Rhinella
Rhinella – rodzaj płazów bezogonowych z rodziny ropuchowatych (Bufonidae).
Rhinella[1] | |||||
Fitzinger, 1826[2] | |||||
Przedstawiciel rodzaju – aga (Rh. marina) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj |
Rhinella | ||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
Bufo (Oxyrhynchus) proboscideus von Spix, 1824 | |||||
| |||||
Gatunki | |||||
|
Zasięg występowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w naturalnym stanie od dolnej części doliny Rio Grande w południowym Teksasie (Stany Zjednoczone) i południowej Sonory (Meksyk) na południe przez tropikalny Meksyk i Amerykę Środkową do południowej Ameryki Południowej[17].
Systematyka
edytujEtymologia
edytuj- Oxyrhynchus: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”[18]; ῥυγχος rhunkhos „pysk”[19]. Gatunek typowy: nie podany.
- Rhinella: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”[19]; łac. przyrostek zdrabniający -ella[20].
- Chaunus: gr. χαυνος khaunos „porowaty, gąbczasty”[21]. Gatunek typowy: Chaunus marmoratus Wagler, 1828 (= Bufo (Oxyrhynchus) granulosus von Spix, 1824).
- Otilophes (Otilophis, Osilophus, Otilophus, Otylophus): gr. ους ous, ωτος ōtos „ucho”[18]; λοφος lophos „czubek, grzebień”[22]. Gatunek typowy: Rana margaritifera Laurenti, 1768.
- Phryniscus: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[23]; łac. przyrostek zdrabniający -iscus, -isca, -iscum, od gr. przyrostka zdrabniającego -ισκος -iskos[24]. Gatunek typowy: Phryniscus nigricans Wiegmann, 1834.
- Otolophus: jak Otilophes. Gatunek typowy: Bufo margaritifer Daudin, 1802.
- Eurhina: gr. ευ eu „dobry, ładny”[25]; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”[19]. Gatunek typowy: Bufo (Oxyrhynchus) proboscideus von Spix, 1824.
- Chilophryne: gr. χειλος kheilos, χειλεος kheileos „usta”[26]; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[23]. Gatunek typowy: Bufo dorbignyi A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
- Docidophryne: gr. δοκις dokis, δοκιδος dokidos „belka, deska”[27]; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[23]. Gatunek typowy: Bufo agua Daudin, 1802 (= Rana marina Linnaeus, 1758).
- Trachycara: gr. τραχυς trakhus „chropowaty, szorstki”[28]; καρα kara „głowa”[29]. Gatunek typowy: Trachycara fusca Tschudi, 1845 (= Rana margaritifera Laurenti, 1768).
- Aruncus: łac. aruncus „kozia broda”, od ηρυγγος ērungos „kozia broda”[30]. Gatunek typowy: Aruncus valdivianus Philippi, 1902 (= Bufo spinulosus Wiegmann, 1834).
- Stenodactylus: gr. στηνος stēnos „wąski, cienki”[31]; δακτυλος daktulos „palec”[32]. Gatunek typowy: Stenodactylus ventralis Philippi, 1902 (= Bufo spinulosus Wiegmann, 1834).
- Rhamphophryne: gr. ῥαμφος rhamphos „zakrzywiony dziób”; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[33]. Gatunek typowy: Rhamphophryne acrolopha Trueb, 1971.
- Atelophryniscus: gr. negatywny przedrostek α- a-; τελειος teleios „doskonały”; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”; łac. przyrostek zdrabniający -iscus, -isca, -iscum, od gr. przyrostka zdrabniającego -ισκος -iskos[34]. Gatunek typowy: Atelophryniscus chrysophorus McCranie, Wilson & Williams, 1989.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[17]:
- Rhinella achalensis (Cei, 1972)
- Rhinella achavali (Maneyro, Arrieta, & de Sá, 2004)
- Rhinella acrolopha (Trueb, 1971)
- Rhinella acutirostris (Spix, 1824)
- Rhinella alata (Thominot, 1884)
- Rhinella altiperuviana (Gallardo, 1961)
- Rhinella amabilis (Pramuk & Kadivar, 2003)
- Rhinella amboroensis (Harvey & Smith, 1993)
- Rhinella angeli Rojas-Zamora, Pérez-Peña, Ávila, Carvalho, Perez, Farias, Gordo & Hrbek, 2022
- Rhinella arborescandens (Duellman & Schulte, 1992)
- Rhinella arenarum (Hensel, 1867)
- Rhinella arunco (Molina, 1782)
- Rhinella atacamensis (Cei, 1962)
- Rhinella azarai (Gallardo, 1965)
- Rhinella beebei (Gallardo, 1965)
- Rhinella bella Menéndez-Guerrero, Santos, Salazar-Nicholls, Green & Ron, 2024
- Rhinella bergi (Céspedez, 2000)
- Rhinella bernardoi Sanabria, Quiroga, Arias & Cortez, 2010
- Rhinella casconi Roberto, Brito & Thomé, 2014
- Rhinella castaneotica (Caldwell, 1991)
- Rhinella centralis Narvaes & Rodrigues, 2009
- Rhinella cerradensis Maciel, Brandão, Campos & Sebben, 2007
- Rhinella chavin (Lehr, Köhler, Aguilar & Ponce, 2001)
- Rhinella chrysophora (McCranie, Wilson & Williams, 1989)
- Rhinella chullachaki Castillo-Urbina, Glaw, Aguilar-Puntriano, Vences & Köhler, 2021
- Rhinella cristinae (Vélez-Rodriguez & Ruiz-Carranza, 2002)
- Rhinella crucifer (Wied-Neuwied, 1821)
- Rhinella dapsilis (Myers & Carvalho, 1945)
- Rhinella diptycha (Cope, 1862) – ropucha rokoko[35]
- Rhinella dorbignyi (A.M.C. Duméril & Bibron, 1841)
- Rhinella exostosica Ferrão, Lima, Ron, Santos & Hanken, 2020
- Rhinella festae (Peracca, 1904)
- Rhinella fissipes (Boulenger, 1903)
- Rhinella gallardoi (Carrizo, 1992)
- Rhinella gnustae (Gallardo, 1967)
- Rhinella granulosa (von Spix, 1824)
- Rhinella henseli (Lutz, 1934)
- Rhinella hoogmoedi Caramaschi & Pombal, 2006
- Rhinella horribilis (Wiegmann, 1833)
- Rhinella humboldti (Gallardo, 1965)
- Rhinella icterica (von Spix, 1824)
- Rhinella inca (Stejneger, 1913)
- Rhinella inopina Vaz-Silva, Valdujo & Pombal, 2012
- Rhinella iserni (Jiménez de la Espada, 1875)
- Rhinella justinianoi (Harvey & Smith, 1994)
- Rhinella kuka Köhler, Vences, Padial, Plewnia & Lötters, 2023
- Rhinella kumanday Caicedo-Martínez, Henao-Osorio, Arias-Monsalve, Rojas-Morales, Ossa-López, Rivera-Páez & Ramírez-Chaves, 2024
- Rhinella leptoscelis (Boulenger, 1912)
- Rhinella lescurei Fouquet, Gaucher, Blanc & Vélez-Rodriguez, 2007
- Rhinella lilyrodriguezae Cusi, Moravec, Lehr & Gvoždík, 2017
- Rhinella limensis (Werner, 1901)
- Rhinella lindae (Rivero & Castaño, 1990)
- Rhinella macrorhina (Trueb, 1971)
- Rhinella magnussoni Lima, Menin & Araújo, 2007
- Rhinella major (Müller & Hellmich, 1936)
- Rhinella manu Chaparro, Pramuk & Gluesenkamp, 2007
- Rhinella margaritifera (Laurenti, 1768) – ropucha południowoamerykańska[35]
- Rhinella marina (Linnaeus, 1758) – aga[36]
- Rhinella martyi Fouquet, Gaucher, Blanc & Vélez-Rodriguez, 2007
- Rhinella merianae (Gallardo, 1965)
- Rhinella mirandaribeiroi (Gallardo, 1965)
- Rhinella moralesi Lehr, Cusi, Rodríguez, Venegas, García Ayachi & Catenazzi, 2021
- Rhinella multiverrucosa (Lehr, Pramuk & Lundberg, 2005)
- Rhinella nattereri (Bokermann, 1967)
- Rhinella nesiotes (Duellman & Toft, 1979)
- Rhinella nicefori (Cochran & Goin, 1970)
- Rhinella ocellata (Günther, 1858)
- Rhinella ornata (von Spix, 1824)
- Rhinella papillosa (Philippi, 1902)
- Rhinella paraguas Grant & Bolívar-Garcías, 2014
- Rhinella parecis Ávila, Morais, Perez, Pansonato, Carvalho, Rojas-Zamora, Gordo & Farias, 2020
- Rhinella pleuroptera (Schmidt, 1857)
- Rhinella poeppigii (Tschudi, 1845)
- Rhinella proboscidea (von Spix, 1824)
- Rhinella pygmaea (Myers & Carvalho, 1952)
- Rhinella quechua (Gallardo, 1961)
- Rhinella roqueana (Melin, 1941)
- Rhinella rostrata (Noble, 1920)
- Rhinella rubescens (Lutz, 1925)
- Rhinella rubropunctata (Guichenot, 1848)
- Rhinella ruizi (Grant, 2000)
- Rhinella rumbolli (Carrizo, 1992)
- Rhinella sclerocephala (Mijares-Urrutia & Arends-R., 2001)
- Rhinella sebbeni Vaz-Silva, Maciel, Bastos & Pombal, 2015
- Rhinella spinulosa (Wiegmann, 1834)
- Rhinella stanlaii (Lötters & Köhler, 2000)
- Rhinella sternosignata (Günther, 1858)
- Rhinella tacana (Padial, Reichle, McDiarmid, & De la Riva, 2006)
- Rhinella tenrec (Lynch & Renjifo, 1990)
- Rhinella teotoniensis Ferrão, Souza, Hanken & Lima, 2022
- Rhinella trifolium (Tschudi, 1845)
- Rhinella truebae (Lynch & Renjifo, 1990)
- Rhinella unapensis Rojas-Zamora, Pérez-Peña, Ávila, Carvalho, Perez, Farias, Gordo & Hrbek, 2022
- Rhinella vellardi (Leviton & Duellman, 1978)
- Rhinella veraguensis (Schmidt, 1857)
- Rhinella veredas (Brandão, Maciel & Sebben, 2007)
- Rhinella yanachaga Lehr, Pramuk, Hedges & Córdova, 2007
Do rodzaju należy także wymarły, plioceński gatunek Rhinella loba[37].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rhinella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Neue classification der reptilien nach ihren natürlichen verwandtschaften: nebst einer verwandtschafts-tafel und einem verzeichnisse der reptilien-sammlung des K. K. zoologischen museum’s zu Wien. Wien: J. G. Heubner, 1826, s. 39. (niem.).
- ↑ J.B. von Spix: Animalia nova sive species novae testudinum et ranarum quas in itinere per Brasiliam annis MDCCCXVII-MDCCCXX jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I. Bavariae regis. Monachii: F.S. Hübschmanni, 1824, s. 49. (łac.).
- ↑ J.G. Wagler. Auszüge aus einem Systema Amphibiorum. „Isis von Oken”. 21, s. 744, 1828. (niem.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 112. (fr.).
- ↑ G. Cuvier: The Animal Kingdom Arranged in Conformity with its Organization. Translated from the French, with Notes and Additions by H. M’Murtrie. Cz. 2. New York: G. & C. & H. Carvil, 1831, s. 84. (ang.).
- ↑ A.F.A. Wiegmann: Amphibien. W: F.J.F. Meyen (red.): Reise um die Erde ausfeführt auf dem Königlich Preussischen Seehandlungs-Schiffe Prinzes Louise, comandiert von Captain W. Wendt, in den Jahren 1830, 1831 und 1832 von Dr. F. J. F. Meyen. Cz. 3: Zoologisher Bericht. Berlin: Sander’schen Buchhandlung (C.W. Eichhoff), 1834, s. 514. (niem.).
- ↑ J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 52, 89. (niem.).
- ↑ a b c d L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 32. (łac.).
- ↑ J.J. von Tschudi. Reptilium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraquae observata vel collecta sunt in itinere a Dr. J. J. de Tschudi. „Archiv für Naturgeschichte”. 11 (1), s. 169, 1845. Berlin. (łac.).
- ↑ A.C.L.G. Günther: Catalogue of the Batrachia Salientia in the Collection of the British Museum. London: Taylor and Francis, 1858, s. 69. (ang.).
- ↑ Philippi 1902 ↓, s. 4.
- ↑ Philippi 1902 ↓, s. 40.
- ↑ J.M. Cei. Recenti ricerche e anticipazioni sulla biologia degli anfibi dell’Argentina. „Archivio Zoologico Italiano”. 38, s. 511, 1953. (wł.).
- ↑ Trueb 1971 ↓, s. 6.
- ↑ McCranie, Wilson i Williams 1989 ↓, s. 2.
- ↑ a b Darrel R. Frost: Rhinella Fitzinger, 1826. [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
- ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 158.
- ↑ a b c Jaeger 1944 ↓, s. 197.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 80.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 47.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 126.
- ↑ a b c Jaeger 1944 ↓, s. 173.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 114.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 86.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 48.
- ↑ R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 275. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 240.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 40.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 23.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 220.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 67.
- ↑ Trueb 1971 ↓, s. 16.
- ↑ McCranie, Wilson i Williams 1989 ↓, s. 3.
- ↑ a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 436, 437. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 11, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ C.M. Pérez-Ben, R.O. Gómez & A.M. Báez. A new Pliocene true toad (Anura: Bufonidae): first record of an extinct species from South America. „Journal of Vertebrate Paleontology”, 2019. DOI: 10.1080/02724634.2019.1576183. (ang.).
Bibliografia
edytuj- R.A. Philippi: Suplemento a los Batraquios Chilenos Descritos en la Historia Física i Política de Chile de don Claudio Gay. Santiago de Chile: Libreria Alemana de Jose Ivens, 1902, s. 1–161. (hiszp.).
- L. Trueb. Phylogenetic relationships of certain neotropical toads with the description of a new genus (Anura: Bufonidae). „Contributions in Science”. 216, s. 1–40, 1971. (ang.).
- J.R. McCranie, L.D. Wilson & K.L. Williams. A new genus and species of toad (Anura: Bufonidae) with an extraordinary stream-adapted tadpole from northern Honduras. „Occasional Papers of the Museum of Natural History, University of Kansas”. 129, s. 1–18, 1989. (ang.).
- J.C. Chaparro, J. Carlos, J.B. Pramuk & A.G. Gluesenkamp. A new species of arboreal Rhinella (Anura: Bufonidae) from a cloud forest of southeastern Peru. „Herpetologica”. 63 (2), s. 203–212, 2007. (ang.).
- G.B. Pauly, D.M. Hillis & D.C. Cannatella. The history of a Nearctic colonization: Molecular phylogenetics and biogeography of the Nearctic toads (Bufo). „Evolution”. 58, s. 2517–2535, 2004. (ang.).
- D.R. Frost, T. Grant, J. Faivovich, R.H. Bain, A. Haas, C.F.B. Haddad, R.O. de Sá, A. Channing, M. Wilkinson, S.C. Donnellan, Ch.J. Raxworthy, J.A. Campbell, B.L. Blotto, P.E. Moler, R.C. Drewes, R.A. Nussbaum, J.D. Lynch, D.M. Green & W.C. Wheeler. The amphibian tree of life. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 297, s. 1–371, 2006. DOI: 10.5531/sd.sp.13. (ang.).
- Edmund C. Jaeger , Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).