- ↑ Solaris Vacanza 12 01-V1/001 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ Solaris Vacanza 12 02-V1/003 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ Solaris Vacanza 12 01-V1/001 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ Solaris Vacanza 13 02-V1/003 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ Solaris Vacanza 12 02-V1/003 [online], phototrans.eu [dostęp 2020-12-29] (pol.).
- ↑ a b c d Solaris Vacanza 12 w bazie autobusów infobus.pl [online], infobus.pl [dostęp 2020-03-19] (pol.).
- ↑ a b c d e Solaris Vacanza 13 w bazie autobusów infobus.pl [online], infobus.pl [dostęp 2020-03-19] (pol.).
- ↑ a b c d e Drogowy test Solarisa Vacanzy [online], infobus.pl, 24 marca 2005 [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-13] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia autokarów Solaris Vacanza w serwisie phototrans.eu
- Zestawienie wyprodukowanych autobusów turystycznych Solaris Vacanza w latach 2002–2007 w serwisie solaris-club.pl. solaris-club.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-24)].