Rhinellarodzaj płazów bezogonowych z rodziny ropuchowatych (Bufonidae).

Rhinella[1]
Fitzinger, 1826[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – aga (Rh. marina)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

płazy

Rząd

płazy bezogonowe

Podrząd

Neobatrachia

Rodzina

ropuchowate

Rodzaj

Rhinella

Typ nomenklatoryczny

Bufo (Oxyrhynchus) proboscideus von Spix, 1824

Gatunki

97 gatunków – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w naturalnym stanie od dolnej części doliny Rio Grande w południowym Teksasie (Stany Zjednoczone) i południowej Sonory (Meksyk) na południe przez tropikalny Meksyk i Amerykę Środkową do południowej Ameryki Południowej[17].

Systematyka

edytuj

Etymologia

edytuj
  • Oxyrhynchus: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”[18]; ῥυγχος rhunkhos „pysk”[19]. Gatunek typowy: nie podany.
  • Rhinella: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”[19]; łac. przyrostek zdrabniający -ella[20].
  • Chaunus: gr. χαυνος khaunos „porowaty, gąbczasty”[21]. Gatunek typowy: Chaunus marmoratus Wagler, 1828 (= Bufo (Oxyrhynchus) granulosus von Spix, 1824).
  • Otilophes (Otilophis, Osilophus, Otilophus, Otylophus): gr. ους ous, ωτος ōtos „ucho”[18]; λοφος lophos „czubek, grzebień”[22]. Gatunek typowy: Rana margaritifera Laurenti, 1768.
  • Phryniscus: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[23]; łac. przyrostek zdrabniający -iscus, -isca, -iscum, od gr. przyrostka zdrabniającego -ισκος -iskos[24]. Gatunek typowy: Phryniscus nigricans Wiegmann, 1834.
  • Otolophus: jak Otilophes. Gatunek typowy: Bufo margaritifer Daudin, 1802.
  • Eurhina: gr. ευ eu „dobry, ładny”[25]; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos, pysk”[19]. Gatunek typowy: Bufo (Oxyrhynchus) proboscideus von Spix, 1824.
  • Chilophryne: gr. χειλος kheilos, χειλεος kheileos „usta”[26]; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[23]. Gatunek typowy: Bufo dorbignyi A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
  • Docidophryne: gr. δοκις dokis, δοκιδος dokidos „belka, deska”[27]; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[23]. Gatunek typowy: Bufo agua Daudin, 1802 (= Rana marina Linnaeus, 1758).
  • Trachycara: gr. τραχυς trakhus „chropowaty, szorstki”[28]; καρα kara „głowa”[29]. Gatunek typowy: Trachycara fusca Tschudi, 1845 (= Rana margaritifera Laurenti, 1768).
  • Aruncus: łac. aruncus „kozia broda”, od ηρυγγος ērungos „kozia broda”[30]. Gatunek typowy: Aruncus valdivianus Philippi, 1902 (= Bufo spinulosus Wiegmann, 1834).
  • Stenodactylus: gr. στηνος stēnos „wąski, cienki”[31]; δακτυλος daktulos „palec”[32]. Gatunek typowy: Stenodactylus ventralis Philippi, 1902 (= Bufo spinulosus Wiegmann, 1834).
  • Rhamphophryne: gr. ῥαμφος rhamphos „zakrzywiony dziób”; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[33]. Gatunek typowy: Rhamphophryne acrolopha Trueb, 1971.
  • Atelophryniscus: gr. negatywny przedrostek α- a-; τελειος teleios „doskonały”; φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”; łac. przyrostek zdrabniający -iscus, -isca, -iscum, od gr. przyrostka zdrabniającego -ισκος -iskos[34]. Gatunek typowy: Atelophryniscus chrysophorus McCranie, Wilson & Williams, 1989.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[17]:

Do rodzaju należy także wymarły, plioceński gatunek Rhinella loba(inne języki)[37].

  1. Młodszy homonim Oxyrhynchus Leach, 1818 (Actinopterygii).
  2. a b c d Niepoprawna, późniejsza pisownia Otilophes Cuvier, 1829.

Przypisy

edytuj
  1. Rhinella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. L.J.F.J. Fitzinger: Neue classification der reptilien nach ihren natürlichen verwandtschaften: nebst einer verwandtschafts-tafel und einem verzeichnisse der reptilien-sammlung des K. K. zoologischen museum’s zu Wien. Wien: J. G. Heubner, 1826, s. 39. (niem.).
  3. J.B. von Spix: Animalia nova sive species novae testudinum et ranarum quas in itinere per Brasiliam annis MDCCCXVII-MDCCCXX jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I. Bavariae regis. Monachii: F.S. Hübschmanni, 1824, s. 49. (łac.).
  4. J.G. Wagler. Auszüge aus einem Systema Amphibiorum. „Isis von Oken”. 21, s. 744, 1828. (niem.). 
  5. G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 112. (fr.).
  6. G. Cuvier: The Animal Kingdom Arranged in Conformity with its Organization. Translated from the French, with Notes and Additions by H. M’Murtrie. Cz. 2. New York: G. & C. & H. Carvil, 1831, s. 84. (ang.).
  7. A.F.A. Wiegmann: Amphibien. W: F.J.F. Meyen (red.): Reise um die Erde ausfeführt auf dem Königlich Preussischen Seehandlungs-Schiffe Prinzes Louise, comandiert von Captain W. Wendt, in den Jahren 1830, 1831 und 1832 von Dr. F. J. F. Meyen. Cz. 3: Zoologisher Bericht. Berlin: Sander’schen Buchhandlung (C.W. Eichhoff), 1834, s. 514. (niem.).
  8. J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 52, 89. (niem.).
  9. a b c d L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 32. (łac.).
  10. J.J. von Tschudi. Reptilium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraquae observata vel collecta sunt in itinere a Dr. J. J. de Tschudi. „Archiv für Naturgeschichte”. 11 (1), s. 169, 1845. Berlin. (łac.). 
  11. A.C.L.G. Günther: Catalogue of the Batrachia Salientia in the Collection of the British Museum. London: Taylor and Francis, 1858, s. 69. (ang.).
  12. Philippi 1902 ↓, s. 4.
  13. Philippi 1902 ↓, s. 40.
  14. J.M. Cei. Recenti ricerche e anticipazioni sulla biologia degli anfibi dell’Argentina. „Archivio Zoologico Italiano”. 38, s. 511, 1953. (wł.). 
  15. Trueb 1971 ↓, s. 6.
  16. McCranie, Wilson i Williams 1989 ↓, s. 2.
  17. a b Darrel R. Frost: Rhinella Fitzinger, 1826. [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  18. a b Jaeger 1944 ↓, s. 158.
  19. a b c Jaeger 1944 ↓, s. 197.
  20. Jaeger 1944 ↓, s. 80.
  21. Jaeger 1944 ↓, s. 47.
  22. Jaeger 1944 ↓, s. 126.
  23. a b c Jaeger 1944 ↓, s. 173.
  24. Jaeger 1944 ↓, s. 114.
  25. Jaeger 1944 ↓, s. 86.
  26. Jaeger 1944 ↓, s. 48.
  27. R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 275. (ang.).
  28. Jaeger 1944 ↓, s. 240.
  29. Jaeger 1944 ↓, s. 40.
  30. Jaeger 1944 ↓, s. 23.
  31. Jaeger 1944 ↓, s. 220.
  32. Jaeger 1944 ↓, s. 67.
  33. Trueb 1971 ↓, s. 16.
  34. McCranie, Wilson i Williams 1989 ↓, s. 3.
  35. a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 436, 437. ISBN 83-01-14344-4.
  36. W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 11, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
  37. C.M. Pérez-Ben, R.O. Gómez & A.M. Báez. A new Pliocene true toad (Anura: Bufonidae): first record of an extinct species from South America. „Journal of Vertebrate Paleontology”, 2019. DOI: 10.1080/02724634.2019.1576183. (ang.). 

Bibliografia

edytuj