Rod Steiger

Rod Steiger
	; Rod Steiger (1995)
Imię i nazwisko	Rodney Stephen Steiger
Data i miejsce urodzenia	14 kwietnia 1925 ; Westhampton
Data i miejsce śmierci	9 lipca 2002 ; Los Angeles
Zawód	aktor
Współmałżonek	Sally Gracie; (1952−1958; rozwód); Claire Bloom; (1959–1969; rozwód); Sherry Nelson; (1973−1979; rozwód); Paula Ellis; (1986−1997; rozwód); Joan Benedict; (2000−2002; jego śmierć)
Lata aktywności	1946-2001
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rod Steiger, właśc. Rodney Stephen Steiger^[1]^[2] (ur. 14 kwietnia 1925 w Westhampton, zm. 9 lipca 2002 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy, teatralny i telewizyjny pochodzenia francuskiego, szkockiego i niemieckiego. Laureat Oscara^[3]. Był aktorem bardzo wszechstronnym, jego filmografia liczy ponad 100 pozycji.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Westhampton na Long Island w rodzinie luterańskiej jako syn Lorraine (z domu Driver) i Fredericka Steigera. Uczęszczał do szkoły publicznej w Irvington, Bloomfield, Newark w stanie New Jersey^[4].

W wieku 16 lat zaciągnął się do Marynarki Wojennej i w czasie II wojny światowej służył na Pacyfiku (1941–45).

Kariera

Po wojnie rozpoczął karierę teatralną, grając w spektaklach: Curse you, Jack Dalton! (1946) w Civic Repertory Theatre of Newark i Proces Mary Dugan (The Trial of Mary Dugan). Zawodu uczył się w Actors Studio, studiu aktorskim Dramatic Workshop Elii Kazana i Lee Strasberga. Po debiucie na Broadway w Night Music (1951), wystąpił jako telegrafista w Seagulls Over Sorrento w John Golden Theatre (11 września 1952).

Pojawiał się też w serialach telewizyjnych: Danger (1950–53), Lux Video Theatre (1951), Out There (1951), Tales of Tomorrow (1952–53), The Gulf Playhouse (1953), Medallion Theatre (1953), Goodyear Television Playhouse (1953), Kraft Theatre (1952–54), The Philco Television Playhouse (1951–55) i Schlitz Playhouse of Stars (1957–58). W kinie zadebiutował w niewielkiej roli jako Frank w dramacie Freda Zinnemanna Teresa (1951) z Pier Angeli. Uznanie przyniosła mu rola prawnika Charleya „the Genta” Malloya, brata gangstera (Marlon Brando), w dramacie kryminalnym Na nabrzeżach (On the Waterfront, 1954) Kazana. Kreacja w tym filmie przyniosła mu nominację do Oscara.

Zagrał potem w dramacie kryminalnym Roberta Aldricha Wielki nóż (The Big Knife, 1955) z Shelley Winters, westernie muzycznym Freda Zinnemanna Oklahoma! (1955), dreszczowcu Kena Annakina Across the Bridge (1957), westernie Run of the Arrow (1957) i biograficznym Al Capone (1959) jako tytułowy Al Capone.

Kolejną nominację do Oscara otrzymał za rolę profesora uniwersytetu Sola Nazermana w dramacie wojennym Sidneya Lumeta Lombardzista (The Pawnbroker, 1964). Następnie wystąpił w melodramacie Davida Leana Doktor Żywago (Doctor Zhivago, 1965) wg powieści Borisa Pasternaka jako Wiktor Hipolitowicz Komarowski. Oscara zdobył za kreację Billa Gillespie, szefa policji w małym miasteczku w 1968 – w antyrasistowskim dramacie W upalną noc (1967).

Grał główne role w czarnej komedii Jacka Smighta Nie traktuje się tak damy (No Way to Treat a Lady, 1968), adaptacji sztuki Kurta Vonneguta W dniu urodzin Wandy June (Happy Birthday, Wanda June, 1971) w reż. Marka Robsona, dramacie Richarda C. Sarafiana Lolly-Madonna XXX (1973) z Jeffa Bridgesa, dramacie biograficznym Carla Lizzaniego Mussolini - Ostatni akt (Mussolini: Ultimo atto, 1974) jako Benito Mussolini, dramacie Portrait of a Hitman (1977), miniserialu biblijnym Franca Zeffirelliego Jezus z Nazaretu (Jesus of Nazareth, 1977) jako Poncjusz Piłat, dramacie Normana Jewisona F.I.S.T. (1978) jako senator Andrew Madison z Sylvestrem Stallone, horrorze Stuarta Rosenberga The Amityville Horror (1979) z Margot Kidder, a także miniserialu ABC Żony Hollywood (Hollywood Wives, 1985) wg powieści Jackie Collins jako arogancki szef hollywoodzkiego studia Oliver Easterne u boku Candice Bergen, Angie Dickinson i Anthony’ego Hopkinsa oraz biograficznym miniserialu CBS Sinatra (1992) jako Sam Giancana.

Życie prywatne

Był pięciokrotnie żonaty. Jego drugą żoną (w latach 1959-69) była aktorka Claire Bloom. Z tego związku miał córkę Annę (ur. 1960), która została śpiewaczką operową. Z czwartego małżeństwa miał jeszcze syna Michaela (ur. 1993).

Zmarł w wieku 77 lat w wyniku zapalenia płuc i komplikacji po operacji usunięcia guza pęcherzyka żółciowego^[5]. Pochowany na cmentarzu w Los Angeles.

Według tzw. liczby Bacona jest najbardziej powiązanym z innymi aktorami aktorem w historii kina.

Filmografia

Teresa (1951) jako Frank
Na nabrzeżach (1954) jako Charley Malloy
Wielki nóż (1955) jako Stanley Shriner Hoff
Billy Mitchell przed sądem wojskowym (1955) jako mjr. Allen W. Gullion
Oklahoma! (1955) jako Jud Fry
Ranczo w dolinie (1956) jako Pinky
Tym cięższy ich upadek (1956) jako Nick Benko
Powrót z wieczności (1956) jako Vasquel
Al Capone (1959) jako Al Capone
Wyprawa siedmiu złodziei (1960) jako Paul Mason
Najdłuższy dzień (1962) jako dowódca niszczyciela
Ręce nad miastem (1963) jako Edoardo Nottola
Lombardzista (1964) jako Sol Nazerman
Nieodżałowani (1965) jako pan Joyboy
I przyszedł człowiek (1965) jako mediator
Doktor Żywago (1965) jako Wiktor Komarowski
W upalną noc (1967) jako Bill Gillespie, szef policji
Człowiek ilustrowany (1969) jako Carl
Waterloo (1970) jako Napoleon Bonaparte
Garść dynamitu (1971) jako Juan Miranda
Mussolini: ostatni akt (1974) jako Benito Mussolini
Lucky Luciano (1974) jako Gene Giannini
Niewinni o brudnych rękach (1974) jako Louis Wormser
Jezus z Nazaretu (1977) jako Poncjusz Piłat
F.I.S.T. (1978) jako senator Andrew Madison
Miłość i kule (1979) jako Joe Bomposa
Steiner – Żelazny krzyż 2 (1979) jako gen. Webster
Amityville Horror (1979) jako o. Delaney
Omar Mukhtar (1981; znany także pod tytułem Lew pustyni) jako Benito Mussolini
Prawdziwa twarz (1984) jako porucznik McGreavy
Miecz Gideona (1986) jako Mordechai Samuels
Amerykański gotyk (1988) jako dziadek
Styczniowy człowiek (1989) jako mjr. Eamon Flynn
Czcigodni mordercy (1990) jako Charlie D’Amico
Gracz (1992) – w roli siebie samego
Specjalista (1994) jako Joe Leon
Honor kawalerzysty (1995) jako płk. Owen Stuart
Chłopcy bombowcy (1995) jako prezydent
Psie łzy (1996; znany także pod tytułem Shiloh) jako dr Wallace
Bajzel na kółkach (1996) jako pan Hammerman
Marsjanie atakują! (1996) jako gen. Decker
Ostatni skok (1997) jako Tony Vago
Incognito (1997) jako Milton Donovan
Młody (1997) jako Harry Sloan
Dziedzictwo (1998) jako Sadler
Dzielny pies Shiloh 2 (1999) jako dr Wallace
Wariatka z Alabamy (1999) jako sędzia Louis Mead
Huragan (1999) jako sędzia H. Lee Sarokin
I stanie się koniec (1999) jako o. Kovak
Latający Holender (2001) jako Ben

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej 1968: W upalną noc (Najlepszy Aktor Drugoplanowy)
Złoty Glob 1967: W upalną noc (Najlepszy Aktor w Dramacie)
Nagroda BAFTA
- 1964: Lombardzista (Najlepszy Aktor Zagraniczny)
- 1967: W upalną noc (Najlepszy Aktor Zagraniczny)
Nagroda na MFF w Berlinie 1964: Lombardzista (Srebrny Niedźwiedź, Najlepszy Aktor)

Przypisy

↑ Personalidade: Rod Steiger (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-04]. (port.).
↑ Rod Steiger. Listal. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).
↑ Artista: Rod Steiger (14 de Abril de 1925). Filmow. [dostęp 2017-08-04]. (port.).
↑ Rod Steiger Biography (1925-2002). Film Reference. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).
↑ Brian Baxter (2002-07-10): Obituary: Rod Steiger. The Guardian. [dostęp 2017-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-01)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Rod Steiger w bazie IMDb (ang.)
Rod Steiger w bazie Filmweb
Rod Steiger w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Personalidade: Rod Steiger (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-04]. (port.).

[2] Rod Steiger. Listal. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).

[filmow-3] Artista: Rod Steiger (14 de Abril de 1925). Filmow. [dostęp 2017-08-04]. (port.).

[filmreference-4] Rod Steiger Biography (1925-2002). Film Reference. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).

[guardian-5] Brian Baxter (2002-07-10): Obituary: Rod Steiger. The Guardian. [dostęp 2017-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-01)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]