Wikipedia

Robert Traba

polski historyk, politolog, działacz społeczny i kulturoznawca

Robert Antoni Traba (ur. 26 kwietnia 1958 w Węgorzewie) – polski historyk, politolog, działacz społeczny i kulturoznawca, profesor nauk społecznych. Profesor Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, w latach 2006–2018 dyrektor Centrum Badań Historycznych w Berlinie.

Robert Traba
Ilustracja
Robert Traba (2019)
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

26 kwietnia 1958
Węgorzewo

Profesor nauk społecznych
Specjalność: historia XIX i XX w.: Europa Środkowo-Wschodnia, Niemcy, historia regionalna, mentalności, polsko-niemieckie pogranicze
Alma Mater

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Doktorat

1992
Uniwersytet Wrocławski

Habilitacja

2005
Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk

Profesura

28 listopada 2019

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons
„Bet Tahara” w Olsztynie, siedziba założonej przez Roberta Trabę Wspólnoty Kulturowej Borussia

Życiorys

edytuj

Ukończył liceum ogólnokształcące w Węgorzewie[1], a następnie studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu[2]. W 1992 na podstawie napisanej pod kierunkiem Wojciecha Wrzesińskiego rozprawy zatytułowanej Niemiecki ruch katolicki na Warmii wobec spraw polskich w latach 1871–1914 na Uniwersytecie Wrocławskim uzyskał stopień naukowy doktora, a w następnych latach habilitował się[3]. 28 listopada 2019 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk społecznych[4].

Specjalizował się w historii Europy Środkowo-Wschodniej i Niemiec w XIX i XX wieku, a także badaniach polsko-niemieckiego pogranicza[3]. Badacz takich dziedzin jak pamięć społeczna i historia kulturowa, a także historia Niemiec i Polski w XIX i XX wieku. Zajął się również takimi zagadnieniami jak historia stosowana, otwarty regionalizm, krajobraz kulturowy, akulturacja oraz pamięć kulturowa[2][1].

Był pracownikiem naukowym w Stacji Naukowej Polskiego Towarzystwa Historycznego w Olsztynie. Od 1995 do 2003 zatrudniony w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie. Został profesorem honorowym Wolnego Uniwersytetu w Berlinie[2]. Był także profesorem w Akademii Humanistycznej w Pułtusku oraz wykładowcą na Wydziale Lingwistyki Stosowanej i Filologii Wschodniosłowiańskich Uniwersytetu Warszawskiego[3]. Objął stanowisko profesora w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk[3].

W sierpniu 2006 został powołany na dyrektora Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, sprawował tę funkcję do września 2018. W 2007 objął funkcję współprzewodniczącego Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej[2] (pełnił ją do 2020). W ramach komisji był przewodniczącym rady ekspertów i członkiem rady zarządzającej polsko-niemieckiego projektu – drugiego na świecie bilateralnego podręcznika do nauczania historii. Został założycielem olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa Borussia (1990) i współzałożycielem Fundacji „Borussia” (2006)[5]. W latach 1997–2017 był redaktorem naczelnym kwartalnika „Borussia”[2]. Objął też funkcję wiceprzewodniczącego fundacji Societas Jablonoviana[6].

Był członkiem zarządu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, a także wiceprzewodniczącym międzynarodowej rady Fundacji Topografia Terroru w Berlinie[1][7]. Został członkiem zarządu Warmińskiego Towarzystwa Historycznego[8] oraz członkiem rady programowej Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie[9]. W 2024 wszedł w skład rady Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej (jako jej współprzewodniczący)[10].

Kierował różnymi międzynarodowymi projektami[1], w ramach których m.in. powstały:

  • wystawa My, berlińczycy! Wir Berliner! Polacy w rozwoju Berlina (XVIII–XXI w.)[1],
  • dziewięć tomów cyklu Polsko-niemieckie miejsca pamięci / Deutsch-polnische Erinnerungsorte (wspólnie z Hansem Henningiem Hahnem)[11][12],
  • publikacja Modi memorandi: leksykon kultury pamięci[13].

Z jego inicjatywy odbudowano dom przedpogrzebowy „Bet Tahara” na olsztyńskim cmentarzu żydowskim, wczesne dzieło architekta Ericha Mendelsohna[14][15]; 12 stycznia 2005 „Bet Tahara” stał się siedzibą Wspólnoty Kulturowej Borussia[15].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[16][17]. W 2009 został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej[18].

W 2003 wyróżniony Medalem im. Mordechaja Anielewicza przyznawanym przez Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej za działalność i publikacje o tematyce żydowskiej[19][20]. W tym samym roku otrzymał Nagrodę Polsko-Niemiecką wręczaną przez ministrów spraw zagranicznych Polski i Niemiec[21]. W 2007 otrzymał Nagrodę im. Jerzego Giedroycia za książkę Wschodniopruskość. Tożsamość regionalna i narodowa w kulturze politycznej Niemiec[1].

Życie prywatne

edytuj

Żonaty z Elżbietą. Ma trzech synów: Aleksandra, Sebastiana i Krzysztofa[1]. W 2018 opuścił Berlin i zamieszkał na stałe w Olsztynie.

Wybrane publikacje

edytuj
  • Robert Traba: Kraina Tysiąca Granic, Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Olsztyn 2003, ISBN 83-89233-05-3.
  • Robert Traba: Wschodniopruskość. Tożsamość regionalna i narodowa w kulturze politycznej Niemiec, Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Olsztyn 2007, ISBN 978-83-89233-36-3.
  • Robert Traba: My, berlińczycy!, Koehler & Amelang, Lipsk 2009, ISBN 978-3-7338-0370-4.
  • Robert Traba: Przeszłość w teraźniejszości, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009, ISBN 978-83-7177-627-4.
  • Robert Traba: Ostpreußen – die Konstruktion einer deutschen Provinz: eine Studie zur regionalen und nationalen Identität 1914–1933 (tłum. Peter Oliver Loew), Fibre Verlag, Osnabrück 2010.
  • Robert Traba: The Past in the Present (tłum. Alex Shannon, Peter Lang), Peter Lang Edition, Frankfurt nad Menem 2015.
  • Robert Traba: Der Politische Katholizismus im Ermland. Eine Studie zur deutsch-polnischen Beziehungen 1871–1914 (tłum. Matthias Barelkowski i Jan Obermeier), Aschendorf Verlag, Münster 2016.
  • Robert Traba, Enrico Heitzer, Günter Morsch, Katarzyna Woniak (red.): Muzea martyrologiczne w Polsce i Niemczech: pamięć – edukacja – turystyka, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2018.
  • Robert Traba, Enrico Heitzer, Günter Morsch, Katarzyna Woniak (red.): W cieniu Norymbergi. Transnarodowe ściganie zbrodni nazistowskich, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2019.
  • Robert Traba, Stephan Lehnstaedt: Akcja „Reinhardt”. Historia i upamiętnienie, Neriton, Warszawa 2019.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g Robert Traba. ceik.eu. [dostęp 2019-04-19].
  2. ↑ a b c d e Prof. dr hab. Robert Traba. cbh.pan.pl. [dostęp 2011-06-05].
  3. ↑ a b c d Prof. dr hab. Robert Antoni Traba, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-02-12].
  4. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 listopada 2019 r. nr 115.12.2019 w sprawie nadania tytułu profesora (M.P. z 2019 r. poz. 1178).
  5. ↑ Fundacja „Borussia”. borussia.pl. [dostęp 2011-06-05].
  6. ↑ Mitglieder der Societas Jablonoviana. uni-leipzig.de. [dostęp 2019-04-19]. (niem.).
  7. ↑ Prof. dr Robert Traba. utp.berlin. [dostęp 2019-04-19].
  8. ↑ Vorstand. his.ermlandfamilie.de. [dostęp 2019-04-19]. (niem.).
  9. ↑ Rada Programowa. mck.krakow.pl. [dostęp 2019-04-19].
  10. ↑ Nowe Członkinie i nowi Członkowie Rady i Zarządu FWPN. Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, 7 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-09].
  11. ↑ Polsko-niemieckie miejsca pamięci – Deutsch-Polnische Erinnerungsorte. cbh.pan.pl. [dostęp 2019-04-19].
  12. ↑ Robert Traba, Hans Henning Hahn: Wyobrażenia przeszłości. Polsko-niemieckie miejsca pamięci (e-book). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2017. ISBN 978-83-7383-921-2. [dostęp 2019-04-19].
  13. ↑ Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba (red.): Modi memorandi: leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014. ISBN 978-83-7383-661-7.
  14. ↑ Porozumienie. „Borussia”. Nr 32, s. 159, 2004. 
  15. ↑ a b Dom Mendelsohna w Olsztynie. „Borussia”. Nr 37, s. 184–185, 2005. 
  16. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 778).
  17. ↑ Lista odznaczonych działaczy organizacji pozarządowych. prezydent.pl, 4 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-05].
  18. ↑ Klaudia Wojciechowska: Medale KEN dla działaczy organizacji pozarządowych związanych z edukacją. ngo.pl, 5 października 2009. [dostęp 2019-07-26].
  19. ↑ Kronika. „Borussia”. Nr 32, s. 32, 2004. 
  20. ↑ Robert Traba: Niemcy nadchodzą! Do czego zobowiązuje sąsiedztwo?. amu.edu.pl, 7 lipca 2019. s. 5. [dostęp 2019-07-26].
  21. ↑ Nagroda Polsko-Niemiecka. berlin.msz.gov.pl. [dostęp 2019-05-01].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Robert_Traba&oldid=74798246”