Słodyszek zielony[1] (Meligethes viridescens) – gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Meligethinae. Zamieszkuje Europę, Afrykę Północną, Zakaukazie i Azję Środkową. Żeruje na kapustowatych.

Słodyszek zielony
Meligethes viridescens
(Fabricius, 1787)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

łyszczynkowate

Podrodzina

Meligethinae

Rodzaj

Meligethes

Podrodzaj

Meligethes (Brassicogethes)

Gatunek

Meligethes (Brassicogethes) viridescens

Taksonomia

edytuj

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1787 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Nitidula viridescens[2].

Morfologia

edytuj

Chrząszcz o owalnym w zarysie, stosunkowo wyraźnie wysklepionym ciele długości od 2 do 2,5 mm. Wierzch ciała ma zielony, zielononiebieski lub niebieski z silnym połyskiem metalicznym[3][4], a odnóża rdzawe[3]. Głowa ma dość prostą przednią krawędź nadustka[4]. Punktowanie na przedpleczu jest wyraźnie gęściejsze niż na pokrywach[3]. Rozpłaszczone krawędzie boczne przedplecza są wąskie, a jego tylne kąty nie sterczą ku tyłowi[4]. Przyszwowy rządek na pokrywach ma na całej długości przebieg równoległy do szwu. Na zapiersiu samca widnieje trójkątnawy wcisk, u samca nieszczególnie głęboki, a u samicy płytki[3]. Odnóża mają uda trzykrotnie dłuższe niż szerokie, a stopy o pazurkach pozbawionych ząbka u podstawy. Przednia para goleni cechuje się zewnętrzną krawędzią uzbrojoną w drobne, ostre ząbki[3][4], z których żaden nie wyróżnia się kształtem; golenie te największą szerokość osiągają na wysokości piątego lub szóstego ząbka[3]. Odnóża pary środkowej mają na brzusznej krawędzi uda ząbek w odsiebnej ⅓[3][4]. Genitalia samca charakteryzują się płatem środkowym edeagusa z równoległymi bokami i tępo zaokrąglonym szczytem, a paramerami dłuższymi niż szerszymi i dość głęboko na szczycie wciętymi[3].

Ekologia i występowanie

edytuj

Owad rozmieszczony od nizin po góry[5][3]. Zarówno larwy, jak i postacie doskonałefitofagami żerującymi na pyłku[3]. Jest oligofagiem kapustowatych, stwierdzanym m.in. na rodzajach dwurząd, gorczyca i kapusta[6]. Zimowiska opuszcza na wiosnę przy temperaturze około 15°C[5].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Islandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji[2]. Poza tym podawany jest z Maroka, Zakaukazia i Turkmenistanu[5].

Przypisy

edytuj
  1. Roman Kuntze. Krytyczny przegląd szkodników z rzędu chrząszczy zarejestrowanych w Polsce w latach 1919—1933. „Rocznik Ochrony Roślin”. 3 (2), 1936. Warszawa. 
  2. a b Brassicogethes viridescens (Fabricius, 1787). [w:] PESI Portal [on-line]. [dostęp 2024-12-12].
  3. a b c d e f g h i j Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976.
  4. a b c d e Mike Hackston: Keys for the identification of British Nitidulidae (the pollen beetles). Meligethes. [dostęp 2024-12-12].
  5. a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986. 
  6. Willem N. Ellis: Brassicogethes viridescens (Fabricius, 1787). [w:] Plant Parasites of Europe. Leafminers, galls and fungi [on-line]. bladmineerders.nl, 2001-2023. [dostęp 2024-12-12].